Boeren rondom het Drents-Friese Wold die grondwater oppompen uit putten die niet zijn geregistreerd, krijgen deze week een brief van Wetterskip Fryslân. Daarin worden ze opgeroepen de registratie in orde te maken. Het waterschap wil zicht op de werkelijke grondwateronttrekking om de gevolgen voor de natuur te kunnen inschatten. De kwestie speelt ook in andere waterschappen.
Wetterskip Fryslan stelde vorige week tijdens een inspectie vast dat rondom het Drents-Friese Wold boeren zich niet aan de meldplicht houden.
De inspectie werd uitgevoerd in een straal van 1.500 meter rondom het Drents-Friese Wold. 16 agrarische bedrijven werden bezocht. Ze gebruikten 55 putten om water uit de grond te pompen. Daarvan waren er 30 geregistreerd bij het waterschap. De overige 25 putten waren dat tegen de regels niet.
Agrariërs mogen in Friesland zelf putten laten slaan, maar ze moeten deze wel opgeven bij het waterschap. Bij het oppompen van meer dan 60 kubieke meter water per uur is een vergunning nodig, tot 60 kuub volstaat een melding.
Geen reacties
Na de inspectie rondom het Drents-Friese Wold heeft het waterschap boeren in het hele werkgebied opgeroepen om niet geregistreerde putten alsnog te melden. Dat heeft nog niet tot reacties geleid, zegt woordvoerder Henk Heringa. De bedrijven die door het waterschap tijdens de inspectie zijn bezocht, krijgen een brief waarin ze wordt gevraagd de niet geregistreerde putten alsnog te melden. Doen ze dat niet, dan volgen alsnog boetes.
Het oppompen van grondwater is een issue, omdat er zorgen zijn over de gevolgen van de droogte voor de natuur. Dat was ook de reden om onderzoek te doen in het Drents-Friese Wold. Het waterschap is ervan geschrokken dat er meer water werd opgepompt dan gedacht, zegt woordvoerder Marianne Reitsma tegen de Leewarder Courant. Het waterschap heeft nog geen inzicht in de gevolgen van de extra wateronttrekking op het natuurgebied. Wel heeft het plannen om onderzoek te doen, maar dan in het hele werkgebied.
“Er komt een voorstel aan ons dagelijks bestuur om meer onderzoek te doen naar grondwateronttrekkingen”, schrijft het waterschap. “Daarbij willen wij ook weten wat de invloed van die onttrekkingen is op de natuur.” Komend najaar wordt het voorstel behandeld.
Bron: Drinkwaterplatform.
Andere waterschappen
Dat de droogte leidt tot toenemende onttrekking van grondwater speelt ook in andere waterschappen. Vechtstromen stelde 1 augustus in Twente een grondwateronttrekkkingsverbod in rond kwetsbare natuurgebieden ten zuiden van de Overijsselse Vecht. Doel: schade aan natuur voorkomen. Het verbod mag bij een neerslagtekort van 250 mm worden ingesteld, in Twente was het tekort opgelopen tot 273 millimeter.
Vallei en Veluwe had eind juli 103 meldingen gekregen van boeren die een grondwaterpomp wilden plaatsen. In heel 2018 waren dat er 86. Vallei en Veluwe kon alle aanvragen honoreren, zei Walter de Vor van het waterschap tegen het blad Nieuwe Oogst. Maar er is wel een grens, voegde hij toe. "Als deze lijn zich doortrekt, moeten we kijken wat er nog mogelijk is. De voorraad grondwater is niet oneindig."
Uitzondering
De groei in grondwateronttrekking is niet wat overheid en waterbeheerders graag zien; de huidige faciliteringsregels voor oppompen van grondwater zijn opgesteld binnen de context dat grondwateronttrekking een uitzondering is en geen regel.
Maar van uitzondering is geen sprake meer als individuele grondwateronttrekking een grote vlucht neemt en ook bedrijven meer en meer grondwater oppompen om de gevolgen van de droogte het hoofd te bieden, zoals drinkwaterbedrijf Vitens dat in Twente meer grondwater onttrok dan volgens de vergunningen mocht om in de drinkwatervraag te kunnen voorzien.
Behalve dat de uitzondering regel wordt, maakt gebrekkig inzicht in individuele onttrekking het voor provincies, waterschappen en drinkwaterbedrijven steeds lastiger om nadelige hydrologische en geologische gevolgen tegen te gaan, valt te lezen op het drinkwaterplatform.
Hunze en Aa's
De trends leiden tot aanpassing van regelgeving. Zo ontwikkelt waterschap Hunze en Aa's net als Wetterskip Fryslân nieuw beleid. Het waterschap in Drenthe kent geen vergunningsplicht. Wel moet er melding worden gemaakt als nieuwe bronnen worden geslagen en voor beregenen met grondwater gelden voor bepaalde delen in het gebied restricties, zegt woordvoerder Jeanette Bolhuis.
"Verder zijn we bezig met de voorbereiding voor het schrijven van een nieuw beleid op beregenen vanuit grondwater. Hier hoort uiteraard ook adequate handhaving bij. De voorbereiding op het te schrijven nieuwe beleid (wat daarna ook nog door het bestuur moet) is niet naar aanleiding van de berichtgeving van het Wetterskip. Deze voorbereiding loopt al langer."
