Friese overheidsorganisaties hebben de afgelopen zeven jaar geholpen bij de verbetering van de sanitatie in Mozambique. Veel families zijn door voorlichting gestimuleerd om een goed toilet te kopen.
Het project Schoon Water voor Mozambique - of Agua Limpa in het Mozambikaans - startte in 2010 en is nu afgerond. Hieraan deden de provincie Fryslân, meer dan tien gemeenten, Wetterskip Fryslân en drinkwaterbedrijf Vitens mee. Het project liep in de grote havenstad Beira (ongeveer zeshonderdduizend inwoners) en zeven andere steden (vijftigduizend tot driehonderdduizend inwoners). Het doel was om een bijdrage te leveren aan het millenniumdoel van halvering van het percentage van de wereldbevolking zonder toegang tot duurzame sanitaire voorzieningen.
In totaal kostte het project in het Afrikaanse land acht miljoen euro, waarbij voor elke Friese euro het Rijk anderhalve euro bijlegde. Het resultaat mag er zijn, vindt projectleider Jos Schouwenaars van Wetterskip Fryslân. “Als voorbeeld: slechts zo’n vijftig procent van de families in Chimoio, Gondola en Manica had bij de start een goed toilet, nu ongeveer tien procent meer. Dan heb je het alleen in deze drie steden over ongeveer veertigduizend families. Het gaat vanwege het ontbreken van riolering meestal om een eenvoudig droog toilet. Dat bestaat uit een afgesloten put met een veilig deksel.”
De families hebben hun toiletten zelf gekocht, vertelt Schouwenaars. “Wij gaven samen met onze Mozambikaanse partners veel voorlichting in wijken. Behalve over een goed toilet kregen mensen advies over onderhoud en hygiëne. Ook door de introductie van spaarvormen voor groepen van families is de aanschaf van een toilet gestimuleerd. Want dit kost al gauw enkele maandsalarissen.” Daarnaast zijn op 108 basisscholen met in totaal 220 duizend leerlingen sanitaire voorzieningen aangelegd. “Op sommige scholen waren zelfs helemaal geen voorzieningen en deden de kinderen buiten hun behoefte. Tienermeisjes verzuimen nu veel minder, omdat ze tijdens hun menstruatie naar een goed toilet kunnen.”
Bij het begin van het project waren er amper bedrijfjes die goede toiletten bouwden en beerputten leegden. Dat probleem is een stuk minder geworden, zegt Schouwenaars. “We hebben veel aandacht besteed aan het opzetten van zulke bedrijfjes. Daarnaast is een aantal stortplaatsen voor de ontlasting ingericht en hebben een paar gemeenten kleinschalige waterzuivering aangepakt.”
Het project is deze maand met een conferentie in Beira afgerond. Schouwenaars: “De lokale partners vinden het jammer dat wij zijn gestopt. Wij hebben uitgelegd dat we het millenniumdoel wilden ondersteunen en het nooit onze intentie was om een ontwikkelingsorganisatie te worden. Wetterskip Fryslân blijft zelf nog wel betrokken bij een ander project. We ondersteunen samen met de waterschappen De Dommel en Hunze en Aa’s een deel van de Mozambikaanse waterschappen bij het versterken van hun bestuur en organisatie. De bedoeling is om daarvan een overkoepelend programma voor alle vijf waterschappen in Mozambique te maken.”
Meer informatie vindt u hier.
