De nieuwe Richtlijn voor stedelijk afvalwater werpt zijn schaduw vooruit. In Brussel wordt onderhandeld over het voorstel van de Europese Commissie om de richtlijn, die stamt uit 1991, aan te scherpen. Het gaat ergens over. De Commissie wil dat waterbeheerders een vierde zuiveringsstap gaan toevoegen om microverontreinigingen zoals microplastics en resten van medicijnen en cosmetica uit het afvalwater te halen. Daarnaast worden de zuiveringseisen voor nutriënten (stikstof en fosfor) strenger en moeten de installaties in 2040 energieneutraal zijn.
door Bert Westenbrink
Volgens de aangescherpte richtlijn moeten grote zuiveringen in de categorie 100.000 i.e. of meer voor 2035 zijn aangepast aan de nieuwe zuiveringseisen (in 2030 wordt geëvalueerd hoe de vlag erbij hangt).
Nederland telt naar schatting tachtig van deze grote zuiveringen, zei Cora Uijterlinde, research manager van kenniscentrum STOWA, deze maand op het Nationale Watersymposium. Voor deze en andere zuiveringen ligt, zo schetste ze, na een intensieve voorbereiding een innovatieprogramma klaar waarmee rwzi’s met een keur aan nieuwe technieken (oa filtratie, oxidatie, poederkool, granulair actief kool, natuurlijke systemen) worden uitgerust om het afvalwater extra te zuiveren.
Deze update van de zuiveringsinfrastructuur wordt een krachttoer, ook al is er al het nodige gedaan aan extra zuivering met het oog op de Kaderrichtlijn Water en eigen duurzame ambities van waterschappen. Door de aangescherpte richtlijn komt er ‘een enorm pakket aan investeringen’ af op de Nederlandse waterschappen, zo leest u in deze H2O. En dat gaat dus ergens over: vier tot vijf miljard euro, rekende adviesbureau Witteveen+Bos uit.
De producentenverantwoordelijkheid (UPV) is nieuw voor afvalwater, en dat is meteen een verklaring voor gesteggel over de conceptrichtlijn
Dat is een serieuze lastenverzwaring voor de belastingbetaler, maar als het aan de Commissie ligt gaan de farmaceutische en cosmetische industrie op basis van het principe ‘de vervuiler betaalt’ flink meebetalen aan de kosten die waterbeheerders moeten maken. Deze zogeheten producentenverantwoordelijkheid (UPV) is nieuw voor afvalwater, en dat is meteen een verklaring voor gesteggel over de conceptrichtlijn: de industrie hangt aan de rem.
In deze H2O leest u hun reacties. De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) vindt de UPV ‘geen goed idee’ en bepleit een aanpak van ‘samenwerking en samenspraak’. De Nederlandse Cosmetica Vereniging (NCV) heeft geen bezwaar tegen toepassing van de UPV, maar wel op een ‘evenredige en eerlijke manier, wat in het voorstel nu niet het geval is.’
Het is duidelijk: over de inzet om de kosten voor de aanvullende zuivering bij de vervuiler neer te leggen zal nog uitgebreid gesoebat worden. En hoe langer dat duurt, hoe onrealistischer het wordt om de gestelde doelen te halen.
Bert Westenbrink is hoofdredacteur van H2O media en schrijft het redactioneel in het vakblad
