De Vlaams-Nederlandse Schelde Delta mag zich voortaan Unesco Global Geopark noemen. Het grensoverschrijdende Schelde-estuarium is volgens de VN-organisatie zowel geologisch als cultuurhistorisch en landschappelijk uniek in de wereld. Na de Hondsrug in Drenthe en Groningen is het nu het tweede Global Geopark in Nederland.
Tien jaar geleden namen vijf provincies (Noord-Brabant, Zeeland, Antwerpen, Oost- en West-Vlaanderen) het initiatief voor het lange traject naar het Unesco-keurmerk. Daarbij werkten ze samen met meer dan zestig gemeentebesturen, met kennisinstellingen en met toeristische organisaties. In december 2022 dienden ze hun bidbook in, gisteren hoorden ze dat hun wens is ingewilligd.
"Fantastisch", reageerde een opgetogen Saskia Boelema, gedeputeerde Water en Bodem van de provincie Noord-Brabant. "Deze erkenning voelt als een kroon op de samenwerking. Met het Unesco Global Geopark-keurmerk kunnen we de unieke kenmerken van dit gebied nog verder zichtbaar en beleefbaar maken."
Volgens de initiatiefnemers, en nu dus ook Unesco, is de wisselwerking tussen mens en water nergens ter wereld nog zo zichtbaar in het landschap als in de Schelde Delta. "Een evenwicht vinden tussen het goede en het nodige in dit dynamische landschap is moeilijk", erkennen ze. "Dat verdient alle aandacht die een Geopark-status biedt."
Klimaatverandering
Het huidige landschap van Geopark Schelde Delta is "een verhaal van 50 miljoen jaar bodemdaling en -opheffing, van stijging en van daling van de zeespiegel, van getijdenwateren, rivieren en klimaatverandering".
Daarnaast toont het "de afwisselende rol van natuurlijke processen en menselijke invloeden van de laatste tweeduizend jaar: de Deltawerken, kleiputten voor de baksteennijverheid, turfwinning voor energie en zout, houtkap voor de bouw en gecontroleerde overstromingsgebieden".
Vanwege de lage ligging, de bevolkingsdichtheid – er wonen ongeveer 1,5 miljoen mensen – en de vele economische activiteiten is Schelde Delta ook een van de meest kwetsbare gebieden voor klimaatverandering in de wereld.
Fondsen
De verwachting is dat het kwaliteitslabel van Unesco zal zorgen voor meer internationale aandacht en meer kans op (Europese) fondsen voor bijvoorbeeld onderzoek, natuur- en landschapsbeheer en duurzaam toerisme.
Wereldwijd zijn er nu 213 geoparken in 48 landen. Met een oppervlakte van zo’n 5500 vierkante kilometer is Schelde Delta een van de grootste.
