Op het terrein van de rioolwaterzuivering in Utrecht is vandaag de grootste warmtepomp van Nederland officieel in gebruik genomen. De installatie tapt warmte af uit het effluent van de rwzi en voorziet 20.000 huishoudens in Utrecht van warmte. "Het is het begin van hopelijk meer zuiveringen waar dit kan worden toegepast", zei hoogheemraad Nanda van Zoelen van De Stichtse Rijnlanden.
De warmtepomp op rwzi Utrecht is van Eneco. De energieleverancier vindt de locatie in het midden van woonwijken ideaal voor deze vorm van warmtevoorziening. Op korte afstand ligt een warmteoverdrachtstation van Eneco dat aansluit op het warmtenet.
De gunstige condities maken het project rendabel. Dat is niet overal het geval, zoals in Overvecht-Noord, het Utrechtse stadsdeel waar Eneco eerder dit jaar de stekker trok uit de ontwikkeling en aanleg van een warmtenet. Eneco was bang dat energie voor inwoners onbetaalbaar zou worden vanwege de hoge aanlegkosten van het net.
Het net waaraan de warmtepomp op rwzi Utrecht warmte levert, ligt er al 100 jaar en is daarmee het ‘oudste stadswarmtenet van Nederland’. Hier dus geen omvangrijke kosten voor de aanleg van een stadsnet.
“Hier hebben we een unieke kans om een warmtebron die midden in een grote stad ligt en heel toevallig heel dicht bij het net ligt, te koppelen” zei Karen de Lathouder, chief operating officer assets van Eneco, vanmorgen bij de officiële opening. “Daarvoor gebruiken we een techniek die niet nieuw is, in Scandinavië werken ze er al heel lang mee, maar op deze schaal is ze nog niet toegepast in Nederland. We hebben enorm hard gewerkt om deze innovatie op deze schaal in te zetten in Nederland. En we zijn er supertrots op dat het is gelukt. We lossen daarmee twee ambities in. Die van het hoogheemraadschap om circulair te worden en wij verduurzamen ons warmtenet.”
Op de rwzi wordt dagelijks zo’n 65 miljoen liter rioolwater verwerkt. Na behandeling wordt het effluent geloosd op de Stichtse Vecht. Voordat het gezuiverde afvalwater in de rivier stroomt, tapt Eneco nu 2.000 kuub per uur af om er de thermische energie uit te halen in de warmtewisselaar. De installatie is gemaakt van titanium, om corrosie te voorkomen. Na de warmteonttrekking wordt het gekoelde afvalwater (5oC) alsnog geloosd op de Vecht.
De warmtepomp brengt de temperatuur van het warmtenetwater naar 75°C tot 83°C voordat het in het stadsnet wordt gepompt. De installatie met een vermogen van 27 MW, produceert zo jaarlijks 583.000 gigajoule aan warmte. Dat staat gelijk aan de warmtevraag van circa 20.000 woningen, aldus Eneco. Een groot buffervat naast de warmtepomp moet voor een gelijkmatige aanvoer van het verwarmde stadswater zorgen, ook tijdens piekafnames.
De Stichtse Rijnlanden past op de rwzi Utrecht voor het eerst aquathermie toe, in dit geval thermische energie uit afvalwater voor de productie van warmte. Het is een maatschappelijke opdracht, zei hoogheemraad Van Zoelen. “Hier leren we van elkaar: hoe werk je samen, hoe leg je dat vast, wie doet wat? Het is het begin van hopelijk meer zuiveringen waar dit kan worden toegepast. Niet alleen bij ons, ook in de rest van Nederland. Het houdt niet op bij dit waterschap. Dit is de start van een verdere uitrol."
De bestuurder lichtte toe dat van de overige 15 overige afvalwaterzuiveringen die HDSR in beheer heeft, een analyse wordt gemaakt om te bepalen of een rendabele toepassing van aquathermie mogelijk is. De zuivering Nieuwegein in IJsselstein is daarbij kansrijk, aldus de bestuurder.
