In tien jaar tijd is het aantal meldingen van ernstige longontsteking veroorzaakt door legionellabacteriën in Nederland meer dan verdubbeld. Dat blijkt uit een inventarisatie van het RIVM. De stijging wordt deels toegeschreven aan het warmere en vochtige weer.
Het aantal meldingen steeg van 180 in 2013 naar 484 in 2022. In 2021 was er zelfs een piek van 555 meldingen, aldus het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Een deel van die stijging valt volgens de onderzoekers te verklaren doordat er meer ouderen zijn. Zestigplussers lopen meer risico om na het inademen van legionellabacteriën ernstige longonsteking (legionellose) te krijgen.
Daarnaast lijken de weersomstandigheden een belangrijke rol te spelen, aldus de onderzoekers. Ze verwijzen naar eerder onderzoek, dat al liet zien dat een bepaald type weer de verspreiding van legionellabacteriën beïnvloedt.
Bij vochtige, bewolkte weersomstandigheden kunnen deze bacteriën namelijk langer overleven in de lucht en zich daardoor verder verspreiden. Vooral bij hevige regenval na een periode van warm en droog weer waren er pieken in het aantal meldingen te zien.
Water vernevelen
Mensen kunnen met legionellabacteriën besmet raken als zij die inademen via heel kleine waterdruppeltjes. Die ontstaan bijvoorbeeld tijdens het douchen of bij het gebruik van een bubbelbad, maar ze kunnen ook uit bronnen komen die water vernevelen in de buitenlucht, bijvoorbeeld afvalwaterzuiveringsinstallaties en ‘natte koeltorens’ in kantoorgebouwen en ziekenhuizen.
De meeste mensen worden hier niet ziek van, maar ouderen, mensen met chronische aandoeningen aan de luchtwegen, mensen met afweerstoornissen en rokers lopen meer risico. Zij kunnen na het inademen van de bacteriën ernstige longontsteking krijgen.
Voorlichting
Het onderzoek laat zien dat patiënten tussen 2013 en 2022 vooral besmet zijn via bronnen die water vernevelen in de buitenlucht. Volgens het RIVM is meer onderzoek nodig om helder te krijgen hoe groot de invloed is van deze bronnen op de gestegen meldingen en of ook andere bronnen van invloed zijn.
Het RIVM adviseert beleidsmakers om risicogroepen via voorlichting bewuster te maken van het risico op legionellabesmetting en ook thuis maatregelen te nemen. Dat kan door bijvoorbeeld de cv-ketel of boiler op minimaal 60 graden in te stellen en bubbelbaden, luchtbevochtigers en apneu-apparaten regelmatig te reinigen.
