De weersextremen dit jaar waren uitzonderlijk in aantal en intensiteit. Ze laten zien hoe gevaarlijk het leven al is geworden met 1,3°C door de mens veroorzaakte opwarming, schrijft World Weather Attribution (WWA) in haar jaarrapport When risks become reality. Uit onderzoek naar de impact van de weersextremen blijkt dat hitte een steeds grotere dreiging vormt, met name voor de bevolking van kleine eilanden en ontwikkelingslanden.
Veel extreme gebeurtenissen die begin 2024 plaatshadden werden beïnvloed door El Niño, maar volgens de onderzoekers van WWA speelde de klimaatverandering een grotere rol dan het natuurverschijnsel in de Grote Oceaan. “Dit komt overeen met het feit dat, naarmate de aarde opwarmt, de invloed van klimaatverandering andere natuurverschijnselen die het weer beïnvloeden steeds meer overheerst.”
WWA, het internationale academische samenwerkingsverband dat extreme weergebeurtenissen bestudeert in relatie tot klimaatverandering, onderzocht 26 van de 219 weersomstandigheden die dit jaar voldeden aan de criteria die de organisatie aanhoudt voor weersextremen. De onderzoekers stellen dat vrijwel alle bestudeerde weersextremen heviger of frequenter zijn geworden door de verbranding van fossiele brandstoffen.
Volgens de onderzoekers heeft klimaatverandering in de nader onderzochte weersextremen bijdragen aan de dood van ten minste 3.700 mensen en de ontheemding van miljoenen mensen. Als gekeken wordt naar het totale aantal mensen dat dit jaar is omgekomen bij door klimaatverandering veroorzaakte extreme weersomstandigheden, dan loopt het aantal in de tienduizenden of honderdduizenden, aldus het samenwerkingsverband.
Hitte
Toenemende hitte is een belangrijk gevolg van klimaatverandering. Het aantal dagen waarop het zo heet is dat de gezondheid van mensen wordt bedreigd, nam dit jaar toe met 41. Met name kleine eilanden en ontwikkelingslanden hebben hier mee te maken, schrijft WWA.
De recordtemperaturen vertaalden zich in recordbuien, aldus WWA. “Van Kathmandu tot Dubai, Rio Grande do Sul en de zuidelijke Appalachen werden de afgelopen 12 maanden gekenmerkt door een groot aantal verwoestende overstromingen.” De onderzoekers stelden vast dat 15 van de 16 overstromingen die ze bestudeerden, konden worden toegeschreven aan opwarming - een warmere atmosfeer houdt meer vocht vast, wat leidt tot hevigere stortbuien.
De onderzoekers stellen vast dat ‘tekortkomingen in de plannen voor vroegtijdige waarschuwing en evacuatie’ hebben bijgedragen aan het ‘enorme aantal dodelijke slachtoffers’. “Terwijl overstromingen in Soedan en Brazilië het belang van het onderhouden en verbeteren van waterkeringen hebben aangetoond.”
Door de opwarming (‘hetere zeeën en warmere lucht’) waren er ook meer destructieve stormen, waaronder orkaan Helene en tyfoon Gaemi. Deze stormen worden almaar intenser met hogere windsnelheden en meer regenval en 2024 vormde daar geen uitzondering op.
'AMAZONEGEBIED HARD GETROFFEN'
Het regenwoud van de Amazone en het Pantanalmoeras werden in 2024 hard getroffen door de klimaatverandering, schrijft WWA. Ernstige droogtes en bosbranden leidden tot een enorm verlies aan biodiversiteit. “Het Amazonegebied is 's werelds belangrijkste koolstofreservoir op het land, waardoor het cruciaal is voor de stabiliteit van het mondiale klimaat. Het stoppen van ontbossing zal beide ecosystemen beschermen tegen droogte en bosbranden, omdat dichte vegetatie vocht kan absorberen en vasthouden.”
- Sneller afstappen van fossiele brandstoffen
- Verbeteringen in vroegtijdige waarschuwing
- Real-time rapportage van sterfgevallen door hitte
- Adequate financiering voor ontwikkelingslanden
LEES OOK
H2O Redactioneel: Klimaatverandering: wordt het niet tijd voor plan B?
H2O Opinie: Valencia aan de Waal, meer heftige buien en wateroverlast, waarom?
H2O Blogs: We moeten leren van storm Boris (en andere hoogwatergebeurtenissen)
H2O Actueel: COP29 bereikt in extremis akkoord over klimaatfinanciering: jaarlijks 300 miljard dollar voor arme landen
H2O Actueel: Storm Boris overtreft vele malen de waterbom van juli 2021
