Kabinet trekt € 287,5 miljoen uit voor verbetering grote wateren

Het kabinet reserveert € 287,5 miljoen voor initiatieven die de kwaliteit van de grote wateren verbeteren. Het gaat om waterprojecten in en langs de Waddenzee en Eems-Dollard, het IJsselmeergebied, de Zuidwestelijke Delta en het Rivierengebied.

Dit blijkt uit de Kamerbrief die minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) en minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) vandaag naar de Tweede Kamer sturen.

De ministeries van IenW en van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit werken samen aan de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW). Uit het programma worden middelen beschikbaar gesteld voor realisering van projecten die de ecologische waterkwaliteit verbeteren en de natuur moeten versterken. Daarmee moet het programma bijdragen aan realisatie van de doelen zoals die zijn vastgelegd in de Vogel- en Habitatrichtlijnen (Natura2000) en de Kaderrichtlijn Water.

Selectie
Voor de derde tranche van de PAGW zijn 33 projectvoorstellen ingediend, schrijven de bewindslieden. “Alle voorstellen samen vragen ruim meer Rijksbudget dan er voor de derde tranche beschikbaar is. We hebben daarom een selectie moeten maken.”

Harbers en Van der Wal trekken vooralsnog € 238,5 miljoen uit voor 11 projecten. Dat wil zeggen: ze zetten het geld ervoor opzij. Er moet eerst een nadere uitwerking van elk van de plannen plaatshebben. “Pas bij de startbeslissing wordt de investeringsbeslissing genomen”, staat in de Kamerbrief.

Daarnaast wordt € 8 miljoen gereserveerd voor preverkenningen, € 35 miljoen voor onvoorziene kosten en € 6 miljoen voor het programmamanagement. Dat geeft een totaal van € 287,5 miljoen.

Op dit moment is € 59,7 miljoen nog niet verdeeld. Dat komt omdat meer informatie nodig is over de projecten die aanspraak maken op dit geld. In de tweede helft van 2023 wordt beslist aan welke initiatieven dit geld wordt uitgegeven, aldus de bewindslieden.

Voor 3 voorstellen (‘Doorontwikkeling Marker Wadden’; ‘Geleidelijke land-waterovergangen bij de Klimaatbuffer IJsselmeer’; en ‘Geleidelijke Zoet-zout overgang bij Den Oever’) zal nu geen reservering worden gedaan, maar wordt de mogelijkheid opengehouden om deze in een latere tranche van de PAGW alsnog te honoreren, schrijven de ministers.

11 projecten
De 11 waterprojecten die in de derde tranche van de PAGW in aanmerking komen voor subsidie zijn:

• Friese IJsselmeerkust (€ 21 miljoen): Aanleg en peilbeheer voor onderwaterlandschap, waterrietland en overstromingsgrasland en toevoegen van leefgebied om de effectiviteit van het IJsselmeerdeel van de vismigratierivier tussen Wadden en IJsselmeer te vergroten.
• Optimaliseren Oostvaardersoevers (€ 65 miljoen): Aanleg van extra luwtezone in het Markermeer door uitbreiding van de vooroever. Dat biedt schuil- en rustgebied voor migrerende vis en leidt tot een gradiënt in het Markermeer door het vasthouden van voedselrijk water uit de Oostvaarderplassen.
• IJssel-Vechtdelta (€ 28 miljoen): € 23 miljoen voor aanleg van in- en uitlaatwerken in Ketelpolder met instroom vanuit zowel Vossemeer als Keteldiep/IJssel en € 5 miljoen voor aanleg van ondieptes en vooroevers met flauwe taluds, ontwikkelen van onderwaterlandschap en herstel van waterrietland langs de zuidelijke oevers en in de ondiepe zones Ketelmeer en Zwartemeer.
• Vierwaarden (€ 5 miljoen): Ontwikkeling en uitbreiding van verloren en ontbrekende natte en droge leefgebieden in de uiterwaarden langs de Maas tussen Venlo en Velden.
• Gelderse Poort (€ 20 mijloen): Creëren van robuuste, toekomstbestendige riviernatuur en versterken van het rivierlandschap door verlaging en herinrichting van uiterwaarden, dynamisch uiterwaardenbeheer en verhoging van het zomerbed van de rivierbodem.
• Eemszijlen (€ 5 miljoen): Waddennatuur binnendijks versterken en de kustzone laten meegroeien met de zeespiegelstijging door (extra) natuurlijke invang van enkele honderden hectares.
• Lauwersmeergebied (€ 10 miljoen): Terugbrengen van natuurlijke zoet-zout-overgang tussen Waddenzee en Lauwersmeer door aanleg meetnet, inrichting van een meer natuurlijke zoet-zout-overgang en het ontwerp van een multifunctioneel gemaal.
• Terschelling, Boschplaat (€ 9,5 miljoen): Aanleggen van kerven (stuifgaten) in de zeereep en overstromingsvlaktes in de zeereep en afplaggen van verruigde kwelders om de natuurlijk processen van verstuiving en overstroming op de Boschplaat te herstellen.
• Kom Oosterschelde (€ 35 miljoen): In stand houden intergetijdengebied in de Oosterschelde door ophogen van platen en slikken met zand.
• Natuur Westerschelde (€ 15 miljoen): Pilot Schorerpolder: integrale gebiedsconcepten uitwerken voor klimaatbestendige natuur met landbouw en waterveiligheid in Westerscheldegebied.
• Onderwaternatuur Waddenzee (€ 15 miljoen): Verbeteren vispopulaties en voedselweb, aanbrengen van hard substraat voor herstel onderwaternatuur en herstel zeegras en schelpdierbanken.