De watersector heeft ondanks de coronacrisis goede voortgang geboekt bij de uitvoering van het waterbeleid, volgens de rapportage De Staat van Ons Water 2020. Ook financieel wordt een positieve ontwikkeling gemeld. Vergeleken met tien jaar geleden is een doelmatigheidswinst van jaarlijks ruim een miljard euro gerealiseerd.
In de rapportage wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen op de diverse terreinen van het waterbeleid. Het is een gezamenlijke publicatie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de Unie van Waterschappen (UvW), de Vereniging van Waterbedrijven in Nederland (Vewin), het Interprovinciaal Overleg en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. De nieuwste editie van de jaarlijks verschijnende De Staat van Ons Water is vorige week door demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen aangeboden aan de Tweede Kamer.
Dagelijks werk grotendeels zonder haperen doorgegaan
Uiteraard is er veel aandacht voor de gevolgen van de coronapandemie. Deze zijn voor de watersector beperkt gebleven in vergelijking met veel andere sectoren. De watersector heeft vorig jaar goede voortgang geboekt, wordt opgemerkt in het rapport. Het dagelijkse werk ging grotendeels zonder haperen door.
Na het uitbreken van de coronacrisis hebben de waterpartijen de continuïteitsplannen in werking gezet en protocollen vastgesteld om de dienstverlening te waarborgen. Verschillende organisaties hebben hun continuïteitsplannen geactualiseerd en waar nodig de lijsten met kritische functies uitgebreid. De drinkwaterbedrijven hebben zich met verstoringsrisicoanalyses voorbereid op verschillende typen verstoringen, waaronder een ernstige ziektegolf onder de werknemers. De levering van drinkwater kon mede hierdoor op niveau blijven.
De watersector leverde een bijdrage aan de snelle detectie van het coronavirus in ‘big brown data’ door het RIVM te voorzien van monsters uit rioolwater. Inmiddels worden hiervoor regelmatig monsters genomen bij alle rioolwaterzuiveringen.
Nieuwe plannen met grote uitstraling
Volgens De Staat van Ons Water zijn in 2020 jaar nieuwe plannen met een grote uitstraling voor het waterbeleid en -beheer in de steigers komen te staan: de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) en het Nationaal Waterprogramma met onder meer de nieuwe stroomgebiedbeheerplannen 2022-2027 voor de Kaderrichtlijn Water en de overstromingsrisicobeheerplannen. Deze plannen treden volgend jaar in werking. In de NOVI is water als ordenend principe bij de inrichting van Nederland opgenomen.
De uitvoering van de meeste gebiedsgerichte maatregelen uit de huidige stroomgebiedbeheerplannen 2016-2021 geeft echter reden tot zorg. Van een significant aantal maatregelen is de uitvoering nog niet gestart, terwijl deze dit jaar moeten worden afgerond. Voor een deel komt dat door de problematiek met PFAS of stikstof. Ook spelen er al langer problemen met grondaankoop en langjarige gebiedsprocessen. De uitvoering van een deel van de maatregelen zal naar alle waarschijnlijkheid doorlopen in de planperiode 2022-2027.
Bron: Staat van Ons Water 2020
Sterke stijging van investeringen in drinkwatervoorziening
Overheden en drinkwaterbedrijven hebben vorig jaar 7,7 miljard euro uitgegeven om Nederland te beschermen tegen overstromingen en te zorgen voor voldoende en schoon water (inclusief kwalitatief goed drinkwater). De investeringen voor een toekomstbestendige drinkwatervoorziening stijgen de komende jaren sterk, gemiddeld met meer dan 50 procent. Met de huidige regelgeving is de financiering hiervan niet haalbaar, wordt gesteld. Het risico bestaat dat er te weinig wordt geïnvesteerd.
De waterpartijen spraken in 2011 in het Bestuursakkoord Water (BAW) af om de doelmatigheid in het waterbeheer te vergroten en de belastingen en drinkwatertarieven voor huishoudens en bedrijven betaalbaar te houden. Het doel was om een doelmatigheidswinst te realiseren die zou oplopen tot ten minste 750 miljoen euro per jaar in 2020.
Die doelstelling is ruimschoots gehaald door onder meer een uitbreiding van de samenwerking en een verbetering van de afstemming tussen gemeenten, waterschappen en drinkwaterbedrijven. Volgens een berekening over 2019 is de doelmatigheidswinst opgelopen tot ruim 1 miljard euro: 668 miljoen euro in de waterketen en 404 miljoen euro in het watersysteem. Het BAW is vorig jaar afgerond. Het rapport meldt dat de partijen zich ook in de komende periode blijven inzetten voor het verbeteren van efficiency en intensieve samenwerking.
Bron: De Staat van Ons Water 2020
MEER INFORMATIE
De Staat van Ons Water 2020 (download)
UvW over halen van doelen BAW
