Ondergrondse zoetwaterberging kan een oplossing zijn om de drinkwatervoorziening in het zuidwesten van Bangladesh te verbeteren. Dit blijkt uit een proefschrift dat aanstaande vrijdag verdedigd zal worden en ook handvaten biedt voor de toepassing van ondergrondse zoetwaterberging in andere gebieden.
In zijn proefschrift ‘Socio-hydrogeological potential for managed aquifer recharge in the fresh-saline aquifers of southwestern Bangladesh’ beschrijft Floris Naus (Universiteit Utrecht) dat ondergrondse zoetwaterberging zowel brak-zout als arseenhoudend grondwater kan voorkomen en zo de drinkwatervoorziening naar een veiliger niveau kan tillen. Naast hydrogeologisch onderzoek gaat het proefschrift ook in op sociologische factoren.
Sociale aspecten
“Het moet immers niet alleen technisch mogelijk zijn, de gebruikers moeten er ook open voor staan,” zegt Naus. Uit de afgenomen interviews, blijkt dat de acceptatie van ondergrondse zoetwaterberging afhankelijk is van de huidige manier van drinkwaterverzorging. “Het gebruiken van oppervlaktewater als drinkwaterbron is sociaal geaccepteerd, maar men kent de risico’s. Mensen met putten in hun eigen achtertuin, die dus grondwater gebruiken, zien vooral de praktische voordelen daarvan. Ze zullen dus minder snel de ondergrondse zoetwaterberging overnemen.”
Voor zijn proefschrift deed Naus veldwerk in Bangladesh. Hij bracht het grondwater en de ondergrond van het gebied in kaart. “Al snel bleek dat er te weinig harde data beschikbaar was om iets te kunnen zeggen over de potentie van de ondergrond. Samen met masterstudenten uit Utrecht en masterstudenten van de Universiteit van Dhaka hebben we daarom ter plaatse metingen verricht. We hebben de variatie in zoutgehalte van het grondwater onderzocht, eerst op één locatie en daarna op regionale schaal.”
Haalbaar
Naus komt de conclusie dat de ondergrond in onderzochte gebied op verschillende plekken geschikt is voor ondergrondse zoetwaterberging. Dat lijkt het moeilijkst in gebieden waar de nood het hoogst is en de kans op acceptatie het grootst, namelijk waar de mensen nu voornamelijk oppervlakte water drinken. “Toch is het haalbaar,” stelt Naus. “In deze gebieden zou alleen wel heel precies moeten worden gekeken naar de mogelijke locatie van de systemen en de grootte ervan. Hoe groter deze systemen zijn, hoe efficiënter ze ingezet kunnen worden.”
De conclusies en de gebruikte methode zijn volgens Naus niet alleen geldig in het onderzochte gebied. Ook voor waterbeheerders in andere kustgebieden, die met vergelijkbare problemen kampen, biedt het proefschrift de nodige handvatten. “Natuurlijk: ieder gebied heeft een andere bodem. Maar door de relatie tussen landschappelijke kenmerken, hydrologische processen en het zoutgehalte van het grondwater vast te stellen en de mogelijke sociale acceptatie te peilen, kun je ontdekken of ondergrondse zoetwaterberging een oplossing voor drinkwaterproblemen is.”
MEER INFORMATIE
De promotie is aanstaande vrijdag via deze live stream te volgen
