Nieuwe Vlaamse regering beperkt budget voor Blue Deal

De nieuwe Vlaamse regering trekt minder geld uit voor de Blue Deal, het programma dat Vlaanderen moet beschermen tegen de gevolgen (droogte en wateroverlast) van de klimaatverandering. Voor de uitvoering van het programma is de komende jaren 290 miljoen euro beschikbaar, aanzienlijk minder dan de half miljard euro die minister Zuhal Demir van Omgeving in het vorige kabinet uittrok voor het programma dat ze in 2020 lanceerde.

Op 30 september trad de nieuwe regering Diependaele aan. Volgens de regeringsverklaring wordt zowel in 2025 als in 2026 14 miljoen euro uitgetrokken voor het plan. In 2027 en 2028 loopt dit op tot 54 miljoen euro en in 2029 tot 154 miljoen euro, schrijft de krant De Morgen. Dat maakt samen 290 miljoen euro.

"Velen van ons moesten slikken toen ze de cijfers vernamen", zegt Patrick Meire, hoogleraar ecosysteembeheer aan Universiteit Antwerpen en betrokken bij het opstellen van de Blue Deal, tegen De Morgen. "Dit is dramatisch. Er blijft nauwelijks iets over."

De investeringen van de nieuwe regering zijn klein bier in vergelijking met de mogelijke schade van grote overstromingen, zegt Meire onder verwijzing naar studies waaruit blijkt dat Vlaanderen jaarlijks 250 à 300 miljoen euro zou moeten investeren in projecten die water beheersen en langer vasthouden. “De Blue Deal zou niet alles oplossen, maar er werden belangrijke stappen gezet, zeker als je dat verder zou opschalen. We kunnen alleen maar hopen dat de regering de volgende jaren beseft dat er meer moet gedaan worden.”

In de regering-Diependaele is het departement Landbouw samengetrokken met Omgeving, het ministerie dat Demir aanstuurde in het vorige kabinet Jambon. Zij is opnieuw minister, maar op een ander departement met Onderwijs, Werk en Justitie in haar portefeuille.

Dat N-VA en Demir, die als minister van Omgeving de Blue Deal hartstochtelijke verdedigde en betoogde dat er juist meer geld voor moest worden uitgetrokken, nog deel uitmaken van de regering, maakt het des te opvallender dat het nieuwe kabinet snijdt in het budget voor de Blue Deal, stelt De Morgen vast.

Jo Brouns (CD&V) is de nieuwe minister van Landbouw en Omgeving. Hij spreekt tegen dat de nieuwe Vlaamse regering het mes zet in het budget voor de Blue Deal. Hij zegt tegen de krant De Standaard: "Over de Blue Deal is de laatste dagen een fout beeld ontstaan. Ik ga niet met de voeten slepen en besparen. In 2019 ging helemaal geen geld naar de Blue Deal. Waterbommen hebben ons met de neus op de feiten geduwd. Uiteindelijk werd er een half miljard in geïnvesteerd. 343 miljoen daarvan was Europees geld. Voor de komende 5 jaar voorziet Vlaanderen in bijna 300 miljoen. Dat zijn dus meer eigen middelen. Wanneer die onvoldoende blijken, zal ik de eerste zijn om meer geld te vragen aan de regeringstafel."

Daarnaast komt er, zegt Brouns tegen De Morgen, nog eens 40 miljoen euro bij voor waterzuivering. N-VA-parlementslid Andy Pieters, voormalig woordvoerder van Demir, zegt dat er daarnaast nog geld voorzien is voor maatregelen rond vernatting van de natuur, schrijft de krant. "De komende vijf jaar trekt men ook 45 miljoen euro voor de stroomgebiedbeheerplannen die de waterhuishouding moet herstellen."

'WATERBEHEER MOET EENVOUDIGER'

In het regeerakkoord spreekt het nieuwe Vlaamse kabinet over 'een nieuwe, omvattende Blue Deal'. Uitgangspunt van deze Blue Deal 2.0 is vereenvoudiging van het waterbeleid. "Onze waterbeheerstructuren zijn complex en versnipperd. Gemeenten, polderbesturen en wateringen, provincies, Vlaamse administraties... ze hebben allemaal wel iets te zeggen over een stukje waterloop ergens in Vlaanderen. Willen we op het terrein het verschil maken, dan zullen we ons waterbeheer moeten vereenvoudigen."

Het beheer van onbevaarbare waterlopen wordt daarom regionaal georganiseerd in waterschappen. Deze waterschappen nemen het operationele beheer over dat nu wordt uitgevoerd door de Vlaamse Milieumaatschappij, provinciale waterloopbeheerders, steden en gemeenten. "Om de democratische gedragenheid te waarborgen, wordt een efficiënte raad van bestuur uitgewerkt met 12 leden. Alle financiers dienen in het bestuur vertegenwoordigd te worden", aldus het regeerakkoord.