Vanaf 15 februari wordt voor het eerst een rietproef in het Lauwersmeer gehouden. Tijdens de zes weken durende proef staat het waterpeil tijdelijk ongeveer veertig centimeter hoger. De verwachting is dat dit de natuur ten goede komt.
Het was vorig jaar al de bedoeling dat de rietproef zou plaatsvinden, maar dit ging niet door vanwege een hoge natuurlijke waterstand. Officieus kwam dat toen eigenlijk op hetzelfde neer. Nu ziet het ernaar uit dat de proef wel officieel zal plaatsvinden in de periode van 15 februari tot 1 april. De provincie Groningen, Waterschap Noorderzijlvest en Wetterskip Fryslân zijn gisteren met de voorbereidingen gestart.
Pompen en vispassages geplaatst
Op vijf locaties worden pompen geplaatst. Ook komen er twee vispassages. “Verder is onder meer de bereikbaarheid van medewerkers van provincie en waterschap tijdens de proef geregeld en worden grondeigenaren uit de omgeving geïnformeerd over de gang van zaken”, laat de provincie Groningen weten.
Noorderzijlvest geeft een korte toelichting op de eigen rol vóór en tijdens de rietproef. “Wij bereiden ons voor op een mogelijke inzet om het peil op de gewenste hoogte te kunnen zetten. Dat doen we feitelijk met onze eigen organisatie die dit al gewend is voor het normale streefpeil. En we zullen straks de door de provincie genomen maatregelen nalopen om te bezien of deze conform de voorschriften zijn aangebracht en functioneren.”
Groei van waterriet bevorderd
Het is de bedoeling dat zowel dit jaar als in 2022 het water in het Lauwersmeer maximaal 41 centimeter hoger wordt gehouden dan het bestaande streefpeil van 0,93 meter onder NAP. De verwachting is dat het waterriet hierdoor teruggroeit. De proef zal moeten uitwijzen of dit effect ook in de praktijk optreedt.
Het waterriet is nu nagenoeg verdwenen in het Lauwersmeer, een Natura 2000-gebied. Volgens de provincie Groningen zal met het huidige, vaste waterpeil het riet helemaal verdwijnen en ontstaat er steeds meer bos. Dat ziet de provincie als een groot risico voor de natuur in het gebied.
“Waterriet is niet alleen de plek waar beschermde vogels, zoals de roerdomp en de porseleinhoen, veilig kunnen broeden. Het is ook nodig voor een goede kwaliteit van het water en de visstand. Tegelijkertijd is waterriet dat sterker is dan gewoon riet, nodig om verdere afkalving van de oevers te voorkomen. De afgelopen jaren zijn er al vele meters van de oevers van het Lauwersmeer afgeslagen.”
In 2020 was het waterpeil op natuurlijke wijze hoger dan normaal. Heeft dat al meetbare effecten gehad op de groei van het waterriet? De provincie wijst erop dat de ontwikkeling van het waterriet al sinds 2016 wordt gevolgd met behulp van metingen naar de dikte, hoogte en dichtheid van het riet. “Deze metingen zijn ook afgelopen jaar weer uitgevoerd. Na het uitvoeren van de rietproef wordt gekeken naar de trends op de lange termijn. Er zijn op deze korte termijn nog geen conclusies te trekken.”
Nog steeds tegenstand
Voor het verhogen van het waterpeil in het Lauwersmeer heeft de provincie Groningen een vergunning, die Noorderzijlvest in overleg met Wetterskip heeft afgegeven. Omwonenden en boeren hebben de vergunning jarenlang zonder succes aangevochten, tot aan de Raad van State toe. Verwacht de provincie nu weer ophef? Het antwoord: “We verwachten niet dat degenen die tegen de proef waren, dit jaar voor zullen zijn. Maar we beantwoorden zo goed mogelijk de vragen die we krijgen. En de informatie die we hebben over de proef en de gang van zaken is openbaar en beschikbaar voor de geïnteresseerden.”
Woordvoerder Sigrid Arends van de tegenstanders liet gisteren tegenover RTV Noord echter weten dat het verzet niet wordt opgegeven. “We kijken welke juridische mogelijkheden we nog hebben.” Er is volgens Arends in het gebied geen draagvlak voor de proef. “We maken ons zorgen over verzilting en veiligheid. We zijn bang voor schade, aan onze toekomst en het bestaansrecht voor het hele gebied.”
MEER INFORMATIE
Themapagina Rietproef Lauwersmeer
H2O-bericht: niet doorgaan proef in 2020
