Samen met een aantal boeren doet Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) in de Utrechtse polder Spengen een proef met drukdrainage om de bodemdaling te remmen. Voor het eerst sinds jaren zijn hier ook weer weidevogels gesignaleerd.
"Het gaat eigenlijk om een proef in een proef", vertelt projectleider Annette van Schie van HDSR. "Op sommige percelen wordt extra water geïnfiltreerd voor weidevogels. Dat lukt zo goed dat de greppels al drie maanden vol water staan."
In het voorjaar van 2018 is HDSR in het veenweidegebied Spengen, ten westen van Breukelen, begonnen met de bedrijvenproef ‘Sturen met grondwater’. Het idee is dat de veehouders de grondwaterstand per perceel actief sturen door middel van drukdrainage, met als doel het tegengaan van bodemdaling.
Deze methode is op het Veenweiden Innovatiecentrum in Zegveld ontwikkeld en wordt nu in de praktijk getest. Het waterschap meet de effecten op bodemdaling, grondwaterstand, bodemvocht en bodemconditie. De boeren houden gegevens bij over draagkracht, gewasgroei, gewaskwaliteit en nat- en droogteschade.
Regenwormen
Agrarisch Collectief Rijn Vecht & Venen doet onderzoek naar de weidevogels. Om die aan te trekken, heeft een van de zeven veehouders dit voorjaar op zijn percelen gestuurd op min 25 centimeter onder het maaiveld in plaats van min 40 centimeter.
"Met de hogere grondwaterstand verwachtten we dat het voedsel voor de weidevogels en hun kuikens beter bereikbaar is’’, zegt onderzoeker René Faber. "De regenwormen zitten hoger en gras maakt ruimte voor kruiden, die weer meer insecten opleveren. Het gewas wordt dunner en daardoor ook beter begaanbaar voor de kuikens."
De afgelopen maanden signaleerde Faber inderdaad weer grutto’s, tureluurs en kieviten. "Voeding en schuilgelegenheid, dat is wat weidevogels nodig hebben. En water speelt daarbij een cruciale rol", stelt hij. "Onze droom is dat wij met moderne middelen als drukdrainage die condities kunnen creëren."
Grotere schaal
In de loop van deze maand gaat het peil in Spengen weer omlaag, vanaf februari volgend jaar wordt het experiment vervolgd. Daarna moet volgens Faber met meer zekerheid iets gezegd kunnen worden over zowel de gevolgen voor de landbouw en de biodiversiteit als de haalbaarheid op grotere schaal. "Misschien is dit wel de landbouw van de toekomst."
Van Schie van HDSR noemt de weidevogelproef een mooie aanvulling op de bedrijvenproef. "En helemaal mooi is dat een van de andere boeren zijn land spontaan extra heeft geïnfiltreerd, omdat er heel veel grutto’s zaten. Het is waardevol om te zien dat de drukdrainage in de praktijk breder wordt toegepast dan alleen voor het remmen van de bodemdaling."
MEER INFORMATIE
Informatie over Bedrijvenproef Spengen