Onderzoeksfinancier NWO heeft geld toegekend aan twee grote onderzoeksprogramma’s in de watersector. Future FRM Tech richt zich op oplossingen voor het veiliger maken van rivieren en kustgebieden. WadSED ontwikkelt nieuwe modellen en tools voor het slimmer omgaan met zand en slib, met name in het Waddengebied en bij de Westerschelde.
Voor Future FRM Tech is 4,15 miljoen euro beschikbaar en voor WadSED 2,5 miljoen euro, laat de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) weten. De subsidiebedragen zijn toegekend vanuit het financieringsinstrument Perspectief. Dat wordt gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Bij beide onderzoeksprogramma’s zijn heel wat kennisinstellingen, bedrijven en organisaties betrokken die zich hebben verenigd in een consortium (zie kader onderaan). Deze deelnemers leggen ook zelf geld bij. De looptijd van de programma’s is zes jaar.
NWO levert in het kader van Perspectief in totaal een bijdrage van 27 miljoen euro aan negen onderzoeksprogramma’s die werken aan technologische innovaties, gericht op maatschappelijke uitdagingen. Via cofinanciering komt er nog eens bijna 12 miljoen euro bij. Naast de twee programma’s op watergebied gaat het om onderzoek naar onder andere effectievere behandelingen van kanker, het verbeteren van optische eigenschappen van hightech-apparatuur en slimmere vormen van mobiliteit in steden.
Oplossingen voor veiliger maken van rivieren en kusten
Slimme oplossingen voor rivieren, dijken en kustgebieden om die nu en in de toekomst veiliger te maken. Dat is volgens programmaleider Bas Jonkman, hoogleraar Integrale Waterbouwkunde bij de Technische Universiteit Delft, de bedoeling van het onderzoeksprogramma Future Flood Risk Management Technologies (Future FRM Tech). Door de klimaatverandering zijn zulke oplossingen urgenter dan ooit.
Zij komen niet alleen uit nieuwe technologische ontwikkelingen maar ook door meer te werken met de natuur. In het onderzoek worden de juridische, economische en governance-aspecten meegenomen. De implementatie van oplossingen wordt getest in een pilot. Daarbij ligt de focus op praktijksituaties aan de Zeeuwse kust en bij de Lek en de Geul.
De TU Delft heeft eerder methoden bedacht om minimale bewegingen van dijken te monitoren met satellieten. Dat monitoringssysteem wordt verder verfijnd met lokale sensoren in dijken en 3D data van de ondergrond. Ook gaan de deelnemers aan het onderzoek werken aan een systeem voor tijdige waarschuwing als er zich overstromingsrisico’s voordoen.
Slimmer omgaan met zand en slib
Sediment als sleutel naar weerbare watersystemen. Dit is het uitgangspunt van het programma WadSED of voluit Wadden Sea and Estuaries: system Dynamics and sediment management under climate change. Het draait om de vraag: waar en wanneer is er genoeg, te veel of onvoldoende zand en slib? De deelnemers aan het zes jaar durende onderzoek gaan ontwerpen hoe gezamenlijk de Wadden en de Westerschelde kunnen worden beheerd. Er worden nieuwe modellen ontwikkeld van hoe de gebieden werken in de komende tien tot honderd jaar.
Programmaleider Maarten Kleinhans (hoogleraar Fysische Geografie aan de Universiteit Utrecht) heeft het over fundamenteel onderzoek met een grote impact. In de huidige datasets zal worden gekeken naar patronen van verplaatsende geulen en veranderende zandbanken. Daarmee kan tijdens het onderzoek een nieuw model voor voorspellingen worden gebouwd, dat interessant is voor zowel managers als wetenschappers.
Het doel van WadSED is dat er na afloop slimmer wordt omgegaan met zand en slib in het beheer van de vaarwegen. Dit zorgt ervoor dat de kust veiliger blijft als de zeespiegel gaat stijgen. Ook blijft de natuur gezond.
VEEL DEELNEMERS
Er doen heel wat partijen mee aan de consortia voor de twee onderzoeksprogramma’s.
Future FRM Tech
• Programmaleider: Prof. dr. ir. Bas Jonkman (TU Delft)
• Kennisinstellingen: Helmholz Research Centre for Environmental Research, Monash University (Australië), Texas A&M University (USA), TU Delft, Universiteit Twente, Universiteit Utrecht, VU Amsterdam
• Bedrijven: Achmea, Aveco de Bondt, Boskalis, Bureau Waardenburg, Defacto Urbanism, Element Advocaten, Fugro, HKV Consultants, Infram-Hydren, Obscape, Roem van Yerseke, Skygeo, Tauw, Van den Herik, Witteveen + Bos
• Andere maatschappelijke partners: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Hoogwaterbeschermingsprogramma, ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Gemeente Valkenburg, Rijkswaterstaat, STOWA, Verbond van Verzekeraars, Waterschap Limburg, WWF
WadSED
• Programmaleider: Prof. dr. Maarten Kleinhans (Universiteit Utrecht)
• Kennisinstellingen: Deltares, Hogeschool Van Hall Larenstein, NIOZ, Rijksuniversiteit Groningen, TU Delft, Technische Universiteit Eindhoven, Universiteit Utrecht en Wageningen University & Research.
• Bedrijven: Arcadis, Boskalis, Frisia, Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM), Royal HaskoningDHV, Waterproof en Witteveen+Bos.
• Andere maatschappelijke partners: Coalitie Wadden Natuurlijk, Delta Programma Wadden, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, Waterschap Hunze en Aa’s, Waterschap Noorderzijlvest en Wetterskip Fryslân.
BEKIJK OOK
Video Future FRM Tech
Video WadSED