Een delta met een omvang van 40.000 km2 en bijna 20 miljoen bewoners, staat op het punt om te verdrinken. Alleen een veelomvattende, eensgezinde en snelle aanpak kan dat lot nog afwenden. Dat schrijft een interdisciplinair onderzoeksteam in het wetenschappelijke tijdschrift Science.
Een van de auteurs is Phillip Minderhoud, universitair hoofddocent bij Wageningen University & Research. Hij schreef het artikel samen met collega's van verschillende disciplines. “Individuele wetenschappers keken natuurlijk al langer vanuit hun eigen vakgebied naar de Mekong Delta. Maar het is nu voor het eerst dat we met brede wetenschappelijke consensus naar de delta kijken en constateren dat de Mekong Delta in een existentiële crisis verkeert.”
“De Mekong Delta is de op twee na grootste ter wereld en enorm belangrijk voor de wereldwijde voedselvoorziening. De delta ligt gemiddeld lager dan een meter boven zeeniveau en de bodemdaling gaat heel hard, tot wel vijf centimeter per jaar.”
Deze bodemdaling, zo schrijven de auteurs, is met name te wijten aan menselijk handelen. Oorzaken zijn onder andere het oppompen van grondwater en niet-duurzame zandwinning. “We zien dat dit menselijk handelen de afgelopen jaren enorm is geïntensiveerd. De gevolgen zijn enorm. Daar komt nog bij dat recent is gebleken dat de delta lager ligt dan we lang hebben aangenomen. Een enorm gebied is dus in gevaar. Als er geen actie wordt ondernomen, zullen wij tijdens ons leven nog meemaken dat een deel van de Delta, zeg ter grootte van de Randstad met miljoenen inwoners, zal verdrinken.”
Na het trekken van deze conclusies, betrokken Minderhoud en zijn collega-auteurs ook experts op het gebied van waterbeheer, governance en economie bij het onderzoek. “Wat de situatie extra bedreigend maakt, is dat de lokale overheden en internationale financiële investeerders ambities hebben met het gebied, die niet stroken met de geografische realiteit.”
Het dreigende verdrinken van, delen van, de Mekong Delta is volgens Minderhoud nog wel te voorkomen. Er zijn, zo meent hij, nog steeds stappen mogelijk om te vermijden dat de delta verder zinkt. “De betrokken zes landen en de internationale gemeenschap zullen eendrachtig, een holistische benadering moeten kiezen. Met holistisch bedoel ik een grootschalige aanpak in het stroomgebied, in combinatie met kleinschalige, plaatselijke interventies in de delta. Belangrijk is dat de bodemdaling in de delta zelf wordt teruggedrongen, bijvoorbeeld door het stoppen van overonttrekkingen aan grondwater en verder dat er meer sediment wordt afgezet in de delta. Dat laatste wordt nu bemoeilijkt door waterkrachtcentrales en stuwdammen die sediment vasthouden en dijken in de delta die voorkomen dat sediment op de rijstvelden kan worden uitgezet.”
“Er is niet een oplossing voor dit complex aan problemen", stelt Minderhoud. “Het heeft verschrikkelijk veel facetten en is dus echt alleen aan te pakken door op verschillende schaalniveaus, verschillende maatregelen te nemen en tot gedragsverandering te komen om deze dreigende ramp te voorkomen.”
Hoewel het artikel tot nu toe nog niet veel reactie heeft opgeleverd, koestert Minderhoud hoop dat de verantwoordelijke overheden snel tot actie over zullen gaan. “Een paar jaar geleden publiceerde ik een onderzoek naar de ontwikkeling van de bodemdaling in Vietnam in de afgelopen vijf jaar. Dat onderwerp stond daar toen totaal niet op de agenda. Maar nu zie je dat ze er heel voortvarend mee aan de gang zijn gegaan. Daar put ik hoop uit.”
MEER INFORMATIE
Het artikel in Science: ‘Save the Mekong Delta from drowning’