Wereldwijd smelten de meeste gletsjers weg als gevolg van de opwarming van de aarde. Maar in het Aziatische hooggebergte ligt een gebied waar ze juist groeien. Uit Utrechts onderzoek blijkt nu dat dit mogelijk het gevolg is van menselijk handelen.
''Dat is goed nieuws voor de vele mensen die afhankelijk zijn van het smeltwater van gletsjers’’, zegt fysisch geograaf Remco de Kok van de Universiteit Utrecht. Samen met drie collega’s publiceerde hij deze week de onderzoeksresultaten in het tijdschrift Geophysical Research Letters.
''Door de slechte toegankelijkheid is er lang weinig bekend geweest over deze gletsjers”, aldus De Kok. ''Maar met behulp van weermodellen hebben wij nu aangetoond dat deze gletsjers groter kunnen worden doordat lokaal het landgebruik is veranderd. Er wordt meer irrigatie toegepast.’’
Het gaat om een gebied ten noordwesten van het Tibetaans Plateau, de Karakoram in het grensgebied van Pakistan, India, China en Afghanistan, ofwel de Grotere Himalaya. Voor wetenschappers is het al jaren een raadsel: terwijl over de hele wereld gletsjers krimpen, groeien ze hier juist.
Irrigatiewater
De onderzoekers wijzen op de toegenomen irrigatie in de regio als oorzaak. ''In lager gelegen gebieden in China, Pakistan, en India wordt steeds meer gebruik gemaakt van rivier- en grondwater voor irrigatie van landbouwgebieden’’, legt onderzoeksleider Walter Immerzeel uit.
''Veel van het irrigatiewater wordt uiteindelijk door de planten ‘uitgezweet’ en opgenomen in de atmosfeer. Met een speciaal weermodel hebben we aangetoond dat de toenemende waterdamp later als extra sneeuw naar beneden komt, precies op de plekken waar de groeiende gletsjers liggen. Daarbij zorgen de extra wolken voor minder sterk zonlicht, waardoor de gletsjers minder hard smelten.”
De ijsvoorraad in het Aziatisch hooggebergte is van groot belang voor vele miljoenen mensen die van het smeltwater afhankelijk zijn. De resultaten van deze studie zijn dus in eerste instantie goed nieuws.
Effect tenietgedaan
Toch waarschuwen de onderzoekers voor te veel optimisme. “Door de beperkte hoeveelheid rivier- en grondwater is het de vraag in hoeverre de landbouw in Azië in de toekomst kan blijven doorgroeien. Als de irrigatie afneemt, wordt het effect tenietgedaan en is het aannemelijk dat in combinatie met de verdere opwarming van de aarde de gletsjers versneld terugtrekken.”
De onderzoeksgroep van Walter Immerzeel publiceerde kortgeleden nog in het tijdschrift Nature over het feit dat minimaal een derde van de gletsjers in Azië in het jaar 2100 gesmolten zijn. De regio bevat nu nog 5000 gigaton ijs, voldoende om 2 miljard Olympische zwembaden mee te vullen.
Deze voorspelling geldt als het klimaat 1,5 graden Celsius opwarmt, zoals afgesproken in het Parijse klimaatakkoord. Waarschijnlijker is echter dat tegen die tijd tussen de 49 en 65 procent gesmolten zal zijn, vrezen de onderzoekers. In het huidige tempo wordt die 1,5 graden Celsius namelijk niet gehaald.
Meer informatie
Artikel in Geophysical Research Letters
