Superkolonie van plaagmieren ontdekt op de Waalsdorpervlakte

Op de Waalsdorpervlakte bij Den Haag is een superkolonie van de exotische plaagmier ontdekt. Het EIS Kenniscentrum Insecten stelt dat dit de eerste keer is dat deze mierenkolonie in de Nederlandse natuur is aangetroffen. Volgens drinkwaterbedrijf Dunea hebben de insecten geen effect op de drinkwaterwinning.

Plaagmieren komen oorspronkelijk uit Centraal-Azië en waren in Nederland alleen in stedelijke gebieden waargenomen. Toch lijkt de kolonie al jaren in de duinen gevestigd te zijn en heeft zich daardoor ongestoord kunnen uitbreiden. De kolonies van deze soort staan bekend om hun bijzondere structuur: in plaats van rivaliteit tussen de koninginnen, werken ze samen, wat zorgt voor een snelle groei van de populatie.

Dunea onderzoekt verdere stappen
Drinkwaterbedrijf Dunea bevestigt dat de mier geen risico vormt voor de drinkwaterkwaliteit. “We hebben onderzoek gedaan naar de impact op onze waterwinning”, meldt een woordvoerder. “De volgende stap is bepalen hoe we de plaagmier eventueel kunnen bestrijden zonder de natuur in gevaar te brengen.” Eind dit jaar hoopt Dunea meer duidelijkheid te kunnen bieden over mogelijke bestrijdingsmaatregelen, rekening houdend met de kwetsbare natuur in het Natura 2000-gebied.

Volgens Rick Buesink van EIS-Kenniscentrum vormt de plaagmier geen direct gevaar voor mensen. Wel kan de mier met zijn omvangrijke ondergrondse gangenstelsel verzakkingen veroorzaken in fiets- en wandelpaden. Dunea moest in het verleden al enkele paden in de omgeving verstevigen, nadat ze deels waren verzakt door de activiteit van de mieren.

Ondanks hun kleine formaat, vergelijkbaar met een zwarte wegmier, kan de impact van de plaagmier op de natuur aanzienlijk zijn, waarschuwt Buesink. “De exacte gevolgen zijn moeilijk te voorspellen, maar het is mogelijk dat de plaagmieren andere insecten- en mierensoorten verdringen.” Dit soort exoten verstoort vaak de balans in een ecosysteem, maar het blijft nog onduidelijk hoe groot hun invloed op de flora en fauna van de Waalsdorpervlakte zal zijn.

Verstoring van ecosystemen op de loer
Een belangrijk punt van zorg is hoe de aanwezigheid van de plaagmier het gedrag van andere insecten in het gebied zal beïnvloeden. Buesink legt uit dat bepaalde mieren bijvoorbeeld bladluizen op bomen verzorgen. “Als deze mieren verdwijnen, kan dat ook invloed hebben op de bladluizen en daarmee op de planten en uiteindelijk op andere diersoorten.”

EIS Kenniscentrum wil hier verder onderzoek naar doen, al is het lastig om de oorspronkelijke toestand van het ecosysteem te bepalen. Omdat de kolonie is gevestigd in een Natura 2000-gebied, waar Europese richtlijnen voor bescherming gelden, zal iedere ingreep zorgvuldig overwogen moeten worden om het ecosysteem zo min mogelijk te verstoren.

De ontdekking van de kolonie gebeurde min of meer bij toeval. Een voorbijganger zag zandhoopjes verschijnen langs een fietspad en meldde dit. Bij nader onderzoek bleken er op meerdere plekken in het gebied tekenen van mierenactiviteit zichtbaar, zoals zand dat uit de grond omhoog kwam.