Toenemende watervervuiling blokkeert de economische groei, verslechtert de volksgezondheid, vermindert de voedselproductie en vergroot de armoede in veel landen. Dat stelt de Wereldbank in een deze week gepubliceerd onderzoek dat volgens de bank is gebaseerd op de grootste database ooit over de wereldwijde waterkwaliteit.
De bank, 's werelds grootste instituut voor ontwikkelingssamenwerking, stelt dat schoon water een sleutelfactor is voor economische groei. Verslechterende waterkwaliteit blokkeert de groei, in landen met zwaar vervuild water kan de economische groei met een derde verminderen.
De bank heeft het onderzoek naar de kwaliteit van water ervaren als een ‘enorme wake-up call’. “Vervuiling treft zowel rijke als arme landen. Plastics en farmaceutische verontreinigingen zorgen overal voor problemen", zei Richard Damania, econoom van de Wereldbank en een van de auteurs, bij de presentatie van het rapport. In het onderzoek stelt de bank dat watervervuiling bijna alle duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties voor 2030 bedreigt.
Het gevaar van een slechte waterkwaliteit is grotendeels onzichtbaar en de gevolgen ervan worden onderschat, stelt de bank. De verleiding om inactief te blijven is groot voor de politiek. "Maar dat betekent," zegt de studie, "dat mensen zonder hun medeweten en toestemming worden blootgesteld aan risico's.”
Satelietgegevens en KI
De onderzoekers gebruikten satellietgegevens, kunstmatige intelligentie en machine learning om stikstof-, zout- en zuurstofniveaus - watergezondheidskenmerken - van water wereldwijd te analyseren.
Door economische groei neemt het aantal problematische stoffen toe. Alleen al in de Verenigde Staten komen er elk jaar meer dan 1.000 nieuwe chemicaliën in het milieu terecht, aldus de bank. Het is moeilijk om in de aanpak van deze nieuwe vervuilende stoffen gelijke tred te houden met het tempo waarin ze in het milieu terecht komen, ook voor landen die hier grote inspanningen voor doen.
"Zelfs landen met hoge inkomens en goed uitgeruste instellingen zien geen kans om de uitdagingen aan te gaan", concluderen de onderzoekers. De bedreigingen van nieuwe verontreinigingen zoals microplastics en farmaceutische residuen worden nauwelijks begrepen en worden in veel landen - zowel arm als rijk - helemaal niet aangepakt, schrijven ze.
Succesvolle aanpak, zoals van kunststoffen, is niet in zicht: "Initiatieven als recyclen hebben een beperkt effect en zullen het probleem niet oplossen als dit niet gebeurt in combinatie van regulering en prikkels." Voor veel verontreinigende stoffen zijn er wereldwijd nog geen grenswaarden, aldus de bank.
Stikstof
Een belangrijke veroorzaker van de slechte waterkwaliteit is stikstof, als kunstmest essentieel voor de landbouwproductie, maar dat uitspoelt in rivieren en oceanen waar het hypoxie en dode zones veroorzaakt en in de lucht het stikstofoxide (NO2) vormt, een broeikasgas. "De gevolgen van stikstofvervuiling worden beschouwd als een van de belangrijkste milieuproblemen van de 21ste eeuw", zei Damania.
De bank plaatst vanuit economisch perspectief vraagtekens bij gebruik van kunstmest, waarbij ze de positieve impact op de gewasopbrengst afzet tegen de vervuilende gevolgen voor mens en milieu.
In hun aanbevelingen noemen de auteurs: vergroten bewustzijn met voorlichtingscampagnes, snelle aanpak van de ergste problemen en investeringen om met moderne technieken zoals omgekeerde osmose vervuilingen tegen te gaan.
MEER INFORMATIE
Onderzoek Wereldbank: Quality Unknown, the invisible water crisis