secundair logo knw 1

Maarten Hajer | Foto: Universiteit Utrecht

Om echt stappen te zetten in klimaatadaptatie en waterveiligheid, moet verbeelding meer ruimte krijgen in beleid. Dat zei hoogleraar Maarten Hajer op het achtste Nationaal Deltacongres in Leeuwarden. ‘Mensen worden niet overtuigd door feiten, maar verleid door verbeelding.’

Het mag misschien soft of artistiekerig klinken, maar Maarten Hajer weet inmiddels uit ervaring dat het werkt: laat de verbeelding aan de macht komen en je kunt écht stappen maken met verduurzaming, klimaatadaptatie en waterveiligheid. Hajer, hoogleraar Urban Futures aan de Universiteit van Utrecht, was keynote speaker op het achtste Nationaal Deltacongres, dat op 2 november in Leeuwarden werd gehouden.

Hajer, die curator is van de tentoonstelling Places of Hope in het kader van Leeuwarden-Friesland Culturele Hoofdstad 2018, komt om die reden de laatste tijd vaker in het noorden des lands. Hij is naar eigen zeggen getroffen door het gevoel dat in Friesland heerst dat het landschap verloren gaat. “We horen de vogels niet meer, we missen de insecten.” Die ‘landschapspijn’ signaleerde Hajer bij verscheidene mensen.

Erdoor gejast
Te lang is het marktdenken leidend geweest, stelt hij. “Nu moet er een ander publiek verhaal komen, vanuit de natuur. In de twintigste eeuw hebben we met z’n allen een groot deel van de voorraad aan fossiele brandstoffen erdoor gejast die in vele eeuwen was opgebouwd. Meer efficiëntie is niet de oplossing, want dat betekent dat je hetzelfde blijft doen, alleen dan wat beter. Maar we moeten juist ánders omgaan met de natuur.”

Vorig jaar ontwikkelde Hajer samen met landschapsarchitect Dirk Sijmons voor de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam de installatie An Energetic Odyssey. De animatie laat op spectaculaire wijze zien hoe met 25.000 megawindmolens op de Noordzee in 2050 ongeveer 90 procent van de elektriciteitsbehoefte van de Noordzeelanden kan worden gedekt. Na aanvankelijk sceptische reacties, kreeg Hajer gaandeweg het project volop bijval vanuit zowel de industrie als de politiek. Zelfs ecologen vond hij aan zijn kant. “De verbeelding is aan de macht gekomen.”

Drooglegging Zuiderzee
“Soms zijn problemen te moeilijk om op te lossen”, aldus Hajer. “Juist dan helpt verbeelding ons verder. Niet van bovenaf opgelegd, maar ontstaan in een democratisch proces.” Op natuurgebied is het niet nieuw om verbeelding een rol te laten spelen, benadrukte hij. “Denk aan de drooglegging van de Zuiderzee. Dat was niet alleen een kwestie van techniek; er werd ook een nieuwe samenleving opgebouwd, doordat allerlei partijen met elkaar gingen samenwerken en voor zich zagen hoe het moest worden.”

Ruimte voor de Rivier is volgens Hajer een mooi voorbeeld van wat je met goede samenwerking en verbeelding kunt bereiken. Hij pleitte voor een vervolgprogramma onder de paraplu van het Nationaal Deltaprogramma: Ruimte voor het Veen, om verdroging tegen te gaan. Het gesprek daarover moet volgens hem niet gevoerd worden in bestuurskamers, maar liever in soft spaces, waar bijvoorbeeld kunst of natuur een andersoortig gesprek stimuleren. “Mensen worden niet overtuigd door feiten, maar verleid door perspectieven. Als we die wetenschap gebruiken, kan de 21ste eeuw de beste eeuw worden die we hebben beleefd.”

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Natuurlijk goed/winst dat bomenstructuur behouden blijft maar het blijft doodzonde een onnodig als de populieren gekapt worden. De oudere populieren kunnen prima nog wel 100 jaar behouden blijven mbv toepassing van een speciale snoeimethode. Stichting Het Wantij te Dordrecht heeft in de gemeente Dordrecht de snoeimethode van bureau Storix voor Bomen en Landschapsbeheer weten te introduceren. Daartoe heeft de Stichting een rapport laten maken waarin de essentie van deze methode wordt beschreven. (Er moest wel wat weerstand worden overwonnen maar de weg naar grootschalige kap van populieren in de toekomst volgens het zgn "populieren protocol" is van de baan). 
Dat was het begin van meerdere projecten in Dordrecht. Onlangs zijn nog populieren van zo,n 125 jaar oud gesnoeid om duurzaam te behouden die langs het riviertje het Wantij staan. De eerder voorgenomen kap van vele andere, 80 jaar oude bomen, werd voorkomen. Vorig jaar werd een artikel geplaatst in Trouw waarop reacties zijn gekomen uit meerdere steden.
Inmiddels zijn bewoners uit Den Haag, Rotterdam en Amsterdam zich in gaan zetten voor behoud populieren in hun omgeving.  Op het blog   https://blog.hetwantij.com/ vindt u meer via zoekfunctie "populieren".
Het blog wordt binnenkort geactualiseerd met de nieuwe informatie en rapporten. Graag zien we dat ook deze populieren langs de Maas een kans krijgen duurzaam oud te worden!
Secretaris Cor Goosen 
10.000.000 kilo zout per schutting? Klopt dat wel?
Wat voor de Waddenzee geldt evenzeer voor de wateren in de Zuidwestelijke Delta. Er is dingend behoefte aan zoet water en sediment/ slib om de dynamiek daar terug te brengen. En zo met klimaatverandering te kunnen omgaan. 
Op zo'n manier kan je wel stoppen met beleid maken en gaan we echt overal 'verstandig' bouwen.