Gemiddeld 309 stuks per 100 meter strand. Deze hoeveelheid afval troffen burgerwetenschappers aan tijdens een uitgebreid onderzoek op de Noordzeestranden. Stichting De Noordzee vindt het opvallend dat sigarettenfilters en snoep-, snack- en chipsverpakkingen de top 10 hebben gehaald, terwijl het geen toeristenseizoen is.
De vrijwilligers zijn tussen 1 en 15 maart op pad gegaan in het kader van het onderzoeksprogramma Meet mee voor een Schone Noordzee. Dit is een nieuw initiatief van Stichting De Noordzee, naast de Boskalis Beach Cleanup Tour die sinds 2013 wordt gehouden. Daarbij is vorig jaar in augustus 6.000 kilo afval opgeruimd.
De stichting deed tot nu toe alleen beperkt onderzoek naar afval langs de Nederlandse Noordzeekust. Nu is dat voor de eerste keer op grote schaal gedaan door vele honderden vrijwilligers. Zij waren actief op 91 locaties in Zeeland, Noord- en Zuid-Holland en op de Waddeneilanden. Bij elkaar is 4,55 kilometer strand van duin tot waterlijn volledig uitgezocht.
De burgerwetenschappers gaan tweemaal per jaar speuren naar afval op stranden, behalve in maart ook in oktober. Zij werken volgens richtlijnen die de Stichting De Noordzee samen met Universiteit Utrecht ontwikkelde. Deze zijn gebaseerd op een methodiek die bij strandafvalonderzoek in heel Europa wordt gebruikt. Het levert veel inzicht op in de hoeveelheid strandafval en de samenstelling daarvan.
In totaal 14.000 stuks strandafval
De vrijwilligers vonden bij de meetronde in totaal 14.000 stuks afval, wat neerkomt op gemiddeld 309 stuks afval per 100 meter strand. Zij troffen veel zacht en hard plastic aan, van zeer klein tot wel 50 centimeter. Ook vispluis en stukken hout staan hoog in de top 10 (zie kader).
Hoewel het buiten het toeristenseizoen was, zijn sigarettenfilters en snoep-, snack- en chipsverpakkingen eveneens te vinden op deze lijst. Opvallend omdat dit afval direct is gerelateerd aan de hoeveelheid strandbezoekers, aldus Stichting De Noordzee.
Duidelijke regionale verschillen
De regionale verschillen worden interessant genoemd:
- Zeeland: de stranden zijn hier relatief het meest vervuild met 416 stuks afval per 100 meter, wat ruim 100 stuks meer is dan het landelijk gemiddelde. Op 70 procent van de stranden zijn nurdles gevonden, op enkele plekken zelfs duizenden. Het gaat om plastic korrels die de basis zijn voor de productie van bijna alle plastic producten. Dieren kunnen nurdles aanzien voor voedsel.
- Zuid-Holland: schoner dan gemiddeld met 242 stuks afval per 100 meter. Wel liggen 38 procent van alle gevonden sigarettenpeuken op Zuid-Hollandse stranden.
- Noord-Holland: scoort bovengemiddeld met 360 stuks afval per 100 meter strand. Er zijn veel nurdles, peuken en rietjes aangetroffen.
- Waddeneilanden: hier hebben vrijwilligers gemiddeld 238 stuks afval per 100 meter geturfd. Op toeristische locaties liggen veel peuken, op één locatie zelfs 102 op 50 meter strand. Ook worden op 40 procent van de stranden nurdles gevonden.
Aanpak aan de bron
Stichting De Noordzee pleit voor een aanpak van het afvalprobleem aan de bron. Gerichte beleidsveranderingen op lokaal, nationaal en internationaal niveau werken goed om de totale hoeveelheid afval op het strand te verminderen. De meetresultaten geven daarvoor concrete handvatten, zegt projectleider Sebastiaan Verkade.
“Deze data zijn voor ons cruciaal om het strandafvalprobleem aan te pakken en te meten of bestaande maatregelen effectief zijn. Met deze informatie gaan we het gesprek aan met bedrijven, politiek en strandbezoekers. Zo pleiten we voor beter beleid tegen zwerfafval, zoals bijvoorbeeld rookvrije stranden. Want het strand zou geen afvalbak mogen zijn.”
TOP 10 AFVALSOORTEN
- Zacht plastic (0 tot 2,5 centimeter)
- Zacht plastic (2,5 tot 50 centimeter)
- Vispluis
- Hout
- Hard plastic (0 tot 2,5 centimeter)
- Touw en koord
- Sigarettenfilters
- Glas
- Metaal
- Snoep-, snack- en chipsverpakkingen
