Op het terrein van de rioolwaterzuivering in Oijen heeft waterschap Aa en Maas een burcht gebouwd voor een dassenfamilie die nu in de dijk zijn domicilie heeft gekozen. Het is de bedoeling dat de dassen hier de komende maanden naartoe verhuizen, zodat ze de waterkering niet verder kunnen verzwakken.
De ‘kunstburcht’, compleet met kraamkamers en ventilatieschachten, ligt zo’n 100 meter van de dassenburcht in de Maasdijk die de dieren zelf hebben gebouwd. Dat is volgens het waterschap een serieuze bedreiging voor de waterveiligheid. "Hun aanwezigheid zorgt er namelijk voor dat de dijk een gatenkaas wordt."
Omdat dassen een beschermde diersoort zijn, mag het waterschap ze niet zomaar uit de dijk verwijderen. Eerst moet hen een alternatieve leefomgeving aangeboden worden, waar de gravers uit vrije wil naartoe moeten verhuizen.
"Daarom bouwen we er kamers in en plaatsen we er planten op die de das erg lekker vindt, zoals vlierbes en sleedoorn", zegt beleidsmedewerker Maaike van Roij van Aa en Maas. "Wij doen eraan wat we kunnen, maar uiteindelijk is het aan de das zelf om hier naartoe te gaan."
Dassenterp
In september vorig jaar bouwde het waterschap al een kunstburcht voor dassen in Megen. "Dat is ook een heuvel, maar dan midden in het weiland", vertelt Van Roij. "Het is eigenlijk een dassenterp."
Tot nu toe zag de Megense dassenfamilie nog geen aanleiding om zijn burcht in de dijk daarvoor te verruilen. Dat heeft volgens Van Roij ook te maken met de kraamtijd, die pas op 1 juli officieel voorbij is. "In die periode zal de das zeker niet verkassen. En verder moet de beplanting zijn werk nog doen."
Inmiddels is de oorspronkelijke burcht al wel omheind en in juli worden de terugslagpoortjes gesloten, zodat de dieren wel op zoek moeten naar een nieuwe woning. Datzelfde gebeurt in Oijen, mocht de verhuizing voor de start van het hoogwaterseizoen op 1 oktober nog niet spontaan hebben plaatsgevonden.
Zandgronden
Aa en Maas houdt zich al zo’n 3 jaar intensief bezig met graverij door dassen. De beschermde soort, die ooit met uitsterven bedreigd werd, rukt in Nederland steeds verder op, aldus Van Roij. "En dan met name op de zandgronden, want daar graaft hij bij voorkeur in. Bij de waterschappen zijn wij wat betreft de das de grootste probleemeigenaar."
De allereerste alternatieve woonplaats voor dassen in het gebied werd op verzoek van het Brabantse waterschap door de gemeente aangelegd in het Kanaalpark in Rosmalen. Daardoor kon het waterschap de burcht in de nabijgelegen dijk verwijderen.
Na Megen en Oijen moet Aa en Maas op in elk geval nog negen andere locaties aan de slag om de dijken ‘dasvrij’ te maken. De lastigheid met de aanleg van kunstburchten is dat het vaak, anders dan in Oijen, om grond van anderen gaat, die daarmee moeten instemmen. In Grave is dat gelukt; daar wordt in juni de volgende kunstburcht gebouwd op particulier terrein.