Waterschap Vallei en Veluwe heeft een stuw in de Klaarbeek verplaatst, zodat er meer water naar de infiltratievijvers van drinkwaterbedrijf Vitens toe kan stromen. Het waterschap heeft dit project meteen benut om een ecologische verbinding voor vissen tot stand te brengen.
Vitens haalt in een natuurgebied in de Veluwse gemeente Epe jaarlijks zes miljoen kubieke meter water uit de grond voor de drinkwaterwinning. Als compensatie vult het bedrijf de grondwatervoorraad aan met dezelfde hoeveelheid oppervlaktewater. Dit lukte in recente jaren echter moeizaam of eigenlijk niet, vertelt Wim Visscher, projectleider bij Waterschap Vallei en Veluwe. “Dat had vooral te maken met de droogte. De voorzieningen die rond 2013 zijn aangelegd, waren niet meer voldoende.”
Wim Visscher
Stuw kwartslag gedraaid
Daarom zijn de twee partijen een gezamenlijk project gestart om de infiltratiecapaciteit te vergroten. Visscher licht toe: “Vitens heeft ons gevraagd de aanvoer vanuit de Klaarbeek in de innamevijvers te optimaliseren, omdat wij experts zijn in het bouwen van voorzieningen als stuwen. Zelf heeft Vitens allerlei maatregelen genomen op eigen terrein.”
De oplossing bleek het verplaatsen van de stuw in de Klaarbeek. Deze beek en de daarmee verbonden Verloren Beek leveren het grootste deel van het water voor de infiltratie. De stuw is feitelijk een kwartslag gedraaid, waardoor het water in de Klaarbeek nu in twee stromen wordt verdeeld. “Twee derde stroomt in de innamevijvers en daarna via een pomp door ondergrondse leidingen naar de infiltratievijvers op de Veluwe bij de Dellenweg”, zegt Visscher. “Een derde blijft in de beek. De Klaarbeek is van het hoogste ecologische niveau, waardoor er minstens een bepaalde hoeveelheid water overheen moet lopen.”
Expertise gebundeld
De bestaande stuw hoefde niet te worden vervangen, maar kon opnieuw worden gebruikt. Visscher: “Dat was mogelijk omdat we modulair bouwen. De stuw is uit elkaar gehaald en vervolgens weer opgebouwd.” Het bedrijf BWO b.v. heeft de werkzaamheden uitgevoerd. “Deze worden vandaag afgerond. Dan kunnen we gaan draaien.” Voor het project is er een gezamenlijk bouwteam. Dat is Visscher goed bevallen. “Daarmee hebben we de expertise van alle drie gebundeld. Ook draagt iedere partij verantwoordelijkheid.”
Is de zes miljoen kubieke meter grondwateraanvulling nu gewaarborgd? Visscher heeft er vertrouwen in. “Dat doel zal in een regulier jaar zeker worden gehaald. Ook in droge jaren moet het lukken, al blijf je afhankelijk van de omstandigheden.” Vitens haalt in Epe ook nog water uit de Grift. “Dat is langer mogelijk bij droogte en gebeurt met de pomp. Het voordeel van de Klaarbeek is dat het water automatisch in de innamevijvers stroomt. Dit is altijd beter.”
Cascade voor vismigratie
Waterschap Vallei en Veluwe heeft het infiltratieproject aangegrepen om gelijk de vismigratie in de Klaarbeek te verbeteren. In de beek zijn tien schotten geplaatst op een afstand van telkens twintig meter en met een hoogteverschil van drie centimeter per schot. De bedoeling is dat vissen in de Grift zich tegen de stroom in naar de Klaarbeek en de Verloren Beek bewegen, om zich daar te kunnen vermeerderen.
Dat is volgens Visscher belangrijk voor de doelsoorten, zoals beekprik en elrits. “De schotten fungeren als cascade. Het moet voor deze vissoorten nu goed te doen zijn om van benedenstrooms naar bovenstrooms te zwemmen.”
MEER INFORMATIE
Bericht Waterschap Vallei en Veluwe
Toelichting op infiltratieproject
