Het Amsterdamse watercyclusbedrijf Waternet maakte veel fouten bij de berekening van de drinkwatertarieven voor 2023. Het is daarmee niet vast te stellen of de tarieven op een juiste manier tot stand zijn gekomen. Dat stelt de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Ook constateert de autoriteit dat de kwaliteit van de gegevens die Waternet aanlevert onvoldoende is, waardoor het toezicht wordt bemoeilijkt.
De ACM concludeert niet alleen dat de totstandkoming en vaststelling van de tarieven van Waternet voor 2023 te veel gebreken vertoont, maar ook dat er onvoldoende sprake is van verbetering over de jaren.
ACM voerde in het kader van de screening 13 toetsen uit. Volgens de autoriteit bleek dat Waternet zich voor 6 toetsen niet (volledig) houdt aan de vereisten in de Drinkwaterwet, het Drinkwaterbesluit en de Drinkwaterregeling. Of heeft de ACM daar ‘ten minste sterke twijfels over’.
Geen verbetering
Die cijfers zijn slechter dan een jaar eerder, stelt de autoriteit vast. Toen schoot Waternet op 3 van de 10 uitgevoerde toetsen tekort. En bij nog eens 2 toetsen plaatste de autoriteit een kanttekening. “Waternet laat in dat opzicht dus niet de gewenste verbetering zien ten opzichte van vorig jaar”, schrijft ACM.
De ACM constateert dit jaar onder meer dat Waternet kosten voor niet-wettelijke taken op onjuiste wijze heeft geclassificeerd. Daardoor zijn deze kosten 'onterecht samengenomen' met de kosten voor de levering van drinkwater in de berekening van de drinkwatertarieven, schrijft de autoriteit. "Ook is er een reële kans dat Waternet de maximale begrote WACC voor 2023 heeft overschreden met de tarieven die het hanteert."
Andere omissie die de autoriteit heeft vastgesteld: het tarief van megaverbruikers voor 2023 is te hoog vastgesteld door een rekenfout.
Weinig vertrouwen
De autoriteit is ook kritisch over de kwaliteit van de aangeleverde documentatie door Waternet. “De ACM heeft Waternet vanwege geconstateerde fouten en inconsistenties moeten vragen om een nieuwe versie van het kostprijsmodel en het toelichtingendocument op te stellen. In deze versies heeft Waternet een aantal fouten en inconsistenties weggenomen, maar niet allemaal. Ook geeft het de ACM weinig vertrouwen dat Waternet eerst overtuigd was dat er geen fouten zijn gemaakt in de tariefberekening terwijl dat later wel zo bleek te zijn.”
Door de ondermaatse kwaliteit van aangeleverde gegevens heeft de autoriteit veel capaciteit vrij moeten maken voor de toetsing. Ze waarschuwt dat Waternet betere kwaliteit moet leveren: “Als de kwaliteit van de documentatie niet aanzienlijk verbetert, dan dreigt de toets op de totstandkoming van de drinkwatertarieven 2024 onuitvoerbaar te worden.”
Scherp toezien
De autoriteit heeft de berekeningen van Waternet getoetst op verzoek van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). De inspectie maakte een uitzondering op de tweejaarlijkse toets van drinkwaterbedrijven, die met ingang van dit jaar ingaat. Negen waterbedrijven komen in aanmerking voor verlaging van de toetsingsfrequentie, Waternet als enige niet.
De ACM adviseert de ILT om scherp toe te zien op de wijze waarop de tarieven van Waternet voor 2024 tot stand komen. Waternet zou in de tarieven voor 2024 hoe dan ook een correctie moeten opnemen in het tarief voor de megaverbruikers, ten compensatie van het verkeerd berekende tarief voor dit jaar.
Volgens de autoriteit heeft de ILT de bevindingen inmiddels met Waternet gedeeld en omgezet in extra eisen voor de tarieven voor 2024.
