Vanwege de bodemdaling moeten gemeenten in het westen en noorden van het land jaarlijks meer dan 1,7 miljard euro extra uittrekken voor het onderhoud van wegen en rioleringen. Ook vraagt de aanleg van nieuwe woonwijken op slappe bodems om hogere investeringen vooraf. Die worden later wel terugverdiend.
Dit blijkt uit onderzoek dat architecten- en ingenieursadviesbureau Sweco uitvoerde in opdracht van het Platform Slappe Bodem, een samenwerkingsverband van lokale en regionale overheden waaronder waterschappen. Bodemdaling veroorzaakt met name in West- en Noord-Nederland schade aan rioleringen, wegen, gebouwen en groenvoorzieningen.
Gemiddeld 100 euro per inwoner extra
Dat kan volgens de nieuwe berekening van Sweco flink in de papieren lopen. De extra kosten die gemeenten als gevolg van bodemdaling moeten maken voor het beheer en onderhoud van wegen en rioleringen, kunnen oplopen tot meer dan 1,7 miljard euro per jaar (zie infographic). De gemiddelde schade is 100 euro per inwoner. Het bedrag verschilt echter per gemeente; soms komt 400 euro per inwoner voor.
Gemeenten krijgen voor deze extra kosten een bijdrage van het Rijk uit het gemeentefonds, maar moeten zelf ook een aanzienlijk deel betalen. Volgens het Platform Slappe Bodem heeft dit gevolgen voor de kwaliteit van de openbare ruimte en voor de lokale belastingen. Bijkomend probleem is dat de verdeling vanuit het gemeentefonds onevenwichtig is; de ene gemeente krijgt relatief meer geld dan de andere.
Extra investeringen voor nieuwbouw op slappe bodem
Sweco keek ook naar debouw van nieuwe woonwijken op slappe bodems, die tot wel 40 procent uit water bestaan en weinig draagkracht hebben. Om zo’n wijk ‘bodemdalingsbestendig’ aan te leggen, zijn extra investeringen nodig. Het prijskaartje kan oplopen tot 47.500 euro per woning. Dat bedrag wordt op lange termijn terugverdiend door lagere beheerskosten.
Het Platform Slappe Bodem pleit voor aanvulling van het gemeentefonds en herziening van de financieringswijze. Dat is nodig om de werkelijke kosten en lasten voor gemeenten als gevolg van bodemdaling te dekken. Op hun beurt moeten gemeenten streven naar een openbare ruimte die bestand tegen bodemdaling is en waarbij beheer- en onderhoudskosten zo laag mogelijk zijn. Volgens eerder onderzoek van Sweco valt er veel te besparen door toepassing van de levenscyclusbenadering en innovatieve, lichtgewicht technieken.
