Niet alleen boven, maar ook onder de grond wordt het steeds drukker door alle kabels, leidingen, rioolbuizen, drainage en wortels van bomen. In Leiden loopt nu een proef met een verticaal kabels- en leidingensysteem dat deze infrastructuur beter ordent en zo ruimte schept voor bijvoorbeeld een warmtenet.
In dit innovatieve verticaal kabels- en leidingensysteem (VKLS) worden kabels en leidingen verticaal geordend in een stalen rek in plaats van dat ze horizontaal naast elkaar geplaatst worden. Bovenin liggen de glasvezelkabels, omdat hier het vaakst aan wordt gewerkt. Daaronder volgen de kabels en leidingen voor elektriciteit en gas, water en warmte.
Pieter van Leeuwen"De diepste ligt op ongeveer 1,30 meter", zegt technisch manager Piet van Leeuwen van de gemeente Leiden, uit wiens koker het idee komt. "Dat is niet eens zoveel dieper dan nu, maar het is veel strakker geordend. Nu is het een spaghetti in de ondergrond."
Om de kabels en leidingen te beschermen tegen graafschade, zit er bovenop het rek een dakje. Het rek is uitgerust met een chip, zodat de precieze positie altijd bepaald kan worden. Het is dan niet meer nodig om voorafgaand aan wegwerkzaamheden proefsleuven te graven.
Gescheiden rioolstelsel
De eerste VKLS is woensdag ingegraven aan de Potgieterlaan in Leiden. Een kabeltracé van 50 meter wordt hier gesimuleerd. De komende twee jaar zal de Technische Universiteit Eindhoven het systeem monitoren. In die periode geldt Leiden als ‘living lab’ voor het VKLS.
Om overlast door hevige regenval en langere periodes van droogte tegen te gaan, legt de sleutelstad de komende jaren onder andere een gescheiden rioolstelsel aan (waarbij het afvalwater en het regenwater apart worden afgevoerd) en plant ze extra groen. Ook is er ruimte nodig voor het toekomstige warmtenet.
Andere steden worstelen met vergelijkbare problemen. “Iedereen zit met de handen in het haar”, weet Van Leeuwen. "Er zijn wel meer oplossingen, maar die zijn duur. Dit is een betaalbaar alternatief en ik denk dat het werkt. Maar we hebben het nog nooit gedaan, dus het moet nog wel blijken."
Subsidie
In het eerste jaar wordt vooral getest of de huidige constellatie het houdt: gaan de rekjes niet zakken, gaan de leidingen niet hangen, kunnen de reguliere werkzaamheden nog uitgevoerd worden? In het tweede jaar wordt het systeem daadwerkelijk in gebruik genomen.
Alle netbeheerders in Leiden werken en betalen mee aan de proef, die circa 4 ton kost. Dat zijn drinkwaterbedrijf Dunea, energienetbeheerder Liander, warmteleverancier Vattenfall en telecomproviders KPN, ZiggoVodafone en SLIB.
Daarnaast dragen de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Haarlem, Alkmaar, Zoetermeer en Breda financieel bij, evenals de provincie Zuid-Holland en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
