Bagger wordt steeds meer gezien als een interessant afvalmateriaal dat kan worden hergebruikt in diverse toepassingen. Maar is het ook mogelijk om met zeer sterke zetstenen van baggerspecie een dijk te beschermen? Waterschap Scheldestromen wil dat uit gaan testen op een zeedijk.
Deze proef wordt in 2022 gedurende een aantal maanden gehouden. Dit jaar wordt benut om alles goed voor te bereiden en de beste samenstelling van de blokken van baggerspecie te bepalen. Het pilotproject vindt plaats in het kader van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Waterschap Scheldestromen werkt hierbij samen met het innovatiebureau NETICS dat veel ervaring heeft met bouwen met bagger.
In 2019 nominatie voor Waterinnovatieprijs
De nieuwe oplossing werd in 2019 genomineerd voor de Waterinnovatieprijs. Toen was het eigenlijk nog niet veel meer dan een idee, vertelt Jelle-Jan Pieterse die bij Waterschap Scheldestromen de projectleider van de innovatie is. “Wij hebben daarna eerst een factsheet gemaakt voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma, om te laten zien wat de innovatie inhoudt. Het programma zag er heil in. Vervolgens hebben we een plan van aanpak voor de proef opgesteld.”
Jelle-Jan Pieterse (links) en Hugo Ekkelenkamp (NETICS) tonen de blokken.
De bedoeling is om de innovatie de komende anderhalf jaar uit te werken tot en met TRL-niveau 6 (de afkorting staat voor ‘technology readiness level’). Dit is het niveau van de demonstratie van een prototype van een innovatie in een testomgeving. “Het product is dan nog niet gecertificeerd, maar je weet wel dat het product kan functioneren in reële omstandigheden.”
Normaal gesproken wordt bagger gezien als een afvalmateriaal waarvan het opruimen geld kost. “Nu kunnen we de baggerspecie als bouwstof gebruiken”, zegt Pieterse. “Hiermee kunnen we als waterschap meer circulair werken en dat is een belangrijke doelstelling voor ons. Ook hoeven we minder beton aan te voeren, wat gunstig is voor het beperken van de CO2-uitstoot.”
Proefvlak op dijk langs Westerschelde
De blokken worden volgend jaar getest op een proefvlak van honderd vierkante meter. Dit ligt op het buitentalud van een dijk langs de Westerschelde in het Zeeuwse dorp Hansweert. Een aantal maanden lang wordt gekeken naar hoe de zetstenen reageren op onder meer zout water, golven en de wisseling van eb en vloed.
De onderzoeksresultaten zullen aan het eind van 2022 bekend zijn. Pieterse heeft vertrouwen in een goede afloop. “Na de proef moet nog een aantal stappen worden doorlopen om te komen tot een bruikbaar product, maar ik denk dat deze wel te overzien zijn.”
Baggerspecie onder hoge druk samengeperst
Voordat het zover komt, zoeken Scheldestromen en NETICS eerst dit jaar in het laboratorium uit wat de beste samenstelling van de blokken is. Daarbij spelen factoren mee als: hebben zij de benodigde sterkte? Zijn de blokken goed bestand tegen de omstandigheden buiten, bijvoorbeeld als het vriest of dooit? Kunnen er gemakkelijk plantjes op groeien? De baggerspecie die voor de zetstenen wordt gebruikt, komt uit een nabijgelegen slibdepot.
Het is een nieuwe manier van produceren, leg Pieterse uit. “De baggerspecie wordt met binders erbij onder een hoge druk van minimaal 150 bar samengeperst. Hierdoor krijgen de blokken de sterkte van beton. Tot nu toe is alleen ervaring opgedaan met samenpersen onder lage druk, maar dan zijn blokken minder hard.”
In het lab worden ook testen uitgevoerd met verschillende soorten binders, de stoffen die zorgen voor hechting van de baggerspecie. Hiervoor kunnen volgens Pieterse allerlei stoffen worden gebruikt. “Bijvoorbeeld cementachtige materialen maar ook cellulosevezels, zeg maar wc-papier uit de waterzuivering. De zetstenen bestaan voor 5 tot 10 procent uit binders. De rest is echt bagger.”
Ontwikkeling ook na proef gevolgd
De pilot gaat ongeveer negenhonderdduizend euro kosten. Het HWBP staat garant voor een deel van het bedrag. Verder draagt NETICS een steentje bij door de steenpers te financieren. “Dit bedrijf heeft zelf belang bij de ontwikkeling van nieuwe producten van bagger.”
Scheldestromen wil de steenbekleding uit baggerspecie na afronding van de proef laten liggen, om de verdere ontwikkeling te volgen. De Westerscheldedijk bij Hansweert staat op de nominatie om over enkele jaren te worden versterkt volgens de nieuwe veiligheidsnormen. Dit komt waarschijnlijk nog te vroeg om de nieuwe oplossing hier toe te passen, verwacht Pieterse. “Heel misschien is de innovatie dan volledig klaar om te worden gebruikt, maar anders wordt het bij een volgend dijkversterkingsproject.”
MEER INFORMATIE
Scheldestromen over de proef
