De waterschappen krijgen bij de toewijzing van elektriciteit een hogere prioriteit. Dat geldt ook voor de drinkwaterbedrijven. Dit vloeit voort uit de aanpassing van de Netcode elektriciteit door de Autoriteit Consument & Markt. De autoriteit heeft in reactie op de toenemende problemen door netcongestie besloten dat grootverbruikers met een groot algemeen belang voorrang moeten krijgen bij toekenning van zogeheten transportcapaciteit.
Op veel plaatsen in Nederland ontstaan files op het elektriciteitsnet (congestie), waardoor wachtrijen toenemen om het net op te kunnen. Tot dusverre werden aanvragen behandeld volgens het beginsel ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’. Met het nu door ACM vastgestelde ‘prioriteringskader en prioriteringsproces’ moeten netbeheerders bij netcongestie voorrang verlenen aan projecten die bijdragen aan belangrijke maatschappelijke doelen. Die verplichting geldt vanaf 1 oktober 2024.
Op basis van het definitieve codebesluit kunnen 3 categorieën in aanmerking komen voor prioriteit bij hun transportverzoek, schrijft ACM. De waterschappen vallen in categorie 2 (veiligheid), de drinkwaterbedrijven in categorie 3 (basisbehoeften).
Het besluit van de ACM geeft waterschappen een goede uitgangspositie om meer zogeheten transportruimte op het elektriciteitsnet aan te vragen, schrijft de Unie van Waterschappen. “Deze ruimte is noodzakelijk voor uitvoering van de wettelijke kerntaken van de waterschappen: de zorg voor schoon water en droge voeten.”
De waterschappen vallen nu met al hun assets onder categorie 2, ‘veiligheid’, stelt de unie vast. “Dit geldt zowel voor bijvoorbeeld gemalen bij piekbuien (watersysteembeheer) als voor het zuiveren van het afvalwater (rioolwaterzuiveringen).”
Hoewel de waterschappen de doelstelling hebben om in 2025 energieneutraal te zijn, wat betekent dat ze alleen nog elektriciteit uit hernieuwbare bronnen gebruiken, stelt de UvW vast dat ze steeds meer energie nodig hebben. “Dit komt enerzijds door de impact van weersextremen op het beheer van het oppervlaktewater, zoals droge perioden, hevige buien en een stijgende zeespiegel. Anderzijds groeit de elektriciteitsvraag van waterschappen door de rioolwaterzuiveringen. Dit is een gevolg van bevolkingsgroei en strengere kwaliteitseisen voor afvalwaterzuivering, onder andere vanuit Europese richtlijnen.”
Volgens de koepelorganisatie verkennen waterschappen met netbeheerders de mogelijkheden om netcongestie te verminderen. “Met netbeheerders gaan waterschappen onderzoeken of ze onder normale omstandigheden meer flexibel de gemalen kunnen aan- en uitzetten om zo onderdeel te worden van de oplossing. Dit heet ‘slim malen’.”
LEES OOK
H2O Actueel: Waterschappen willen meer zekerheid van netbeheerders
H2O Premium: ‘Waterschappen zijn in 2025 energieneutraal’