Op de grote internationale watertechbeurs Aquatech in de Amsterdamse RAI was er ook aandacht voor politiek. Met beursgeroezemoes op de achtergrond gingen Laura Bromet (GL/PvdA), Fahid Minhas (VVD), Tjeerd de Groot (D66), Jan Swaag (BBB) en Marieke Koekkoek (Volt) met elkaar in debat over waterthema’s als waterkwaliteit, watergebruik en waterbeschikbaarheid. “Er is genoeg zoet water, we moeten het breder bekijken.”
Het debat werd gehouden op de dag waarop de doorrekening van een aantal verkiezingsprogramma’s door het Centraal Planbureau bekend werd gemaakt. Daaruit blijkt dat een flink aantal partijen het Nationaal Groeifonds wil afschaffen of fors willen snijden in de nog beschikbare middelen. Met geld uit het fonds, dat bedoeld is om de innovatie te stimuleren, is een flinke bijdrage (135 miljoen euro) gereserveerd voor het Groeiplan Watertechnologie. Dat moet de komende 10 jaar een belangrijke impuls geven aan de innovatiekracht, groei en export van de Nederlandse watertechnologiesector.
Dat de belangrijke politieke partijen (VVD, Groenlinks/PvdA, CDA, ChristenUnie, Ja21 en SGP) af willen van het groeifonds, werd niet ter sprake gebracht in het Watertechnologie Verkiezingsdebat. De noodzaak was ook niet zo groot, want de toegezegde 135 miljoen euro uit het innovatiefonds staat al geparkeerd op een rekening, klaar voor gebruik. Daarmee ontspringt de watertechsector de dans mocht het fonds sneuvelen in de komende kabinetsperiode.
Stevige stelling
Het debat begon met een stevige stelling: De Nederlandse watertechnologiesector is innovatief en internationaal toonaangevend, maar loopt in eigen land vast in een moeras aan achterhaalde wet- en regelgeving, bureaucratie en landbouwpolarisatie. Dat de sector innovatief en toonaangevend is, werd zowel door de politici als mensen in de zaal onderschreven. Dat de sector vastloopt in Haagse bureaucratie en regelgeving kreeg een meer genuanceerde reactie, hoewel er in de zaal wel enkele vingers in de lucht gingen op de vraag wie weleens is vastgelopen in het Haagse moeras.
Marieke Koekkoek van Volt betoogde dat we juist regelgeving nodig hebben (Kaderrichtlijn Water) om te komen tot verbetering van de waterkwaliteit.
In het debat dat volgde werden de bekende stellingen betrokken, zoals de door De Groot en Bromet beleden inkrimping en fundamentele verandering van de veel water gebruikende intensieve landbouw. Bromet betoogde daarbij dat de overheid de regie moet gaan nemen bij het grondwatergebruik en moet gaan bepalen wie recht heeft op het gebruik ervan. “We weten nu niet eens wie er grondwater gebruikt.” Ze voegde daaraan toe dat we af moeten van watergebruik voor telen van gewassen die bedoeld zijn voor het voeren van vee.
Andere landbouw
De Groot kondigde aan dat D66 vandaag (donderdag) met een nieuw voorstel komt om de landbouw te hervormen, zodat deze het water niet meer belast met nutriënten en andere vervuilende middelen. “In 10, 20 jaar hebben we een andere landbouw en schoon water.”
Swaag (BBB) verwees naar het experiment op Texel met de ondergrondse zoetwateropslag. Daar is nu voor het eerst succes geboekt met de irrigatie van percelen met aardappelen met opgeslagen water, waarbij de gewasopbrengst steeg. De BBB-politicus zag perspectief voor soortgelijke toepassingen elders. “Er is genoeg zoet water, we moeten het breder bekijken.”
Bouwbesluit
In de discussie over verminderen van het drinkwatergebruik wees De Groot op de paragraaf over het bouwbesluit in het verkiezingsprogramma van zijn partij. Daarin staat dat nieuwe woningen verplicht worden opgeleverd met grijswatersystemen en dat gebruik wordt gemaakt van biobased materialen.
Die verplichting zal, aldus De Groot, een flinke bijdrage leveren aan de vermindering van het drinkwatergebruik, waar minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat op aanstuurt (20 procent waterbesparing in 2035). Het creëert bovendien duidelijkheid een gelijk speelveld voor de ondernemers, aldus de D66-politicus.
Waterkwaliteit
In het debat over de waterkwaliteit onderstreepte Minhas (VVD) het belang van Europese maatregelen en verwees daarbij naar het Nederlandse initiatief (lees VVD-minister Harbers) om in Europees verband het gebruik van PFAS te verbieden.
Zijn statement dat de waterkwaliteit overigens al flink is verbeterd door de jaren heen, werd gecounterd door De Groot die het tegendeel beweerde. De Groot: “Het water gaat er vuiler uit dan het er bij ons in Nederland inkomt.” Hij maande de waterschappen om niet te dralen met het realiseren van de vierde zuiveringsstap op de rwzi’s om de medicijnresten te verwijderen. “Besturen moeten niet zeggen: het kost te veel.”
Kaderrichtlijn Water
Swaag betoogde dat we met de Kaderrichtlijn Water niet strikt moeten vasthouden aan 2027, het jaar waarin alle KRW-wateren, ook in Nederland, aan de richtlijnen van de Europese regeling moeten voldoen. “We moeten doorgaan met KRW en kijken wat haalbaar is, maar we moeten 2027 loslaten. En ja, de waterkwaliteit moet beter en gelukkig zitten er in de besturen van de waterschappen veel BBB’ers die daar keihard aan werken.”
