In 2019 trok de AIWW-conferentie nog 800 deelnemers van over de hele wereld. Dit jaar zal corona velen ervan weerhouden te reizen. Toch durft Amsterdam International Water Week het aan om naast online-sessies ook een in-person conferentie te organiseren. “We gaan voor best of both worlds”, zegt programmadirecteur Kees van der Lugt.
door Hans Oerlemans
Hoogtepunten op de internationale waterkalender als de World Water Weeks van Kopenhagen, Stockholm en Singapore werden recent nog volledig digitaal gehouden. “Ook wij hebben lopen wikken en wegen”, zegt Kees van der Lugt, regiomanager Azië en Zuid-Amerika bij Wereld Waternet en programmadirecteur AIWW. “Maar online sessies kunnen een in-person conferentie nooit vervangen. We hechten aan ons motto Meet, Mix and Match. Daarvoor moet je elkaar fysiek kunnen ontmoeten.”
“Voor de deelnemers is wat er tussendoor en na afloop gebeurt net zo interessant als het officiële programma: netwerken, toevallige ontmoetingen, gesprekken met experts uit andere disciplines. Daar zit voor een belangrijk deel de meerwaarde van internationale conferenties. Je reist niet naar Amsterdam om alleen sprekers aan te horen. AIWW 2021 heeft een volwaardig in-person programma. Hoe dan ook blijft er een risico dat het toch niet door kan gaan. In dat geval zetten we de geplande presentaties online. “
Overkoepelend thema is Blue-green deals with integrated solutions. Wat is de achterliggende gedachte?
“Green deals zijn wereldwijd het bestuurlijk instrument om de klimaatdoelen te bereiken. De EU en de VS werken eraan. In Nederland sloten we het Klimaatakkoord en ook steden hebben hun green deals. Maar bij groen hoort onlosmakelijk blauw. Water is de katalysator. Als je het hebt over klimaatadaptatie, kringlopen sluiten, biodiversiteit of de landbouw vergroenen, dan is water een essentieel onderdeel van de oplossing. Geen bijzaak maar hoofdzaak. De watersector kan veel betekenen voor de klimaatdoelen. Maar we zijn wel sterk afhankelijk van andere partijen als overheden en investeerders.”
Hoe bedoelt u?
“Een voorbeeld: technisch kunnen we steeds meer grondstoffen winnen uit afvalwater. Maar als een product uit afvalwater voor de wet nog steeds de status van afval houdt, dan ontstaat er geen markt. Je hebt dus integrale oplossingen nodig. De wetgever moet de wet aanpassen. Een marktpartij moet het product op de markt willen brengen. Een investeerder moet er geld in stoppen. Dat zijn lastige trajecten. Dit speelt in Europa, maar ook elders. Vanuit New York is er bijvoorbeeld grote interesse voor hoe AquaMinerals in Nederland een afzetmarkt vindt voor reststoffen uit afvalwater.”
Onderdeel van AIWW zijn de Amsterdam Agreements: overeenkomsten tussen (internationale) partijen om gezamenlijk aan doelen te werken. In totaal zijn er nu zo’n 15 gesloten. Hoe staat het daarmee?
“Op de conferentie presenteren we de voortgang. Een mooi voorbeeld is Mayors for Drinkable Rivers. Bestuurders uit het stroomgebied van de Maas werken samen aan verbetering van de waterkwaliteit. Hun aanpak moet een blauwdruk worden voor bestuurlijke samenwerking ter verbetering van de waterkwaliteit van rivieren. AIWW focust op concrete oplossingen voor concrete problemen. Zo zijn er contacten ontstaan tussen Amsterdam en Parijs. Bij de Olympische Spelen in 2024 wil Parijs de zwemonderdelen in het open water van de Seine houden. Amsterdam heeft de waterkwaliteit van de grachten op orde en houdt jaarlijks een city swim. Daar kan en wil Parijs van leren.”
Naar welk onderdeel van de conferentie kijkt u het meest uit?
“Ik ben benieuwd hoe de combinatie van online en in-person uitpakt. Het zijn totaal verschillende concepten met andere mogelijkheden voor andere doelgroepen. Online kun je wereldwijd een groot publiek van geïnteresseerden bereiken. Maar de impact daarvan is veel minder duidelijk dan bij een tweedaagse conferentie op locatie.
Dit jaar halen we het Integrated Leaders Forum voor het eerst uit het hoofdprogramma in de RAI. Het is een internationaal gezelschap experts, bestuurders en managers uit de watersector. De deelnemers - maximaal 150 - worden op woensdagavond ontvangen in de Hermitage met een diner. De volgende ochtend is er een programma in de Hermitage met aansluitend een excursie op het water. Op de sprekerslijst van de conferentie staan onder andere Diederik Samson, de rechterhand van EU-commissaris Frans Timmermans bij het bouwen aan de Green Deal, Veronica Manfredi, directeur Quality of Life bij DG Milieu van de Europese Commissie en burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam.”
De klimaatopgave is gigantisch en hoogst urgent, zoals onlangs nog onderstreept is in het nieuwste IPCC-rapport. Ziet u nog lichtpuntjes?
“Ja, je zou er somber van worden. Maar kijk eens naar de covidcrisis en hoe snel bedrijven, overheden en burgers in een andere modus stonden en de dingen deden die nodig waren. Het kan kennelijk wel! Zo’n radicale ommezwaai had je vooraf voor onmogelijk gehouden. Als de noodzaak er is, kan er plotseling heel veel heel snel. Voor het klimaat zou hetzelfde moeten gelden. De crisis is minstens even urgent, alleen het gevoel van urgentie is nog veel minder manifest. Het wordt ten onrechte gezien als een probleem van de toekomst. We moeten nu actie ondernemen om de problemen in de toekomst beheersbaar te houden.
Wereldwijd hebben landen de VN-ontwikkelingsdoelen onderschreven en het klimaatakkoord van Parijs getekend. De doelen die we moeten halen, zijn helder. Maar zodra je internationaal met elkaar hierover in gesprek gaat, blijkt de taal die we hanteren vaak toch verschillend en multi-interpretabel. Zo worden onze publicaties niet altijd goed begrepen. Dat blijkt bijvoorbeeld uit feedback van de landbouwsector. Elkaar verstaan is een absolute voorwaarde om stappen te kunnen zetten.
Dit speelt eens te meer als met andere disciplines moet worden samengewerkt zoals juristen en financiers. We hanteren allemaal een ander vocabulaire. Hoe vertaal je een waterproject in een inzichtelijke businesscase voor investeerders? Dat vereist een ander idioom dan waterprofessionals gewend zijn. Het onderstreept het belang van face-to-face ontmoetingen. Als het ingewikkeld wordt, is een persoonlijk gesprek nog altijd de beste manier om tot elkaar te komen.”
Een van de vragen is: Hoe maken we onze drink- en afvalwaterinfrastructuur resistent tegen de gevolgen van klimaatverandering? Het programma bestaat uit drie onderdelen: een online conferentie (1 en 2 november), The Integrated Leaders Forum (4 november) en live sessies op de Aquatech-beurs (3, 4 en 5 november).
AIWW heeft zich verbonden aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelen 2015-2030 van de VN (Sustainable Development Goals). Het gaat vooral om de vijf doelen die liggen op het werkterrein van de AIWW-deelnemers zoals Schoon water en sanitaire voorzieningen voor iedereen en Maak steden veilig, veerkrachtig en duurzaam.