Het Noord-Groningse dorp ’t Zandt moet het ‘blauwste’ dorp van Nederland worden. Dat is de uitdaging die een paar honderd leerlingen van drie technasia en enkele technische mbo-opleidingen dit schooljaar aangaan, met Waterschap Noorderzijlvest als opdrachtgever.
Door informatie over historische landschapselementen te combineren met (technische) kennis van waterbeheer, krijgt water in de plannen weer een sturende rol in de inrichting van het dorp, aldus het waterschap.
Meer ‘blauw’ biedt kansen voor natuur en recreatie, verklaart Annemieke van der Lans van Noorderzijlvest. "Door het veranderende klimaat, met langdurige droogtes of juist grote hoeveelheden neerslag in korte tijd, zijn waterbuffers nodig. En met een doorgaande route kunnen we de vaarrecreatie stimuleren."
De scholieren werken samen met ondernemer Drewes Wildeman van Landgoed DeCamping aan innovatieve ontwerpen hiervoor. Landgoed DeCamping is een sociale werkplaats op het terrein van het voormalige voetbalveld, waar allerlei initiatieven worden ontplooid om het dorp uit het slop te trekken.
Educatieve meertjes
Bij gebrek aan jeugd is de voetbalvereniging van ‘t Zandt ter ziele, de laatste kruidenier is vertrokken en langzaamaan wordt het steeds stiller, schetst Van der Lans. Juist een ‘blauwe lijn’ biedt volgens haar nieuwe mogelijkheden. "Het dorp is omringd door twee maren (Gronings woord voor waterlopen, red.), maar een verbinding daartussen ontbreekt. Door die te herstellen, kunnen we een mooie vaarroute creëren."
Op het landgoed moet daarnaast een soort waterspeeltuin komen. "Met educatieve meertjes, waar je iets kunt leren over bijvoorbeeld waterstanden en schoon water. Dat mogen de leerlingen zelf bedenken. Als het maar geen Walibi wordt, het moet wel passen bij het dorp."
Ook met waterbuffers gaan de scholieren aan de slag. Bij hun ontwerp grijpen ze terug op oude ‘watermeesters’, zoals de geboren Groninger Johan van Veen. Daarvoor wordt samengewerkt met Stichting Blauwe Lijn, die zich inzet voor het behoud van de klassieke Nederlandse waterbouwkundige kennis. Van der Lans: "We willen laten zien dat oude kennis ingezet kan worden voor het bedenken van nieuwe oplossingen."
Bewustwording
Eind vorige week zijn de technasiumleerlingen van het Stadslyceum als eerste met de opdracht begonnen. Zij werken er twee maanden aan, waarna ze worden afgelost door het Harens Lyceum en het Praedinius Gymnasium. Later dit jaar schuiven ook verschillende technische mbo-opleidingen van het Alfa-college aan.
Waterschap Noorderzijlvest was al eerder opdrachtgever voor het vak Onderzoek en Ontwerpen op technasia, bijvoorbeeld met een vissenhotel. De opleidingen zijn steeds op zoek naar actuele opdrachten, het waterschap wil jongeren graag iets leren over 'de waarde van water in de breedste zin van het woord', zegt Van der Lans.
"En natuurlijk zou het mooi zijn als ze straks een carrière in de watersector overwegen, we zitten te springen om mensen. Maar dat is bijvangst, bewustwording is het doel."