Diverse waterschappen hebben hun handen vol aan de wateroverlast door het kletsnatte weer van de afgelopen dagen. Ook lopen uiterwaarden onder door een hoogwaterpiek in de rivieren. Het is nu even wat droger geworden, maar tegen het weekend wordt weer veel regen verwacht.
Op verschillende plekken in het werkgebied is er wateroverlast ontstaan door stevige regenbuien op 20 mei, terwijl opnieuw veel neerslag wordt voorspeld. Dat meldde het Hoogheemraadschap van Rijnland gistermiddag. Vanochtend is er een positieve update: er is in de nacht minder neerslag gevallen dan voorspeld.
Waarop Rijnland toevoegt: “We hebben echter nog wel te kampen met de gevolgen van de hevige neerslag van de afgelopen dagen. De eerder genomen maatregelen blijven daarom van kracht, zoals de inzet van tijdelijke pompinstallaties en boezemgemaal Katwijk. We kijken per gebied hoe we de wateroverlast zo goed mogelijk aan kunnen pakken en eventuele schade zo veel mogelijk kunnen beperken.”
Gemalen op volle toeren
De berichtgeving van Rijnland is illustratief voor waar waterschappen nu mee te maken hebben. Zo lieten verschillende waterschappen in anticipatie op de piekbuien van gisteren de gemalen op volle toeren draaien, om daarmee alvast het waterpeil naar beneden te brengen. Dat maakt het mogelijk om het overtollige water op te vangen en snel af te voeren, aldus de Unie van Waterschappen in een bericht.
Tegelijkertijd komt de Unie met een maar: “Door het natte najaar en de natte winter is de bodem alleen op veel plaatsen nog steeds erg nat en verzadigd. Dit betekent dat de bodem op die plekken geen extra water kan opvangen en eerder wateroverlast kan ontstaan.”
Het Hoogheemraadschap van Delfland is een van de waterschappen die gisteren de voorzorgsmaatregel nam. Dat gebeurde op basis van het eigen neerslagprotocol. Vanochtend om 9.00 uur kwam hieraan een eind en heeft Delfland de waterpeilen teruggezet naar het normale niveau.
Meerdere dagen voor wegpompen nodig
De gemalen van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier draaien momenteel op volle kracht. “Afgelopen avond en nacht is er heel veel regen gevallen, plaatselijk zelfs meer dan 100 millimeter”, wordt er gemeld. Wel zijn er heel grote verschillen tussen gebieden. Hollands Noorderkwartier heeft meerdere dagen nodig om het water weg te kunnen pompen.
Nog een ervaring van een waterschap. In het noordwesten van het werkgebied van Noorderzijlvest viel maandagavond door een wolkbreuk meer dan 90 millimeter regen. Dit leidde tot ondergelopen straten en zeer natte akkers. De volledige capaciteit van gemalen HD Louwes en De Waterwolf is ingezet om het teveel aan water af te voeren via het Lauwersmeer naar zee.
Maximaal afvoeren niet mogelijk bij Woerden
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden laat weten dat door recente hevige regenval er momenteel veel wateroverlast is in de stad Woerden en in de omliggende gebieden. Het waterpeil is zo'n 10 tot 15 centimeter hoger dan normaal.
De gemalen draaien volop om het water af te voeren op de boezem van de Oude Rijn. De Stichtse Rijnlanden daarover: “We kunnen op dit moment niet maximaal afvoeren, omdat de boezem aan zijn maximum zit. Met de hoeveelheid neerslag duurt het een paar dagen voordat de polders weer op peil zijn.” In verband hiermee is de sluis bij Bodegraven vandaag opengezet waardoor er geen recreatievaart mogelijk is. Ook zijn op enkele plekken noodpompen geplaatst.
Mobiele waterkeringen niet ingezet in Limburg
In het zuiden van Limburg zag de situatie er al aan het begin van het Pinksterweekend even zorgwekkend uit. Vanwege een flinke stijging van het waterpeil in onder meer de Geul als gevolg van hevige regenval in de Belgische Ardennen waren er maatregelen nodig. Zo zijn enkele campings die aan de rivier liggen, preventief ontruimd.
Het liep met een sisser af. Zowel Waterschap Limburg als de Veiligheidsregio Zuid-Limburg kon de eerder opgeschaalde crisisorganisatie op zaterdag 18 mei afschalen. Het waterschap had mobiele waterkeringen klaar staan in het Geulgebied maar hoefde die niet in te zetten. Op cruciale plekken zijn na het zakken van het waterpeil meteen stronken en takken uit beken gehaald, zodat zij geen stremming konden veroorzaken.
Hoogwaterpiek in rivieren
Er is momenteel een hoogwaterpiek in de Rijn, Waal en IJssel waardoor delen van uiterwaarden onder water komen te staan. De afvoer van de Rijn bij Lobith bereikte vanochtend een stand van bijna 5.200 kubieke meter per seconde, wat vrij zeldzaam voor de lente is. In mei komt zoiets gemiddeld eens in de twintig jaar voor.
Alphons van Winden vertelt op waterpeilen.nl dat de waterstand van de Rijn bij Lobith nu gaat dalen. Het peil van de Maas gaat al sinds gisteren omlaag en dat blijft even ook zo. “Eind van de week zou het opnieuw erg nat kunnen worden met daarna mogelijk opnieuw stijgende waterstanden.”
Rijkswaterstaat en waterschappen houden de situatie in de gaten. De hoge waterstanden zorgen lokaal voor wat problemen, zegt een woordvoerder van Rijkswaterstaat tegenover nu.nl. “Dat komt ook doordat mensen het niet verwachten in deze tijd van het jaar.”
Waterschap Rivierenland meldt dat de laagste uiterwaarden zullen overstromen, maar dat van hoogwater geen sprake is in het rivierengebied. De ernst van de situatie is niet te vergelijken met die van juli 2021, toen veel meer water een hogere zomerse golf veroorzaakte. De nieuwe golf op de rivieren leidt tot een toename van kwel, grondwater dat binnendijks omhoog komt. Een bekend natuurverschijnsel in het rivierengebied, aldus het waterschap.
Weer veel regen op komst
Vandaag en morgen zal het vrij droog zijn, maar vrijdag en zaterdag kan het opnieuw flink nat worden. Dat kan volgens Rijnland weer lokaal tot wateroverlast leiden. “We houden de waterstanden, waterafvoer en verwachte neerslag nauwlettend in de gaten en nemen waar nodig extra maatregelen.”
