De hoogwatergeul tussen Veessen en Wapenveld langs de IJssel is - opnieuw - in beeld bij plannenmakers voor nieuwe riviernatuur. Dit voornemen wekt argwaan bij bewoners van de streek, die wijzen op de toezegging van de overheid dat het gebied een landbouwbestemming zou houden.
In de preverkenning van de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) voor de IJssel-Vechtdelta laten de ecologen hun oog vallen op de acht kilometer lange bypass, plus de aangrenzende Hoenwaard. Het gebied moet in de toekomst een overstromingsvlakte worden.
Bij de totstandkoming van hoogwatergeul beloofde de overheid dat het gebied een landbouwbestemming zou houden. In de geul liggen weilanden en maisakkers. Een deel van het grasland wordt beheerd als weidevogelgebieden.
Fel verzet
Tegen de komst van de hoogwatergeul was jarenlang fel verzet. Het kabinet beloofde uiteindelijk dat het gebied van de geul in gebruik zou blijven als landbouwgrond. Dat was een gebaar naar de bevolking die vreesde voor de toekomst van de landbouw in de streek.
De hoogwatergeul - gemiddeld een kilometer breed - treedt alleen in werking bij uitzonderlijk hoog water in de IJssel (5,65 meter boven NAP). Dat is tot op heden niet gebeurd.
“De hoogwatergeul lijkt als voormalig komgrondengebied op termijn kansrijk als gebied waar meer ruimte kan worden gegeven aan natuurlijke processen: een meer regelmatige inundatie of zelfs een permanente verbinding met de IJssel. Hierdoor ontstaan mogelijkheden voor de ontwikkeling van kommoerassen met overstromingsgraslande”, schrijven PAGW-plannenmakers in hun rapport.
Argwaan
Deze aankondiging wordt door bewoners van de streek opgevat als een uitspraak van de overheid die zich niet aan haar woord houdt. “Dit voedt onze argwaan”, reageert melkveehouder Evert Lugtenbelt, die veel grond heeft in de hoogwatergeul. Volgens hem is het technisch ook niet mogelijk om de geul om te vormen tot moeras. “Daarvoor moet je de geul dieper maken. Dan komt het kwelwater van de Veluwe naar boven en dat leidt tot verdere verdroging van de Veluwe.”
In 2021 is voor het eerst geopperd om de hoogwatergeul alsnog een natuurbestemming te geven. Dat was op een zogeheten kansenkaart voor overstromingsvlaktes in een rapport van het Kennisnetwerk OBN. Nu wordt de hoogwatergeul opnieuw in een plan genoemd als toekomstige kansrijke overstromingsvlakte voor de natuur.
De PAGW preverkenning IJssel-Vechtdelta zoekt naar mogelijkheden om nieuwe natuur te ontwikkelen in de monding van beide rivieren. Het gaat om in totaal 8.300 hectare aan rietmoerassen, ondiepe oeverzones, overstromingsvlaktes en ooibossen op het grondgebied van Kampen, Zwartewaterland, Zwolle, Hattem en Heerde.
