H2O Podium

Het is technisch mogelijk om PFAS volledig uit ons water te halen, betoogt Fajer Mushtaq, ceo en medeoprichter van Oxyle, een Zwitserse startup die de strijd aangaat met PFAS. De grootschalige toepassing van deze technieken stagneert evenwel, voornamelijk door hoge kosten van infrastructuuraanpassingen en gebrek aan financiële en beleidsmatige ondersteuning, aldus Mushtaq. Daarom is internationale samenwerking essentieel om kennis, regelgeving en investeringen te delen. "PFAS-vervuiling is een grensoverschrijdend probleem dat grensoverschrijdende oplossingen vereist."

De afgelopen maanden werkte ik samen met collega’s aan een boeiend project over klimaatadaptatie en cultureel erfgoed. Een nieuw onderwerp voor mij als natuurwetenschapper. Het is me duidelijk geworden dat cultureel erfgoed een belangrijke rol kan hebben bij adaptatie: het is niet alleen kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering, maar ook een waardevolle bron van inspiratie voor adaptatie.

Het regent steeds meer in Nederland. Toch zijn grote gebieden verdroogd, de Veluwe vooral doordat aangeplant naaldbos superveel verdampt. Daarom vallen beken droog. Bosomvorming ten faveure van loofbos zou waterbalans en biodiversiteit herstellen. Infiltreren van onberispelijk voorgezuiverd rivierwater is ook een optie, met extra bronnen voor drinkwater als bijvangst.

In H₂O december treft u ook Water Matters, de speciale uitgave die gericht is op onderzoeken uit de wetenschappelijke wereld waar waterprofessionals in de praktijk hun voordeel mee kunnen doen. De abstracts worden beoordeeld door een redactieraad. Voorzitter van de raad is emeritus hoogleraar Huib de Vriend. In een vraaggesprek over de waarde van Water Matters toont hij zich bezorgd over de wijze waarop het klimaat verandert: “Het gaat zo snel en het verandert op zo’n rare manier.”

Maak via de Grondwet bodem en water weer sturend ten behoeve van duurzame gebiedsontwikkeling. Waterschappen en gemeenten die iets tegen pesticiden, te laag waterpeil, mestuitspoeling of zones rond beken en andere waterlopen willen aanbrengen hebben dan een wettelijk steuntje in de rug, schrijft rechtswetenschapper Fred Kistenkas bij zijn afscheid als universitair hoofddocent aan Wageningen Universiteit.

We hebben een gezamenlijk Rijndelta Waterplan 10.0 nodig, schrijven Leo Schagen, Fred Sanders, Peter Vonk en Harold IJskes. En wel op korte termijn, want de waterrampen in Valencia en Bologna waarschuwen ons dat de gevolgen van de toenemende klimaatverandering niet alleen kritisch worden in ons achterland van de grote rivieren, maar ook een totaal infarct van het Midden- en West-Nederland kunnen veroorzaken.

“Ik heb mijn relatie met de zee altijd ervaren als de band tussen een vader en een zoon. Vroeger kon ik bij hem [de zee] mijn zorgen kwijt, nu zijn die zo groot, dat ik de zee heb verzadigd met mijn zorgen.”

Vruchtbaar (samen)werken in grotere organisaties en verbanden is altijd een worsteling. Hoe doe je het goede, en hoe doe je dat goed? Van oudsher een goede markt voor adviseurs. Iedereen die wat langer werkt, heeft ze langs zien komen: de goeroes van Projectmanagement (SMART), Key Performance Indicatoren (KPI’s), Lean Six Sigma en kwaliteitsmanagement (ISO 9001).  

In Vlaanderen wil het nieuwe kabinet Diependaele het waterbeheer hervormen. Het is te versnipperd en te complex, staat in het regeerakkoord. “Gemeenten, polderbesturen en wateringen, provincies, Vlaamse administraties... ze hebben allemaal wel iets te zeggen over een stukje waterloop ergens in Vlaanderen.”

De titel van het Deltaprogramma 2025 - Naar een nieuwe balans in de leefomgeving: ruimte voor leven met water - leest als poëzie, zegt Lotte Jensen 26 september in het Amsterdamse debatcentrum De Balie. De literatuurwetenschapper en filosoof was gevraagd om met een gesproken column een intermezzo te verzorgen in het debat over de toekomst van Nederland en het waterbeheer met deltacommissaris Co Verdaas, die een week na Prinsjesdag zijn eerste Deltaprogramma toelicht voor een handvol toehoorders in hartje Amsterdam.

De extreme regenval en overstromingen in Centraal- en Oost-Europa als gevolg van storm Boris zijn een duidelijke reminder van de mogelijke gevolgen van extreem weer. Hiervan leren is belangrijk, ook voor Nederland.

Tot enkele jaren geleden hoefden waterbedrijven niet veel te investeren. Nu wel. Bizar is dat juist de drinkwaterwet dat belemmert. De minister is aan zet om een list te verzinnen. Ik doe een suggestie.

De Waddenzee is een van de laatst overgebleven grootschalige bij eb droogvallende ecosystemen ter wereld. Dit systeem dat zich in de afgelopen duizenden jaren heeft gevormd, dreigt nu door zeespiegelstijging te verdwijnen. Voor behoud van de bijzondere biotoop moet, betogen Fred Sanders, Leo Schagen, Peter Vonk en Harold IJskes, worden ingezet op twee opgaven: grondsuppletie ter compensatie van de zeespiegelstijging en toevoer van zoet water, ook in droge perioden.

In de uitgave van H₂O september leest u artikelen over nieuwe ontwikkelingen in het zuiveren van water. Drinkwaterbedrijf Oasen omarmt in Nieuw-Lekkerland en Kamerik de toekomst met One Step Reverse Osmose, NX Filtration maakt in de nieuwe membranenfabriek in Hengelo RO-water van precies 20, 55 en 78 graden voor het productieproces, op de rwzi in Weert draait de eerste mobiele versie van de Nereda-techniek en onder de paraplu van het Groeiplan Watertechnologie wordt een full scale test voorbereid met zelfstandig opererende afwaterzuiveringen die worden bestuurd met behulp van artificial intelligence.

Het water duwde tegen m’n kuiten en de kou liet mijn huid tintelen. Toen ik vooroverboog om waterwezens te determineren, gleed mijn verrekijker van mijn nek en plonsde zo de sprengenbeek in. Als ik mijn collega hierover vertel om een irritatie over verzekeringsgedoe in te leiden, verzucht hij: “Het is zo fijn om in de beek te staan. Helaas ben ik daarvoor te duur.” Ik schrik. Hoezo te duur? Hij stelt zo’n veldbezoek niet te kunnen verantwoorden vanuit zijn ‘kantoorfunctie’. Het ‘buiten spelen’ voelt als ‘spijbelen’. We verschillen hierin van mening, maar ik begrijp hem wel.

Chemiebedrijf 3M is een terugkerende naam in de problemen rond de Kaderrichtlijn Water (KRW). Ooit het boegbeeld van innovatieve producten, maar inmiddels is het bedrijf vooral verbonden met narigheid. Door de emissies van het wonderproduct PFAS uit hun fabriek in Antwerpen is de Westerschelde zo vervuild dat we geen vis meer kunnen eten. Tegelijk moet de grond rondom de productielocatie gesaneerd en loopt hierdoor de Antwerpse rondweg jaren vertraging op en kost inmiddels vele miljarden euro meer.