secundair logo knw 1

Het Amazoneregenwoud. Foto Pixabay

Door menselijk ingrijpen is de watercyclus zo veranderd dat dat gevolgen heeft voor het functioneren van de aarde. Volgens een internationaal onderzoeksteam is het zogenaamde ‘groene water’, zoals regen en bodemvocht, daarom een van de ‘planetary boundaries’ die zijn overschreden.

Het begrip planetary boundaries (planetaire grenzen) werd in 2009 geïntroduceerd door de Zweedse aardwetenschapper Johan Rockström. Hij stelde negen grenzen vast waarbinnen de mensheid moet opereren om duurzaam gebruik te kunnen blijven maken van de hulpbronnen op aarde.

Water is een van de negen categorieën en de zesde waarvan een internationaal onderzoeksteam nu concludeert dat de grens wordt overschreden. De eerste vijf categorieën waarvoor dat geldt zijn: klimaatverandering, biodiversiteitsverlies, stikstof- en fosforuitstoot, landgebruik en chemische vervuiling.

De onderzoekers, waaronder drie Nederlanders van de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Utrecht en de TU Delft, publiceerden hun bevindingen deze week in het tijdschrift Nature Reviews Earth & Environment.

Bodemvocht
Ruud van der EntRuud van der Ent"Voor de categorie water werd gedacht dat we ons nog binnen de veilige marges bevonden", vertelt co-auteur Ruud van der Ent, universitair docent aan de TU Delft. "Maar dan ging het vooral over ‘blauw water’: het zoete water in stromen, rivieren en meren. Daarnaast is er ook ‘groen water’: de watercyclus die belangrijk is voor planten, zoals regenval en bodemvocht. Door alleen te focussen op ‘blauw water’, misten eerdere evaluaties belangrijke informatie over de volledige watercyclus."

De onderzoekers richtten zich in het bijzonder op bodemvocht in de wortelzone van planten als belangrijkste indicator voor de gezondheid van de watercyclus. "Bodemvocht is belangrijk voor gezonde en veerkrachtige ecosystemen die in staat zijn om koolstof vast te leggen. Op hun beurt zorgen die ecosystemen er weer voor dat de atmosferische watercyclus in tact blijft."

Amazone
In hun artikel wijzen ze op het Amazoneregenwoud, dat afhankelijk is van bodemvocht om te overleven. Delen van de Amazone verdrogen door klimaatverandering en ontbossing.

"Water wordt vaak toch als een gegeven beschouwd", zegt Van der Ent. "Het gaat wel weer regenen. Maar door de opwarming en door het landgebruik is de cyclus stiekem wel aan het veranderen. Er zijn echt gebieden die permanent droger of natter worden. Als we niets doen, bestaat de Amazone over dertig jaar niet meer."

Rockström, die in 2019 een eredoctoraat ontving van de Universiteit van Amsterdam, schreef zelf ook mee aan het artikel. In 2021 maakte David Attenborough een Netflix-documentaire over hem met de titel ‘Breaking Boundaries: The Science Of Our Planet’.

 

MEER INFORMATIE
Artikel in Nature Reviews Earth & Environment
Engelstalig nieuwsbericht van Stockholm University
H2O-bericht: Eredoctoraat voor duurzaamheidsexpert Johan Rockström 

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Geachte redactie, ik ben verheugd dat eindelijk het besef is dat het klepelbeleid nu ter discussie is gesteld. Ik heb bij waterschap Hollandse delta al jaren als bestuurslid aangedrongen om het klepelen alleen als noodzaak te gebruiken. Ook heb ik div gesprekken gehad met SBB mbt klepelen in de duinen van Ouddorp waarbij de structuur volledig werd vernield. Dit jaar is eindelijk door beherende organisatie alleen maar gemaaid en wel in oktober waar mi de hele natuur in dit duingebied mee is geholpen. Het waterschap heeft nu ook bepaald dat klepelbeleid op de schop moet en in de toekomst alleen maar met maaibeleid mag worden uitgevoerd. Dus goed resultaat waar ik blij mee ben. Dit is natuurbehoud zoals het moet.
@JWBoehmerSommige desinformatie is te simplistisch om op te reageren. Zelfs citeren van een nieuwsbericht blijkt lastig (aanpak van dijken is lang niet altijd verhogen). Instabiliteit en kans op zettingsvloeiing worden ook aangepakt. Daarmee wordt ook de invloed van zee en maan beperkt, maar dan wel op basis van logische en bewezen relaties ipv dubieuze, onwaarschijnlijke en onbewezen hypotheses. Oei, toch gereageerd. Dom van me. Ik kan dit beter negeren.
Het zou me niet verbazen als ze me een keer komen halen omdat ik de verkeerde dingen beweer  - volgens de VLOEK van ZEE en MAAN en Jan Willem Boehmer..auteur Jongedijk Bijv.  op pag 5 over “Het ophogen van dijken (€15mln/km over 800 km vlgs HWBP) vergroot alleen maar het gevaar: Hoe hoger de dijk hoe groter het aantal slachtoffers”. Voor het uitdiepen van vaarwegen (meer Ruimte voor de Rivier) geldt hetzelfde: Hoe groter, (dieper én breder) de badkuip hoe groter het overstromings gevaar en hoe groter ook hierbij het aantal slachtoffers”. Ik vrees dat ik daarmee het gezag erger heb geïrriteerd dan Zwagerman deed met haar verkeerde opmerking over “de kerf”. Ik heb nooit gedacht dat het zou gebeuren: Nou zijn we klaar met je”
Even terug denken in de tijd: waarvoor waren dijken ook al weer uitgevonden? Dat was -vroeger- om ons tegen het water te beschermen. Nu gaan we buitendijks bouwen, dus is de vraag:  is dat water dan weg? Nee, dat moet juist nog komen , en,  als dat echt komt -misschien pas volgende eeuw- dan helpt dat dijkje toch ook niet meer, alle inspanningen van dijkversterkingen ten spijt.
Een goede actie van de UvW. Logisch zou nu ook zijn om een vergelijkbare brief naar de regering te sturen ten aanzien van het verbieden van bestrijdingsmiddelen en te veel aan mest.