door Maarten Bruijs
WATERBLOG - Sinds jaar en dag zijn grond- en oppervlaktewater uit rivieren, meren en plassen de traditionele bronnen voor ons industriewater. Primaire doelstellingen voor gebruik van dit water lopen uiteen van koeling tot productie van demiwater tot stoom. De onttrekking van grote volumes en de lozing van (sterk) vervuild rest- en afvalwater heeft een aanzienlijke impact op de kwaliteit van het oppervlaktewater.
Ondanks de stijging van Nederland op de waterstressranglijst van het World Resources Institute, is vergeleken met andere landen het watertekort in Nederland beperkt en lijkt er genoeg kwalitatief goed water beschikbaar. Toch zijn er veel argumenten om de belasting van onze natuurlijke bronnen te verlagen ten behoeve van een duurzame beschikbaarheid van schoon oppervlaktewater.
Kostenbesparing van groot belang
In de ideale wereld van grootverbruikers op het gebied van water zijn alle processen circulair met elkaar verbonden. Het koppelen van waterstromen borduurt voort op het cradle-to-cradle-principe en het samenwerken in de waterketen. Maar het gaat niet alleen om het veiligstellen van ons water voor volgende generaties. Dit denken ‘van bron tot bron’ sluit ook nauw aan op het invoeren van kostenbesparingen. Ondanks de recent ingezette economische groei is dit voor veel industrieën nog steeds van levensbelang. Omdat het gebruik van (oppervlakte)water in de toekomst wel eens flink belast kan gaan worden, is hier ook op termijn een grote winst te behalen.
Significante waterbesparingen mogelijk
Internationale studies laten zien dat significante waterbesparingen in de industrie- en de energiesector met name te behalen zijn door verbetering van de efficiency van de installatie als geheel. Het totale waterverbruik neemt dan niet af, maar de waterconsumptie per ton product of geproduceerde MWe wel. Het op korte termijn verlagen van het waterverbruik kan alleen door het kortsluiten van proceswaterstromen. In de ideale situatie stroomt het water slechts eenmaal door de installatie heen, via een opeenvolgende cascade van alle processen. Door het slim (her)ontwerpen van proceswaterstromen kan dit ideaalbeeld gerealiseerd worden.
Efficiënt toepassing van bronnen
Het efficiënt toepassen van bronnen verlaagt niet alleen de druk op natuurlijke bronnen. Bovenal vergroot het slim koppelen van waterstromen de potentie om kosten te besparen. Het is meer dan alleen het aanleggen van leidingen en buizen. Naast toepassing van ‘best beschikbare technologieën’ gaat het nu vooral om creatieve technologische oplossingen voor het retrofitten van de huidige installaties naar een kringloop-gestuurde waterstroom en om het gebruik maken van de energie en de warmte die er al is. De tussentijdse ‘upcycling’ van rest- of afvalwater uit processen kan beperkt blijven omdat in veel gevallen reeds aan de kwaliteit wordt voldaan.
Afgewogen behandeling van proceswater
Van primair belang voor het welslagen is een afgewogen behandeling van het proceswater om zowel de integriteit van de installatie als de benodigde waterkwaliteit onder controle te houden. Hier zijn voor een bron-tot-bron 2.0-installatie mogelijk nieuwe innovatieve oplossingen nodig. Voor nieuw te ontwerpen installaties zou het denken van ‘bron-tot-bron’ de nieuwe basis moeten zijn. EU-richtlijnen als de IED zullen daar handvatten voor moeten geven. Maar laten we daar als watersector in Nederland niet op wachten en nu al starten de industriële waterketens in ons land te upgraden. In het ideale geval exporteren we onze kennis zodat we ook kunnen helpen om de rest van de wereld bestendiger te maken voor waterstress.
Maarten Bruijs is senior adviseur Proces- en koelwater bij Sweco Nederland. Hij schreef deze blog in samenwerking met Ludwin Daal, eveneens senior adviseur Proces- en koelwater bij Sweco Nederland.
Reageren? Mail naar:
