Er moeten nieuwe heffingen komen voor bedrijven die mest, bestrijdingsmiddelen en geneesmiddelen op het grondwater lozen. Daarvoor pleit de vereniging van waterbedrijven Vewin in reactie op het eind vorig jaar verschenen rapport van de Adviescommissie Water.
In dat advies aan minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat spreekt de inmiddels opgeheven commissie haar zorgen uit over de toekomst van het grondwaterbeheer in Nederland. De achteruitgang van de grondwaterkwaliteit is ''een urgent probleem dat met prioriteit moet worden aangepakt’’. Ze stelt dat een trendbreuk nodig is om te komen tot een meer toekomstbestendig waterbeheer.
Vewin is het hier helemaal mee eens en wil ook graag een bijdrage leveren, schrijft directeur Hans de Groene in reactie daarop in een brief aan de minister. Maar in tegenstelling tot de commissie ziet de vereniging geen heil in het verhogen van de provinciale grondwaterheffing om de benodigde maatregelen te bekostigen.
Dat is in strijd met het principe van ‘de vervuiler betaalt’, aldus De Groene. Het legt immers de rekening van de vervuiling niet neer bij de vervuiler, maar bij de onttrekker van het grondwater. In plaats daarvan zien de waterbedrijven liever dat er nieuwe heffingen komen op het lozen van stoffen als mest, bestrijdingsmiddelen en geneesmiddelen, een ander voorstel van de commissie.
Integrale afweging
In Nederland wordt 60 procent van het drinkwater geproduceerd uit grondwater. Op veel plaatsen, ook in grondwaterbeschermingsgebieden, worden in het ondiepe grondwater te hoge concentraties vervuilende stoffen in het grondwater aangetroffen. Die vervuiling is onomkeerbaar, vreest de adviescommissie. Ook de aanpak van historische bodemverontreinigingen vraagt om extra aandacht.
Vewin steunt de oproep van de commissie voor meer bestuurlijke aandacht vanuit gemeenten en provincies voor en integrale visies op grondwater. Nodig is structureel overleg tussen de betrokken overheden en de drinkwaterbedrijven. Daarin moeten de provincies volgens Vewin het voortouw nemen.
De provincie blijft wat de sector betreft ook verantwoordelijk voor de vergunningverlening en bescherming van grondwateronttrekking voor de drinkwatervoorziening, want alleen zij kan de integrale afweging van belangen (volksgezondheid, milieu, economie) maken die hiervoor nodig is. Drinkwaterbedrijven moeten een wettelijk adviesrecht krijgen bij omgevingsplannen.
Zorgplicht waterschappen
Belangrijk is het volgens Vewin verder om de waterschappen meer dan nu gebeurt hierbij te betrekken. Zij hebben immers een zorgplicht voor de veiligstelling van drinkwaterbronnen. De vereniging pleit voor gezamenlijke visievorming van provincies en waterschappen en de bundeling van kennis en menskracht in de uitvoering.
Als nationaal belang moet de drinkwatervoorziening op landelijk niveau worden afgewogen tegenover andere ruimteclaims in de ondergrond die van nationale betekenis zijn, zoals mijnbouw en energietransitie.
Meer informatie
Adviescommissie Water: grote zorgen over kwaliteit grondwater
