De waterstand van de Rijn zal tegen middernacht de grens van 12 meter boven NAP bij Lobith overschrijden en daarna verder stijgen tot een piek van ruim 13 meter aanstaande vrijdag. Zo’n hoog peil komt gemiddeld eens in de 15 jaar voor in juni. Rijkswaterstaat en waterschappen verwachten geen grote problemen.
Hiermee is weer sprake van een hoogwatergolf in de Rijn, nadat twee weken geleden een top van 12,6 meter boven NAP bij Lobith werd bereikt. Rijkswaterstaat verwacht dat op vrijdag 7 juni ongeveer 13 tot 13,5 meter wordt gehaald en de waterstand daarna gaat dalen. “Twee piekafvoeren vlak achter elkaar in deze periode van het jaar is vrij bijzonder.”
Water vanuit zuiden van Duitsland
Het hoogwater in ons land houdt verband met de rampzalige wateroverlast in het zuiden van Duitsland door de hevige regenval aldaar. Hierdoor zijn enkele dodelijke slachtoffers gevallen, moesten duizenden bewoners van dorpen worden geëvacueerd en is de schade enorm. Het meeste water in het getroffen gebied gaat naar de Donau, maar er stroomt ook een deel via de Rijn naar Nederland toe.
De Unie van Waterschappen geeft een toelichting: “De meeste regen in Duitsland viel in het stroomgebied van de Donau en stroomt naar andere landen dan Nederland. Een deel van de regen viel in het stroomgebied van de Rijn. Dit is doorslaggevend voor hoeveel water er bij Lobith in Nederland binnenkomt.”
Afvoer naar zee
Na Lobith verspreidt de hoogwatergolf zich richting de IJssel, Nederrijn, Waal en Nieuwe Maas. “Ons land is erop gebouwd deze waterstanden goed te kunnen afvoeren”, stelt Rijkswaterstaat. “We proberen de golf dan ook zo goed mogelijk af te voeren richting de zee.”
Een zomerse golf als deze komt in het rivierengebied ongeveer eens per tien jaar wel voor, meldt Waterschap Rivierenland. Dat komt dan door dooi in de Alpen of door neerslag. “Het is een indrukwekkend gezicht.”
Uiterwaarden aan het onderlopen
Vanaf 12 meter boven NAP bij Lobith lopen uiterwaarden langs de Rijn en vertakkingen onder. Later deze week, als de waterstand de 13 meter overschrijdt, gaan sommige nevengeulen zoals de Spiegelwaal bij Lent (gemeente Nijmegen) mogelijk meestromen. Volgens Rijkswaterstaat zal na het weekend de waterstand van de Rijn bij Lobith waarschijnlijk met meer dan een meter zijn gedaald en onder 12 meter uitkomen.
Grote problemen zijn er door het hoogwater in de rivieren niet te verwachten, is de boodschap van Rijkswaterstaat en waterschappen. Onder andere camping-eigenaren, boeren en natuurbeheerders nemen momenteel zelf maatregelen. Zo zijn enkele laaggelegen campings langs de Waal ontruimd. Veehouders halen kuddes weg van gronden die onder water komen te staan.
Dijken er klaar voor
De dijken zijn er klaar voor, laat Waterschap Rivierenland weten. Het waterschap wijst erop dat de huidige golf een meter onder de waterstand van juli 2021 blijft, toen het in buitenpolders spannend was voor akkerbouwers en hun gewassen. “Overstromen zullen de zomerkades nu niet. Wel treedt kwel op. Ook binnen de rivierdijken neemt kwel toe, een natuurlijk proces waardoor ook kelders en kruipruimtes opnieuw nat kunnen worden.”
Waterschap Rijn en IJssel bericht eveneens dat de dijken de hoge waterstand goed aankunnen. “Onze onderhoudsmedewerkers houden het allemaal goed in de gaten. Zij inspecteren de dijken en wateren extra deze week. Zij controleren bijvoorbeeld of afgebroken takken dijken kunnen beschadigen.” Het lage deel van de Rijnkade in Arnhem wordt de komende dagen ontruimd. “Dit geldt dus ook voor onze bouwplaats voor de dijkversterking Rijnkade die daar ligt.”
Geen bijzondere situatie bij Maas en IJsselmeer
De afvoer van de Maas bij Sint Pieter schommelt de komende dagen rond de 500 kubieke meter per seconde. “Dat is hoger dan gemiddeld voor de tijd van het jaar, maar kent verder geen bijzonderheden”, aldus Rijkswaterstaat.
De regen en overstromingen in Zuid-Duitsland gaan niet zorgen voor hogere waterpeilen in het gebied van De Dommel, meldt dit waterschap in een liveblog over wateroverlast door neerslag. “Dat heeft geen invloed op elkaar. Het Dommelgebied hoort bij het stroomgebied van de Maas, die vanuit Frankrijk en België langs ons gebied komt.”
De waterstand op het IJsselmeer is op het ogenblik licht verhoogd. Het komt mede door de vele regen die ook in Nederland is gevallen. Daarnaast is het spuien richting de Waddenzee licht beperkt door de werkzaamheden aan de Afsluitdijk.
Update 7 juni
De Rijn bereikte op vrijdagochtend 7 juni het hoogste punt bij de grensplaats Lobith. De piek was met 12,85 meter boven NAP wat lager dan eerder werd verwacht.
Update 10 juni
Alphons van Winden geeft op de site waterpeilen.nl een toelichting op de zeer hoge stand van 12,85 meter boven NAP. Dat is circa 4 meter hoger dan gewoonlijk begin juni. “Uniek is het niet, want in juni en zelfs ook nog in juli zijn er al wel vaker hoogwatergolfjes geweest, waaronder zelfs een aantal die de 14 meter boven NAP bereikten. Een heel groot deel van het water (ca. 75%) was afkomstig uit Zwitserland en Zuid-Duitsland. Het bijzondere aan de laatste golf was dat hij onderweg naar het noorden sterk inzakte.”
Vanaf vrijdag 14 juni breekt zeer waarschijnlijk weer een langere natte periode aan. “In de stroomgebieden wordt het aan het eind van de week ook weer regenachtig, met daarna mogelijk weer stijgende standen. Nieuwe hoogwatergolven zijn (nog) niet in beeld.”
