Vier van de vijf laatste zomers waren extreem droog. Terwijl waterschappen verboden instelden op het beregenen met grondwater, konden (industriële) grootverbruikers zonder restricties grondwater blijven oppompen. Wordt het tijd voor een verdringingsreeks grondwater? De provincie Noord-Brabant verkent de mogelijkheden, maar stuit op tal van dilemma’s.
door Hans Oerlemans
“Hier hoort water te staan”, zei dijkgraaf Marijn Ornstein van waterschap Vallei en Veluwe begin september in een uitzending van Een Vandaag. Ze stond bij de drooggevallen Verloren Beek bij Epe. Een treurig gezicht. Om haar heen was de natuur in een ‘survival modus.’ De dijkgraaf illustreerde het ‘heftige besluit’ om het onttrekken van grondwater te verbieden in de nabijheid van kwetsbare beken. Elders in het werkgebied was een gedeeltelijk verbod van kracht op het beregenen van gras- en akkerland. Het waren de laatste maatregelen in een lange reeks om onherstelbare schade aan de natuur te beperken.
Dicht bij diezelfde kwetsbare beken staan bij Renkum en Eerbeek drie papier- en kartonfabrieken. Zij onttrekken jaarlijks miljoenen m³ grondwater, wat buiten de bevoegdheid van het waterschap valt. Bij volumes groter dan 150.000 m³ per jaar is de provincie verantwoordelijk. In Gelderland gaat het in totaal om 52 vergunningen voor industriele onttrekkingen en 48 voor drinkwaterwinning. De provincie heeft ook afgelopen zomer geen beperkingen opgelegd.