De bouw van grootschalige windparken op zee verandert niet alleen de wind maar ook de zee zelf. Dat blijkt uit een verkennend onderzoek van Deltares in opdracht van Rijkswaterstaat.
Op dit moment zijn de effecten van windparken op de Noordzee gezien de schaalgrootte nog klein, maar bij opschaling kan dit voor allerlei processen vergaande gevolgen hebben, menen de onderzoekers.
''Met dit onderzoek laten we voor de eerste keer integraal zien wat mogelijk indirecte effecten zijn op het ecosysteem als we veel meer windparken op zee aanleggen’’, aldus Luca van Duren, specialist mariene ecologie bij kennisinstituut Deltares. Het gaat dan om de gevolgen voor vissen, vogels, zeezoogdieren en uiteindelijk ook mensen.
De verkenning, die deel uitmaakt van het meerjarig Wind op Zee Programma (WOZEP) van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, is gebaseerd op literatuurstudie (data en modellen) en inzichten van experts. Deltares werkte hiervoor samen met het KNMI, Whiffle en Wageningen Marine Research.
Gelaagdheid
Aangetoond wordt dat de windsnelheid nabij het zeeoppervlak nu al wordt beïnvloed, niet alleen binnen de windparken maar ook tientallen kilometers benedenwinds. Dat geldt tevens voor de golfhoogte, troebelheid en gelaagdheid van het water en veranderingen in de dynamiek van de getijden.
Als er veel windparken zijn, nemen de gemiddelde windsnelheden en daarmee de golfhoogtes af. Anderzijds zorgen de palen van de turbines voor veel menging van de waterkolom. Beide processen hebben invloed op de opwerveling van slib en dus op doorzicht. Dat kan de algengroei, de basis van al het leven in zee, beïnvloeden.
Minder gelaagdheid – in temperatuur en zoutgehalte – in de waterkolom betekent ook dat voedsel anders verdeeld wordt in het water. Sommige diersoorten kunnen hiervan profiteren, voor andere soorten blijft er minder over.
Scenario’s
Daarnaast vormen de palen en de steenbestorting een ander soort habitat dan de zandige Noordzeebodem. Ook dit kan een verandering in aantallen en soorten dieren teweegbrengen.
In Duitsland zijn deze effecten al aangetoond. Onbekend is nog bij welke schaal dit in de Noordzee voor veranderingen gaat zorgen.
''Dit onderzoek is een eerste stap. We moeten samen met omliggende landen verder onderzoeken wat de gevolgen zijn van de verschillende scenario’s voor windparken in de zuidelijke Noordzee’’, stelt Van Duren. ''Dan kunnen we slimme keuzes maken. We hebben tenslotte maar één Noordzee.’’
MEER INFORMATIE
Nieuwsbericht Deltares + link naar rapport
Website over windenergie op zee
