Na moeizame onderhandelingen is de klimaattop in Katowice afgesloten met een akkoord waarin is vastgelegd dat landen hun eigen vorderingen in de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen zullen monitoren, vastleggen en rapporteren.
De Poolse milieuambtenaar Michal Kurtyka die de top twee weken voorzat, merkte bij de afsluiting op dat het moeilijk is om een mondiale consensus te bereiken over zaken die zo technisch en, in vele opzichten, politiek beladen zijn. "Onder deze omstandigheden is elke stap vooruit een grote prestatie", zei hij. "En met dit pakket hebben jullie duizend kleine stappen gezet."
Kurtyka oogstte met zijn afsluiting applaus, maar het was niet de bekrachtiging van een eensgezinde klimaattop. Integendeel, de besprekingen verliepen moeizaam en uiteindelijk duurde de conferentie daardoor een dag langer dan de bedoeling was.
De top in het Poolse Katowice was bedoeld om de klimaatafspraken van Parijs uit 2015 vast te leggen in praktische regels. De technische vertaling bleek lastig. Niet alleen door uiteenlopende definities die werden gehanteerd, maar ook door politieke geschillen.
Wrijving
Zo was er veel wrijving over het in oktober gepubliceerde rapport van het klimaatpanel IPCC waarin werd vastgesteld dat er ‘ongekende veranderingen nodig zijn’ om de opwarming van de aarde binnen 1,5 graad te houden. Het rapport gold als belangrijke input voor de klimaatconferentie, maar in plaats dat het de urgentie van de afspraken van Parijs onderstreepte, zorgde het voor tweespalt.
De Verenigde Staten, Saoedi-Arabië, Rusland en Koeweit blokkeerden de officiële aanvaarding van het IPCC-rapport. Dat verzet heeft ertoe geleid dat in de officiële documenten die in Katowice zijn opgesteld de wetenschappelijke studie een vrijblijvende status heeft. Officieel wordt ze ‘verwelkomd’ en staat er geschreven dat het rapport ‘landen uitnodigt om gebruik te maken van de informatie’, aldus persbureau Reuters.
De opstelling van de VS in deze discussie is illustratief voor de nieuwe klimaatkoers die het land vaart onder president Trump, zo analyseren waarnemers. Waar in Parijs de VS onder president Obama nog aanjager was van het klimaatakkoord, stond het land in Katowice op de rem. Trump heeft aangekondigd uit het verdrag van Parijs te stappen, maar dat is pas in 2020 een feit. Tot die tijd praat het land mee.
Deadline
De top, waaraan 196 landen deelnamen, duurde een dag langer omdat de onderhandelaars er niet in slaagden om binnen de gestelde deadline overstemming te bereiken over de slotverklaring. In de afronding van de klimaattop zorgde onder meer Brazilië voor vertraging.
Het land wilde in het debat over de CO2-kredieten de grote regenwouddekking verzilverd zien. Een claim die door andere landen werd afgewezen omdat het dubbeltelling van CO2-kredieten mogelijk zou maken, wat ondermijning van het systeem zou betekenen.
Uiteindelijk werd besloten om de kwestie door te schuiven naar een volgende top. Die wordt volgend jaar in Chili gehouden. Tussendoor organiseert de VN nog een klimaattop in september die volgens waarnemers van cruciaal belang is om te bepalen of landen de doelstellingen om de emissie van CO2 verder te verlagen, serieus nemen.
MEER INFORMATIE
IPCC: ongekende veranderingen nodig voor 1,5 graad opwarming
VN-rapport: doelen Parijse klimaatakkoord raken verder uit beeld
