Bron PFOS in sloot Lelystad Airport blijkt blusschuim van brandweer

De hoge PFOS-concentraties in de Meerkoetentocht bij Lelystad Airport hebben niets te maken met het huidige vliegveld. De bron is het blusschuim dat tot 1995 gebruikt werd op het brandblusoefenterrein dat zich eerder op deze locatie bevond. Dat concludeert Waterschap Zuiderzeeland op basis van verschillende onderzoeken.

Eind juli maakte het waterschap bekend dat in de sloot naast het vliegveld PFOS-concentraties waren aangetroffen die de norm 538 keer overschrijden. Die ontdekking was reden om direct vervolgonderzoek in te stellen. 

Uit metingen van de waterkwaliteit in de Meerkoetentocht in de weken daarna werd al snel duidelijk dat het voormalige oefenterrein aan de Talingweg de vermoedelijke bron van de PFOS-verontreiniging was, aldus Zuiderzeeland. Aanvullend heeft het waterschap nog een bodem- en grondwateronderzoek door advies- en ingenieursbureau Tauw laten uitvoeren.

Daaruit blijkt nu dat het grondwater en de bodem op het voormalige oefenterrein de hoogste PFOS-concentraties bevat. Dat geeft volgens het waterschap "een sterke aanwijzing" dat die verontreiniging de oorzaak is van hoge PFOS-concentraties in de Meerkoetentocht. "Het gaat dus om een historische verontreiniging", verklaart een woordvoerder. 

Blusoefeningen
Tot 1995 hielden de hulpdiensten blusoefeningen op het voormalige brandblusoefenterrein. Het blusschuim dat daarbij gebruikt werd, bevatte PFOS, een stof die sinds 2011 in blusschuim verboden is. PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) behoort tot de verzamelgroep PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen), die schadelijk zijn voor het milieu en mogelijk voor de gezondheid. 

Zuiderzeeland liet het oppervlaktewater rond het vliegveld dit voorjaar op PFAS onderzoeken gelijktijdig met het zwemwater in de provincie. Aanleiding waren de berichten over de PFAS/PFOS-vervuiling van wateren nabij de militaire vliegbasis Leeuwarden en eerder ook Schiphol (Amsterdam) en Zestienhoven (Rotterdam). Ook rond de voormalige vliegbasis Twenthe werden afgelopen zomer licht verhoogde PFOS-concentraties gemeten.

In Lelystad heeft de verontreiniging dus niet te maken met het gebruik van blusschuim op het huidige vliegveld, maar wel op het voormalige brandweerterrein. Het waterschap verwacht dat de PFOS-concentraties onverminderd hoog blijven, omdat de bron van de verontreiniging niet op korte termijn aangepakt kan worden. 

Weersomstandigheden
In de komende periode blijft Zuiderzeeland de waterkwaliteit nog controleren. De afgelopen maanden bleek al dat de weersomstandigheden van invloed zijn: als het meer regent, zijn de concentraties lager. Toch geldt het advies van de GGD nog steeds en dat is om het water niet te gebruiken. 

Het is nu aan de Omgevingsdienst Flevoland & Gooi- en Vechtstreek om de verontreiniging van de bodem aan te pakken. Eerst voert de dienst een inventarisatie uit om zicht te krijgen op de eventuele juridische consequenties.