Kabeljauwen maken dankbaar gebruik van de kunstriffen die bij windpark Borssele 1&2 zijn aangelegd. Dat concludeert Wageningen Marine Research (WMR) op basis van de eerste resultaten van een onderzoek. De kunstriffen voor de Zeeuwse kust zijn aangelegd om de onderwaternatuur vooruit te helpen.
De onderzoekers noemen de eerste resultaten op de website van Wageningen University & Research "veelbelovend". Met behulp van zenders bestudeerden zij het gedrag van kabeljauw en kreeft. Beide soorten hebben een voorkeur voor hard substraat, zoals kunstriffen, in hun directe leefomgeving.
Windparkontwikkelaar Ørsted heeft - vanuit de ambitie om offshore windparken te bouwen die een "netto-positieve impact" hebben op biodiversiteit - vier kunstmatige riffen in Borssele 1&2 geïnstalleerd. Ook elders op de Noordzee wordt geëxperimenteerd met kunstmatige (oester)riffen, zoals bij IJmuiden en bij Schiermonnikoog.
Voor de Zeeuwse kust hebben de WMR-onderzoekers in juli 2021 45 Atlantische kabeljauwen voorzien van akoestische zenders (‘tags’), zodat hun bewegingen gevolgd konden worden. In mei 2022 zijn de zenders voor de eerste maal teruggehaald en de data verzameld, waarna de zenders opnieuw zijn uitgezet.
Sleutelsoort
De verzamelde data geven gps-coördinaten door de tijd heen. Daarmee werd het effect van de kunstmatige riffen duidelijk: de kabeljauwen voelen zich aangetrokken tot het rif en verblijven graag in de omgeving.
Er is voor gekozen om de Atlantische kabeljauw (Gadus morhua) te bestuderen, omdat kabeljauw een ‘sleutelsoort’ is. Als het goed gaat met de kabeljauw, is dat een aanwijzing dat de riffen ook geschikt leefgebied zijn voor andere soorten vis, zee- en bodemleven.
In opdracht van partner De Rijke Noordzee zijn daarnaast twaalf Europese zeekreeften (Homarus gammarus) voorzien van een zender en uitgezet. De meeste kreeften waren al binnen een dag vertrokken. Een enkeling gebruikte een rif en de directe omgeving een paar dagen, maar migreerde daarna verder.
Hoge eisen
Onderzoeker Marcel Rozemeijer heeft daar wel een verklaring voor. "Kreeften stellen hoge eisen aan hun omgeving", weet hij. "Ze hebben een sterke voorkeur voor goede holletjes om zichzelf in te verschuilen. Daarnaast hebben ze veel voedsel nodig, wat ook eisen stelt aan de omgeving."
Opmerkelijk was wel dat de kreeften duidelijk langzamer liepen op en rond de riffen. Dat betekent volgens Rozemeijer dat ze mogelijk aan het foerageren waren. De batterijtjes van de zenders zijn na een jaar leeg en kreeften vervellen bovendien regelmatig. Daarom zijn in mei 2022 nog eens negentien lokaal gevangen kabeljauwen gezenderd en twaalf nieuwe kreeften gezenderd en uitgezet.
Deze gegevens zijn begin 2023 uitgelezen en worden momenteel geanalyseerd. Eind 2023 wordt het onderzoek afgerond.
ZIE OOK
