In 2023 zette Evides voor het eerst sinds jaren minder drinkwater af. Het waterbedrijf schrijft de daling mede toe aan de natte zomer en waterbewust gedrag van de consument. Toch houdt het zorg over de leveringszekerheid. Door klimaatverandering en verontreiniging staan de bronnen onder druk.
“We zien dat de waterkwaliteit in de bronnen slechter wordt en de intensiteit van het zuiveren steeds groter wordt”, schrijft algemeen directeur Annette Ottolini van waterbedrijf Evides in het voorwoord van het jaarverslag over 2023. Dat was een roerig jaar, aldus Ottolini. “Met hoge kostenstijgingen, wereldwijde grondstoftekorten, de energiecrisis en grote krapte op de arbeidsmarkt. Maar ook met een lagere drinkwaterafzet: deze nam in 2023 met 3,9 procent af ten opzichte van 2022.”
De directeur stelt vast dat 2023 een goede test is geweest voor de ‘wendbaarheid’ van het waterbedrijf. “We hebben aangetoond dat we keer op keer adequaat in kunnen spelen op de veranderingen om ons heen en ook onder deze uitdagende omstandigheden goed blijven presteren. Het bewijst dat we goed zijn voorbereid en onze organisatie en processen robuust zijn.”
Zorgen
De wendbaarheid zal het bedrijf de komende jaren ook aan de dag moeten leggen, want er zijn zorgen over de leveringszekerheid en waterkwaliteit. Om problemen met de drinkwaterlevering voor te zijn, breidt het Waterbedrijf Evides de transport- en productiecapaciteit uit. Bij Roosendaal is begonnen met de uitbreiding van de Biesboschleiding richting Braakman en dat gebeurt ook met de oppervlaktewaterzuivering op Baanhoek in Dordrecht. “En startten we met de onderzoeken voor de nieuwe drinkwaterzuivering Wranghe bij Goes”, schrijft Ottolini.
“Als we niets doen, hebben we na 2030 in Midden-Zeeland een mogelijk drinkwatertekort”, staat in het jaarverslag. Het drinkwaterbedrijf zoekt daarom ‘voor na 2030’ aanvullende bronnen. “Bij de uitvoering van die maatregelen lopen we steeds meer tegen juridische en bestuurlijke belemmeringen aan. Evides vraagt daarom ook om snelle actie van betrokken partijen en in het bijzonder van de provincies en gemeenten bij het zeker stellen van de levering van drinkwater.”
Waterkwaliteit
Bij lage afvoeren van de Maas, de belangrijkste bron voor Evides, staat de waterkwaliteit onder druk, omdat lozingen in een laag debiet een veel groter effect op de waterkwaliteit hebben. “Ook al gelden er strengere normen, de waterkwaliteitsverbetering van de Maas blijft achter mede door de lastige zoektocht naar grote en kleine lozers. Daardoor neemt het risico op innamestops toe.”
Over verzilting bij het innamepunt maakt Evides zich voorlopig nog geen zorgen. “Deltares schat in dat dit pas bij een zeespiegelstijging van 1 meter of meer een risico kan worden. Dit wordt pas richting 2100 of later voorspeld.”
De zoetwaterbeschikbaarheid komt voor Evides niet direct in gevaar door de lage rivierafvoer van de Maas. Het water wordt opgevangen in de spaarbekkens in de Brabantse Biesbosch. Door de gunstige ligging in de delta kan de waterstand niet zo ver zakken dat het pompstation geen water meer kan innemen, aldus het jaarverslag.
Evides leverde vorig jaar 151,4 miljoen kubieke meter drinkwater aan 2,5 miljoen consumenten en bedrijven in het zuidwesten van Zuid-Holland, de provincie Zeeland en het zuidwesten van Noord-Brabant. Daarnaast leverde Evides Industriewater (EIW) 94,9 miljoen m3 aan grote industriële bedrijven in Nederland, België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, waar het bedrijf sinds 2 jaar mobiele units voor industriële waterzuivering levert.
Het waterbedrijf zette voor het eerst sinds 2020 flink wat minder drinkwater af, te weten 6 miljoen m3 ofwel 3,9 procent. Het waterbedrijf schrijft de daling onder meer toe aan natte zomer en waterbewust gedrag van de consument. Ook al werd er minder water afgezet, de netto-omzet drinkwater nam ten opzichte van 2022 met 13,2 miljoen euro toe, mede een gevolg van het verhogen van de drinkwatertarieven met 8 procent (+ 17,5 miljoen euro).
Industriewater
De afzet van industriewater daalde eveneens (- 4,1 miljoen m3), maar de netto-omzet nam toe met 29,6 miljoen euro. “De omzet is gegroeid door indexatie en uitbreiding van contracten (+ 34,3 miljoen euro), maar wordt gecompenseerd door een lagere afzet door marktomstandigheden bij onze afnemers (- 4,6 miljoen euro).”
EIW tekende in verslagjaar 2023 een contract om demiwater te leveren aan een te realiseren groene waterstoffabriek op de Maasvlakte. In mei werd de uitgebreide en gerenoveerde afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) Sloe in Vlissingen officieel geopend. De installatie is uitgebreid met een Dissolved Air Flotation als voorbehandeling. Daarnaast is een tweede nabezinktank in gebruik genomen en is de zuiveringscapaciteit vergoot.
Qua klanttevredenheid scoorde EIW een 8,4, net iets meer dan het drinkwaterbedrijf dat gemiddeld over het jaar een 8,2 realiseerde en dat is boven de norm van 8,0 die Evides zichzelf stelt.
Nooit klimaatneutraal
De CO2-footprint van Evides is met 2 procent gedaald ten opzichte van 2022 (van 127,3 kton naar 124,7 kton). Ondanks alle inspanning zal Evides naar verwachting, gezien de aard van de werkzaamheden, nooit helemaal klimaatneutraal kunnen opereren in de hele waardeketen, staat in het jaarverslag. “In 2035 zal de emissie naar verwachting nog circa 72 kton bedragen. De uitstoot die we niet kunnen reduceren, zullen we compenseren door de aankoop van emissierechten (Carbon Credits).”
Evides is begonnen met de implementatie van CO2-beprijzing, wat betekent dat er een prijskaartje wordt gehangen aan de uitstoot van broeikasgassen bij de werkzaamheden en bij de inkoop van producten en diensten. Het bedrijf gebruikt de beprijzing om bij weinig verschil in kostprijs, ‘goed onderbouwd’ te kiezen voor het groene alternatief.
In voorgaande jaren heeft Evides veel vooruitgang geboekt op het gebied van cyberveiligheid, schrijft het waterbedrijf. “In 2023 is onder andere een awareness-programma uitgevoerd, heeft PEN-testing plaatsgevonden en zijn crisisoefeningen gehouden met als thema cybersecurity.”
