HWBP-project Wolferen-Sprok ‘ruim binnen tijd en geld’ afgerond

De noordelijke Waaldijk wordt over de hele lengte versterkt in het kader van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Het traject tussen Wolferen en Sprok is nu als eerste klaar. De werkzaamheden zijn vroegtijdig afgerond en binnen het budget gebleven, meldt Waterschap Rivierenland.

Dat de dijk nu weer helemaal voldoet aan de eisen voor waterveiligheid, is op vrijdag 27 september gevierd met een feestelijk opleveringsmoment op het terrein van de bouwkeet. Bij het project Wolferen-Sprok heeft Waterschap Rivierenland een 13,3 kilometer lang dijktraject in de buurt van Nijmegen aangepakt. Het is het eerste dijkversterkingsproject dat gereed is in een reeks van projecten aan de noordkant van de Waal tussen Gorinchem en Nijmegen.

Bram de Fockert

Projectmanager Bram de Fockert van Waterschap Rivierenland verrichtte de symbolische opleveringshandeling, samen met projectmanager Rob Bouwens van aannemerscombinatie De Betuwsche Waard. Toen De Fockert in 2016 begon, golden nog de oude veiligheidsnormen. “Het was eigenlijk maar een projectje, waarin bij elkaar 2,9 kilometer van het dijktracé moest worden versterkt.”

Dat werd anders door de invoering van de nieuwe normen in 2017. “We hebben de veiligheidsanalyse opnieuw gedaan. Toen bleek dat de dijk over de volledige lengte moest worden aangepakt vanwege verschillende faalmechanismen als stabiliteit, hoogte en piping. Het was opeens een heel ferm project met natuurlijk de nodige impact voor bewoners. Daarom is er een uitgebreid participatieproces georganiseerd.”

Vroege samenwerking met aannemer
Na jaren voorbereiding ging het werk aan de dijk medio 2021 van start. Volgens Waterschap Rivierenland is het project ‘ruim binnen tijd en geld’ opgeleverd. “Wij zijn uitgekomen op zo’n 175 miljoen euro”, zegt De Fockert. “Daarbij zijn alle kosten meegeteld.”

Het goede resultaat is volgens De Fockert te danken aan de nauwe samenwerking tussen het waterschap en de aannemerscombinatie De Betuwsche Waard, waarvan GMB, Ploegam en Dura Vermeer deel uitmaken. “We hebben voor dit project een indertijd nieuwe samenwerkingsvorm op de markt gezocht. Al aan het begin van de planuitwerkingsfase hadden we de aannemer aan boord, in plaats van zelf eerst de plannen te maken en dan over de schutting te gooien bij de aanbesteding. Wij zijn eerder dan aanvankelijk gepland klaar, omdat we zaken die normaal in de realisatiefase worden gedaan al hebben opgepakt tijdens de planuitwerking.”

Er was een gezamenlijk bouw- en ontwerpteam van waterschap en aannemerscombinatie, met daarin ook ingenieursbureau Witteveen+Bos. “Het uitgangspunt was steeds: werken in openheid en transparantie en de beste persoon op de juiste plek. De samenwerking leidde tot een mooi ontwerp en een zeer goede risico-inventarisatie. Vanuit de aannemer is in een vroeg stadium al meegedacht over de risico’s. Ook hebben we risico’s telkens kunnen onderbrengen bij de partij die deze het beste kan beheersen. Het is een geslaagde werkwijze geweest waarbij sprake was van een marktconforme raming.”

Gerecyclede kunststof damwanden tegen piping
De Fockert noemt een innovatie die is toegepast. “Om piping tegen te gaan, zijn gerecyclede kunststof damwanden geplaatst. Daarbij zijn we tot zo’n 11 meter diep gegaan. Zulke damwanden zijn niet nieuw in de weg- en waterbouw, maar dat geldt wel voor de toepassing in dijken en zeker op deze diepte om piping te voorkomen.”

Eerst zijn maakbaarheidsproeven uitgevoerd op een representatieve locatie. “Daaruit bleek dat de innovatieve oplossing mogelijk was. Zonder aannemer aan boord was het uitvoeren van deze proeven heel wat lastiger geweest.”

Er is ook veel emissieloos materieel gebruikt. “De drie aannemersbedrijven waren daarmee zelf al behoorlijk ver toen de werkzaamheden begonnen. Zij hebben elektrische kranen en tractoren ingezet. Ook is met elektrisch materieel geasfalteerd.”

Gastvrije Waaldijk
Het wegdek op de dijk tussen Wolferen en Sprok is aangelegd volgens de richtlijnen van de Gastvrije Waaldijk. Het gaat om een initiatief van Waterschap Rivierland en Provincie Gelderland, in samenwerking met de ANWB en de gemeenten langs de gehele noordelijke Waaldijk. De Fockert: “De bedoeling is om een mooi, eenduidig beeld te krijgen. Dat benadrukt de recreatieve functie en maakt de dijk attractiever.”

Het ontwerp bestaat uit een rustige asfaltbaan met een herkenbare witte betonnen band aan de rivierzijde en de nodige uitkijkpunten. “In het algemeen zijn er zo min mogelijk tierelantijnen.” Op één plek op het traject is een soort tribune geplaatst. “In de helling van het dijktalud zijn zitplaatsen gecreëerd.”

De Fockert is al een tijdje voornamelijk bezig met een ander HWBP-project. Hij kijkt tevreden terug op Wolferen-Sprok. “Het bijzondere is dat eigenlijk iedereen met enige weemoed het pand verlaat. De samenwerking in het team is de kern van het succes. Een dijkversterkingsproject is toch vooral mensenwerk.”

De symbolische opleveringshandeling door de projectmanagers Rob Bouwens (links) en Bram de Fockert I Foto: Peter Venema / Waterschap Rivierenland