Natuurorganisaties maken bezwaar tegen hoge grindrug in Grensmaas

Natuurmonumenten, ARK Rewilding en Sportvisserij Nederland tekenen bezwaar aan tegen de aanleg van een stortstenen grindrug in de Grensmaas bij Meers door Rijkswaterstaat. “De komst van een stortstenen dam legt de natuurlijke dynamiek lam”, zegt Hettie Meertens van ARK Rewilding Nederland.

De organisaties spreken van een dam in de rivier. Ze vinden de bouw van een grote stortstenen drempel van 40 meter breed en minstens 3 meter hoog een aantasting van de natuurlijke dynamiek die is afgesproken voor de Grensmaas.

De Grensmaas is een grindrivier die tussen Borgharen en Maaseik vrij mag stromen, na grindwinning. Langs de oevers heeft zich riviernatuur gevormd.

Volgens Rijkswaterstaat is de grote grinddrempel nodig om water langer vast te houden in de Grensmaas. Dat moet verdroging voorkomen aan de Vlaamse kant van de rivier. De Belgen stellen dat de grondwaterstanden in Nationaal Park De Hoge Kempen te snel dalen als de Grensmaas heel laag staat.

In de Grensmaas zijn 7 drempels aangebracht om water vast te houden. De bestaande drempel bij Meers breekt regelmatig door bij hoog water. Rijkswaterstaat neemt nu een rigoureuze maatregel door hier op een nieuwe plek een stevig stortstenen obstakel neer te leggen in de rivierbedding.

Uniek voor Nederland
De plek waar deze grindrug van dam-proporties komt is volgens de natuurorganisaties het meest dynamische plekje van de Grensmaas, waar snelstromend water grind- en zandbanken vormt en een natuureilandje is ontstaan. “Dit is uniek voor Nederland en dat wordt nu om zeep geholpen met de dam. Want de grindbanken slibben dicht en het wilde karakter verdwijnt”, stelt Meertens van ARK Rewilding.

Ze is teleurgesteld in de wijze waarop Rijkswaterstaat het plan voor de dam heeft aangepakt. “We werken al 20 jaar samen in het Grensmaas-project. In onderling overleg is vastgesteld dat de natuur zoveel mogelijk de loop van de rivier mag bepalen, binnen de grenzen van hoogwaterveiligheid. Het is frustrerend dat deze maatregel eenzijdig genomen wordt.”

Sportvisserij Nederland heeft ook bezwaar aangetekend tegen de vergunning. "De voorgenomen dam vormt een ernstige bedreiging voor de belangrijkste grindrijke biotoop van de Grensmaas, in Meers. Dit is een plek die van bijzonder belang is voor de voortplanting van stroomminnende vissoorten.”

Reguleren natuurlijke dynamiek
Rijkswaterstaat kondigde afgelopen week in een persbericht aan dat de Maaskracht BV binnenkort start met verplaatsing van de grindrug, zodat deze voortaan stabiel blijft liggen. Een woordvoerster van Rijkswaterstaat noemt de ingreep ‘het reguleren van de natuurlijke dynamiek’.

Het is niet voor het eerst dat Natuurmonumenten en ARK Rewilding in botsing komen met Rijkswaterstaat over de vraag hoeveel ruimte de natuur heeft in de Grensmaas. Eerder stapten de natuurorganisaties naar de rechter om meer ruimte te eisen voor ooibos dat op grindbanken was ontstaan. Rijkswaterstaat legt beperkingen op aan spontane bosontwikkeling langs de oevers.

LEES OOK
H₂O actueel: Rijkswaterstaat sleutelt aan Grensmaas: nieuwe drempel, opvullen erosiekuil en aanleg grinddepot