Meer dan 4,4 miljard mensen in armere landen hebben geen toegang tot veilig drinkwater. Dat aantal is twee keer zo hoog als de schattingen die Verenigde Naties aanhoudt. De blijkt uit een onderzoek van Zwitserse en Amerikaanse wetenschappers dat is gepubliceerd in Science. Het onderzoek toont aan dat de monitoringsystemen waarmee schoon drinkwater wereldwijd in kaart wordt gebracht als ondersteuning voor beleid, niet toereikend zijn en moeten verbeteren.
Toegang tot veilig drinkwater, een mensenrecht, speelt een centrale rol in ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties die in 2015 zijn vastgelegd in 17 Sustainable Development Goals. In SDG 6 is bepaald dat in 2030 iedereen wereldwijd toegang moet hebben tot schoon water en sanitair.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het Gezamenlijk Monitoringprogramma voor Watervoorziening, Sanitatie en Hygiëne van de Verenigde Naties schatten dat ten minste 25 procent van de wereldbevolking in 2020 (2,2 miljard mensen) niet over veilig drinkwater beschikt. Volgens het nu gepubliceerde onderzoek dat gebaseerd is op data uit 2020, heeft slechts één op de drie mensen toegang tot veilig drinkwater. Dit betekent dat meer dan 4,4 miljard mensen in armere landen geen veilig drinkwater hebben.
Veilig beheerde drinkwatervoorzieningen
De voortgang in het beleid om toegang tot schoon drinkwater te verbeteren, wordt bepaald aan de hand van zogeheten veilig beheerde drinkwatervoorzieningen (SMDWS). Het wereldwijde gebruik van deze SMDWS wordt door de VN geschat op basis van een aantal gegevens, maar met als belangrijkste input nationaal representatieve enquêtes onder huishoudens, schrijven de onderzoekers. Dat zijn bijna 65.000 enquêtes uit 27 landen.
Om de voortgang van SDG 6 te bepalen is deze monitoring door de VN ontoereikend, aldus de onderzoekers. Zo ontbreken alleen al gegevens over veilig beheerde drinkwatervoorzieningen voor meer dan de helft van de wereldbevolking.
Bovendien zijn de gegevens niet toereikend om te begrijpen waarom de beschikbaarheid van veilig drinkwater geografisch verschilt en waarom dit gebeurt, aldus de onderzoekers. Ze stellen daarbij dat de beschikbaarheid van veilig drinkwater wordt beïnvloed door een reeks op elkaar inwerkende milieu- en sociaaleconomische factoren. Het is zaak om het belang hiervan te ontrafelen om zo schattingen te generen voor regio’s met weinig gegevens, aldus de onderzoekers.
LEES OOK
H2O Premium: Kees van Leeuwen: ‘De hele aanpak van SDG 6 baart me gróte zorgen’
Criteria
Veilig beheerde drinkwatervoorzieningen moeten aan meerdere criteria voldoen: ze moeten beschikbaar zijn op aanvraag, ter plaatse toegankelijk en vrij van schadelijke stoffen zoals E.coli en chemische stoffen. De onderzoekers brachten de bijdragen van deze drie criteria voor veilig drinkwater in kaart om de rol van klimaatvariabiliteit, milieuveranderingen en menselijke activiteiten te beoordelen.
Ze maakten daarbij gebruik van geospatiale gegevens afgeleid van aardobservatie (satelliet-, lucht-, en land-gebaseerde gegevens met wereldwijde dekking). In hun onderzoek combineerden ze de bestaande enquêtegegevens van huishoudens met deze aardobservatiegegevens.
De resultaten tonen aan dat E.coli de belangrijkste beperkende factor is voor het bereiken van veilig drinkwater voor bijna de helft van de onderzochte bevolking. Bij die constatering moet wel een kanttekening worden geplaatst: de onderzoekers gebruiken E. coli als maat voor drinkwaterkwaliteit omdat er wereldwijd geen andere indicatoren beschikbaar zijn over de drinkwaterkwaliteit op het niveau van huishoudens. Dan gaat het over verontreinigingen door chemische stoffen zoals arseen en fluoride.
Omissie
Door deze omissie wordt de discussie over mogelijke verontreiniging door de industrie of landbouw beperkt, stelt Science vast. Om beleid en praktijk voor betrouwbare en betaalbare drinkwatervoorzieningen te ondersteunen, is verbeteren van de kwaliteit van datamonitoringsystemen nodig, is daarop de conclusie.
De onderzoekers stellen zelf dat de onderzoeksresultaten relevant zijn voor het vergroten van het bewustzijn over de uitdagingen en beperkingen van de huidige wereldwijde monitoring van de beschikbaarheid van veilig drinkwater. Ze laten daarbij naar eigen zeggen zien hoe wereldwijd beschikbare geospatiale gegevens kunnen worden gebruikt ‘om hiaten in de gegevens op te vullen en prioriteitsgebieden in lage- en middeninkomenslanden te identificeren’.
