Rijnafvoer daalt waarschijnlijk naar zeer laag niveau

De waterstanden van de grote rivieren gaan in de komende twee weken waarschijnlijk aanzienlijk dalen. Het is mogelijk dat de Rijnafvoer bij Lobith uitkomt op 1.000 kubieke meter per seconde of minder in de tweede helft van juli. Dit is slechts enkele keren eerder in deze tijd van het jaar voorgekomen en kan een grote druk leggen op het Nederlandse watersysteem.

Deze verwachting spreekt Alphons van Winden van Bureau Stroming uit op zijn website Waterpeilen.nl. De regenbuien van de afgelopen weken zorgden volgens hem slechts voor een korte opleving in de waterstanden van Rijn en Maas. Er breekt nu een langdurige droge periode aan en dat heeft gevolgen. “De kleine buffer die is aangelegd, zal al snel zijn opgebruikt.”

De waterstand in de Rijn is momenteel lager dan normaal voor de tijd van het jaar. Volgens het waterbericht van Rijkswaterstaat op dinsdagmiddag 5 juli is de waterhoogte van de Rijn bij Lobith 7,86 meter en de waterafvoer ongeveer 1.300 kubieke meter per seconde (m³/s). Van Winden acht de kans groot dat de waterstand richting 7,25 meter gaat en de afvoer onder 1.000 m³/s uitkomt in de tweede helft van juli. “En met mogelijk een warme episode voor de boeg zal de druk op het Nederlandse watersysteem groot zijn.”

Ver uitzakkende waterstanden in rivieren
Een zo lage afvoer van de Rijn is in de tweede helft van juli alleen in 1921, 1949, 1964 en 1976 voorgekomen; in 2018 gebeurde dat pas in augustus. “Als de droogte dan ook nog voortduurt, zou dat voor de waterstanden in de rivieren betekenen dat ze nog verder wegzakken.” Deze hitte is nog niet zeker maar een overgang naar een natter weertype lijkt later deze maand ook niet waarschijnlijk, aldus Van Winden. “Misschien valt het mee als het weerpatroon toch ineens omslaat, maar het lijkt verstandig om ons op te gaan maken voor een mogelijk langdurige droge periode met ver uitzakkende waterstanden in de rivieren.”

De Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) geeft in de vandaag gepubliceerde actualisatie van de droogtemonitor een prognose tot half juli. Er wordt gemeld dat de Rijnafvoer op het ogenblik laag is. “De Rijn gaat vanaf donderdag 7 juli verder dalen, waarschijnlijk richting 1.100 m³/s rond 15 juli. Dit is zeer laag voor de tijd van het jaar.”

Ook flinke daling van Maasafvoer verwacht
Van Winden verwacht dat ook de afvoer van de Maas – op het ogenblik iets onder de 45 m³/s – naar een zeer laag niveau gaat. “De kans is groot dat rond half juli de afvoer gedaald is naar slechts 35 à 40 m³/s per seconde.” Een zo lage afvoer is in deze tijd van het jaar gebruikelijker bij de Maas dan bij de Rijn. “Alleen al sinds het jaar 2000 is het in circa 35 procent van de jaren voorgekomen.”

De LCW heeft het in de droogtemonitor over een daling richting 30 à 40 m³/s. De commissie wijst er wel op dat de kans op een daggemiddelde afvoer van minder dan 25 m³/s klein is. Daarmee zou het mogelijk zijn om aan de watervraag te blijven voldoen.

De LCW schetst verder een droogtebeeld dat de laatste weken niet veel veranderd is. Zo is door de neerslag sinds half mei de bodemvocht situatie over het algemeen voldoende. Grondwaterstanden zijn in diverse gebieden laag en lokaal zijn beken drooggevallen. Waterschappen handhaven daarom diverse maatregelen, zoals onttrekkingsverboden en peilopzet. In het algemeen doen zich nog weinig problemen voor, aldus de LCW.

LEES OOK
H₂O Actueel: droogtesituatie op 22 juni