De waterschappen hebben voor het realiseren van hun klimaatambities een subsidie van 12 miljoen euro gekregen van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Ruim twee derde van dat bedrag is bestemd voor het versnellingsprogramma om de uitstoot van lachgas op rioolwaterzuiveringen te reduceren. Verder gaat er vooral geld naar initiatieven op het gebied van duurzame energie.
De subsidieverlening is gisteren bekendgemaakt in een nieuwsbericht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). De waterschappen zien het als blijk van waardering vanuit het Rijk. Dat laat de Unie van Waterschappen (UvW) weten in een bericht op de eigen site en in een reactie op een aantal vragen van H2O.
“We zijn blij met het vertrouwen van EZK in de waterschappen. Hiermee kunnen de waterschappen mooie stappen maken in de versnellings- en uitvoeringsprogramma’s en daarmee klimaatneutraliteit bereiken, zoals vorig jaar is afgesproken in de ledenvergadering.” De waterschappen willen dit doel al in 2035 realiseren, waar in het nationale beleid het jaartal van 2050 voor klimaatneutraliteit wordt gehanteerd.
Geld naar acht onderdelen
Het ministerie van EZK trekt in totaal 12 miljoen euro uit voor acht onderdelen van het Programma Klimaatneutraal van de waterschappen:
- groen gas;
- waterstof;
- aquathermie;
- reductie van lachgas;
- reductie van methaan;
- netcongestie en ‘smart energy hubs’;
- energie uit wind en zon;
- duurzaam grond-, weg- en waterbouw (GWW) / circulaire economie.
Grootste bedrag voor lachgasreductie
Het grootste deel van de rijkssubsidie is bestemd voor het verminderen van de uitstoot van lachgas op de rioolwaterzuiveringsinstallaties. Hiervoor is een bedrag van 8,6 miljoen euro beschikbaar gedurende een periode van vier jaar. De lachgasreductie wordt meegeteld bij de gehele uitstoot van de industrie in Nederland.
Lachgas (distikstofmonoxide of N2O) is een broeikasgas dat ruim 250 keer schadelijker is dan koolstofdioxide (CO2).Het geld gaat rechtstreeks naar de waterschappen om lachgasemissies te meten, begrijpen en verminderen. Zij hebben de ambitie om de lachgasemissie terug te brengen van 0,6 naar 0,2 megaton in 2030. De Unie daarover: “Dat vraagt om forse investeringen maar levert ook heel veel milieuwinst op.”
De lachgasreductie wordt in een versnellingsprogramma opgepakt. “Het doel hiervan is om de werkelijke emissie vanuit rioolwaterzuiveringen vast te stellen en een nog beter inzicht te krijgen in reductiemogelijkheden. En ook om landelijk concrete reducties in emissies bij rioolwaterzuiveringsinstallaties te realiseren. Doordat meerdere typen zuiveringen worden onderzocht, wordt via het versnellingsprogramma een verbetering van de rekenmodellen en emissiekengetallen voor lachgas bereikt.”
Volgens de Unie worden drie effecten beoogd: verder vergroten van noodzakelijke kennis en inzicht omtrent de vorming van lachgasvorming, formuleren van maatregelen en concreet reduceren van de uitstoot van lachgas. “Deze drie stappen vinden deels parallel plaats waardoor de aanpak als ‘lerend implementeren’ kan worden beschouwd en waterschappen van elkaar kunnen leren.”
Verder vooral programma’s voor duurzame energie
Naar de andere onderdelen gaat een bedrag van 3,4 miljoen euro. De looptijd hiervan is drie jaar.
Zo is er subsidie voor het verminderen van de uitstoot van methaan, ook een flink schadelijk broeikasgas. Hiervoor is het versnellingsprogramma afgerond. De waterschappen richten zich nu op de concrete maatregelen die in beeld zijn gebracht. “Dat wordt parallel aan de lachgasreductie opgepakt. Er zal onder meer worden gekeken wat ervoor nodig is om maatregelen uit te voeren of te versnellen.”
De subsidie is verder vooral bestemd voor deelprogramma’s voor duurzame energie. De Unie van Waterschappen wil daarmee de waterschappen stimuleren en ondersteunen bij de ontwikkeling van onder andere groen gas, aquathermie, waterstof en ‘smart energy hubs’ (als oplossing van de netcongestie). “Hiervan hebben alle waterschappen profijt. Denk bijvoorbeeld aan het doen van onderzoek, het opbouwen van kennis, het oplossen van juridische knelpunten bij projecten en het maken van handreikingen.”
Het ministerie van EZK noemt de productie van waterstof door elektrolyse nog als een bijzonder project. Het bijproduct zuurstof wordt gebruikt om de waterzuivering beter te laten werken met pure zuurstof. Dat maakt de waterzuivering veel efficiënter en zorgt voor energiebesparing.
WAT MINISTERS EN UVW-BESTUURDERS ZEGGEN
Micky Adriaansens, minister van Economische Zaken en Klimaat
“We stimuleren bedrijven en organisaties om te innoveren en tegelijkertijd sneller en extra te verduurzamen. Dat is niet alleen nodig voor de klimaatdoelen, maar ook voor het behoud van vitale industrie in Nederland. De 8 innovatieve projecten van de waterschappen krijgen daarom ondersteuning. Ze verminderen niet alleen de uitstoot van lachgas aanzienlijk, ze stimuleren ook duurzame energieproductie van waterstof, groen gas en zorgen voor het circulair kunnen inkopen van materialen en installaties.”
Sander Mager, portefeuillehouder waterketen van de Unie van Waterschappen
“Als waterschappen gaan wij voorop in het nationale klimaatbeleid. Want in ons dagelijks werk stellen de weersextremen en zeespiegelstijging ons nu al voor enorme uitdagingen. Niet meer dan logisch dat wij zelf alle mogelijkheden inzetten om klimaatverandering te voorkomen. De subsidie van 8,6 miljoen euro voor lachgasreductie en 3,4 miljoen euro voor het stimuleren van innovatieve energieprojecten gaat ons daarbij helpen.”
Rob Jetten, minister van Klimaat en Energie
“Ook bij waterschappen liggen veel kansen om de energietransitie te versnellen met de ontwikkeling van innovatieve technieken. Waterschappen kunnen zelf duurzame energie opwekken of stellen hun terrein beschikbaar. Denk bijvoorbeeld aan het opwekken van groen gas uit zuiveringsslib. Ik ben blij om te zien dat waterschappen die kansen volop benutten en dat we met deze subsidie projecten een boost geven.”
Erik den Hertog, portefeuillehouder energie van de Unie van Waterschappen
“De energietransitie is ingrijpend, maar biedt ook kansen. Ook waterschappen krijgen steeds meer last van netcongestie maar kunnen ook deel worden van de oplossing, bijvoorbeeld door hun terreinen, assets en energie ter beschikking te stellen. We moeten voorkomen dat het waterbeheer en de lokale economie op slot komen te staan. Het is zaak om koersvast te blijven en op stoom te blijven, want het klimaat wacht niet. Het Programma Klimaatneutraal van de waterschappen gaat daarbij helpen.”
LEES OOK
In het novembernummer van magazine H2O is naar aanleiding van de Klimaatmonitor 2022 ingegaan op de inspanningen van de waterschappen op het gebied van klimaat, duurzame energie en circulariteit. Lees het artikel ‘Waterschappen zijn in 2025 energieneutraal’.
