Water en bodem worden sturend bij ruimtelijke planvorming. Waterschappen worden daar eerder bij betrokken en de watertoets krijgt een dwingender karakter. Dat is inzet van het nieuwe kabinet, blijkens het vandaag gepresenteerde regeerakkoord. Er komt een minister voor Klimaat en Energie die regie voert over het beleid en het klimaatfonds, aldus het akkoord. In dat ‘klimaat- en transitiefonds’ zit 35 miljard euro voor de komende 10 jaar.
“De watersnood in Limburg heeft ons deze zomer opnieuw stevig met de neus op de feiten gedrukt: klimaatverandering is hier en nu en treft ook ons eigen land. Naast klimaatmitigatie moeten we daarom ook hard aan de slag met klimaatadaptatie”, schrijven de coalitiepartijen in het coalitieakkoord 'Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst'.
Het nieuwe kabinet werkt toe naar vernieuwde deltabeslissingen voor ‘een waterveilig land met voldoende zoetwater en een toekomstbestendige inrichting’. Water en bodem worden sturend bij ruimtelijke planvorming; de watertoets krijgt daartoe ‘een dwingender karakter’.
Er komt een minister voor Volkshuisvesting & Ruimtelijk Ordening (VRO). Hij of zij krijgt een ‘regiefunctie’ in het ruimtelijke beleid. Dat moet leiden tot ‘een goede ruimtelijke inrichting, het beschermen van onze natuur, het tegengaan van de funderingsproblematiek als gevolg van bodemdaling, het voorkomen van verrommeling en verdozing van onze leefomgeving en de ruimtelijke inpassing van onze energie transitie’.
Om hittestress tegen te gaan komt er meer groen, water en lichte oppervlakten in dichtbebouwd gebied, aldus het akkoord. “Dit leidt tot meer schaduw, verdamping en reflectie.” In Caribisch Nederland (Bonaire, Saba en Sint Eustatius) investeert het kabinet onder meer in riolering en een betere drinkwatervoorziening.
Deltafonds
Het kabinet gaat extra investeren in het Deltafonds ‘om achterstanden weg te werken’ en de uitvoering van het Nationale Deltaprogramma te versnellen. “We blijven investeren in onze dijken, duinen en dammen.” Concreet: voor beheer, onderhoud en renovatie van infrastructuur wordt structureel 1,5 miljard euro gereserveerd voor het Mobiliteits- en Deltafonds. "Hiervan is structureel 1,25 miljard euro bedoeld voor het Mobiliteitsfonds en structureel 0,25 miljard euro voor het Deltafonds."
Voor waterveiligheid en daarmee samenhangende klimaatadaptatie wordt incidenteel een bedrag van 300 miljoen euro gereserveerd voor maatregelen in de beekdalen van zijrivieren van de Maas, zo zijn de coalitiepartijen overeengekomen.
Klimaatbeleid
Het kabinet Rutte 4 zet in op een ‘ambitieus klimaatbeleid’, dat wordt geschraagd met een klimaatfonds. Daarin zit 35 miljard euro voor de komende 10 jaar. Er komt een minister voor Klimaat en Energie die de regie voert over het beleid en het klimaatfonds. “Nederland wil koploper in Europa zijn bij het tegengaan van de opwarming van de aarde.” Dat wordt ingevuld met een aanscherping van CO2-reductie; die wordt opgeschroefd van 55 naar 60 procent in 2030 en vervolgens naar 70 procent in 2035 en 80 procent in 2040.
Om dat te realiseren zet het kabinet onder meer in op de bouw van 2 nieuwe kerncentrales. Energie uit deze centrales kan worden ingezet voor de productie van waterstof, aldus het akkoord. Daarnaast worden gasleveranciers verplicht om vanaf 2023 een aandeel van groen gas bij te mengen in het gasnetwerk. Dit aandeel loopt op naar 20 procent in 2030.
Het kabinet wil verder het aanbod van hernieuwbare energiebronnen stimuleren, door in te zetten op extra wind op zee, zon-op-dak, aardwarmte, groen gas en aquathermie. "Tegelijkertijd schalen we de productie en import van waterstof op."
Landbouw
Het nieuwe kabinet zet de transitie naar de kringlooplandbouw voort. “We willen onze unieke natuur beschermen, het verlies van biodiversiteit herstellen en perspectief bieden aan de agrarische sector.” De aanpak richt zich niet alleen op stikstof, maar ook op de (Europese) normen en opgaven van de waterkwaliteit, bodem, klimaat en biodiversiteit, staat in het akkoord.
Het kabinet zet ‘de ingezette omslag’ naar geïntegreerde gewasbescherming door. Dat wordt ingevuld door ‘het stellen van tussendoelen, bevorderen van innovatie en precisielandbouw, stimuleren van groene alternatieven en loskoppelen van verkoop en advies’. “We stemmen de normen voor het gebruik van middelen af op de Kaderrichtlijn Water.”
CULTUUROMSLAG
Rogier van der SandeDe Unie van Waterschappen stelt vast dat het nieuwe kabinet 'een klimaatbestendige en waterbewuste weg' inslaat. De koepelorganisatie is daar blij mee. Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen, zegt in een reactie op het regeerakkoord dat er een cultuuromslag nodig is, 'waarin we accepteren dat we land, water en bodem niet meer volledig naar onze hand kunnen zetten'.
Met het dwingender maken van de watertoets onderstreept de nieuwe coalitie de urgentie hiervan, zegt de Unie-voorzitter. "Met deze passage in het coalitieakkoord is de eerste stap in de goede richting gezet. Een logische vervolgstap is het aanscherpen van wet- en regelgeving door het Rijk om te borgen dat het niet alleen bij mooie woorden blijft.”
De UvW is ook ingenomen met de aanpak van de stikstofproblematiek die het nieuwe kabinet voorstaat. "We zijn blij in het coalitieakkoord te lezen dat de stikstofaanpak zich niet alleen richt op het verminderen van stikstofuitstoot, maar ook oog heeft voor samenhangende opgaven rond waterkwaliteit, klimaat en natuur en dat daar veel geld voor wordt uitgetrokken", zegt Van der Sande.
De aandacht voor groen gas en ook aquathermie in het regeerakkoord, valt eveneens goed bij de Unie van Waterschappen. Aquathermie is een aantrekkelijk alternatief voor aardgas en de waterschappen zijn potentieel grote leveranciers van groen gas, aldus de koepelorganisatie. Van der Sande: "We hopen dat het nieuwe kabinet ook financiële en juridische belemmeringen voor het optimaal benutten van deze potentie wegneemt.”
MEER INFORMATIE
Coalitieakkoord 'Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst'
