Rijkswaterstaat is in coronatijd erin geslaagd om de organisatie draaiende en de productie op peil te houden. Diverse projecten zijn afgelopen jaar versneld uitgevoerd om de bouwsector zoveel mogelijk aan het werk te houden, aldus het jaarbericht over 2020. Het vervullen van de vele vacatures is goed gelukt.
Een productief (corona)jaar met grote contrasten. Met deze typering komt directeur-generaal Michèle Blom in het voorwoord van het jaarbericht. Terwijl de samenleving voor een groot deel tot stilstand kwam, ging het werk van Rijkswaterstaat onverminderd door. Het budget hiervoor was 5,3 miljard euro.
De dienstverlening bleef het voorbije jaar op peil. Blom: “In 2020 hebben we meer geld geïnvesteerd in onze infrastructuur dan in 2019. Het is duidelijk terug te zien in de cijfers dat het vervangen en renoveren van bruggen, tunnels en sluizen op stoom begint te komen. Sinds 2020 zijn bijvoorbeeld de stuwen in de Nederrijn en Lek weer in topconditie. En dat geldt ook voor de Wantijbrug en de Waalbrug.” Het is eveneens gelukt is om diverse projecten versneld uit te voeren. “Daarmee hebben we de bouwsector in deze lastige tijd zo veel mogelijk aan het werk kunnen houden.”
Ontoereikend budget voor onderhoud
Blom wijst op twee contrasten. Er is een groot contrast tussen de hoeveelheid projecten en de problemen bij het uitvoeren van deze projecten. Het wordt steeds lastiger om te voldoen aan alle eisen van veiligheid, natuur en milieu, leefbaarheid en bereikbaarheid tegelijk. Zo leiden de stikstofproblemen tot grote vertragingen bij diverse projecten.
Een ander contrast is dat het huidige budget tekortschiet gezien de “zorgwekkend” grote onderhoudsopgave. “Uit diverse onderzoeken blijkt dat we daarvoor per jaar 1 tot 1,4 miljard euro extra nodig hebben. Dat is dubbel zoveel budget als we nu beschikbaar hebben.”
Rijkswaterstaat merkte in 2020 al in de praktijk dat het aantal storingen op de weg en het water toeneemt. “Onderhoudsprojecten moeten worden uitgesteld doordat er niet genoeg geld voor beschikbaar is en we zullen de komende jaren niet altijd in staat zijn storingen zo snel als wenselijk te verhelpen”, aldus Blom. Toch is er in crisistijd veel te bereiken, onder meer door goede samenwerking met andere partijen en door te experimenteren met innovatieve, duurzame oplossingen.
Bouwwereld: infrastructuur in gevaar
Een coalitie van infrapartijen kwam eind vorige week met een statement over de onderhoudsopgave. Techniek Nederland, Bouwend Nederland, Vereniging van Waterbouwers, MKB Infra, Cumela en NLingenieurs waarschuwen dat de infrastructuur in gevaar komt door structurele tekorten. Deze zijn er niet alleen bij Rijkswaterstaat maar ook bij gemeenten.
De coalitie haalt een onderzoek van TNO aan, waaruit naar voren komt dat de begroting voor infraprojecten 2 tot 3 miljard euro zou moeten toenemen. Er is jaarlijks structureel 4 miljard euro nodig om de infrastructuur up-to-date te houden, wordt gesteld.
De infrapartijen roepen demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat op om beheer en onderhoud zo snel mogelijk vlot te trekken. Het geld is er volgens hen wel maar zit in ander potje. Het is zaak om financiële middelen die vrijkomen door uitstel van grote infrastructurele projecten, te besteden aan onderhoud.
Verschillende waterprojecten gerealiseerd
Terug naar het jaarbericht 2020 van Rijkswaterstaat. Het afgelopen jaar is in het kader van de hoogwaterbescherming 38,3 kilometer aan versterkte dijk opgeleverd. Een voorbeeld is de Houtribdijk tussen Lelystad en Enkhuizen die dankzij een nieuwe steenlaag en enorme zandpakketten buitengewoon zware stormen kan weerstaan. Rijkswaterstaat heeft ook 10,7 miljoen kubieke meter zand op de kust gespoten. Zand biedt hier de meest natuurlijke bescherming.
Een ander project dat wordt belicht, is het regelmatig op een kier zetten van de Haringvlietsluizen sinds 2019. Deze maatregel draagt bij aan de waterkwaliteit. Uit metingen die Rijkswaterstaat heeft verricht, blijkt dat vorig jaar tientallen miljoenen trekvissen via de sluizen de Rijn-Maasdelta zijn binnengezwommen. In totaal werden er 23 vissoorten aangetroffen, waaronder volwassen elften.
Organisatie goed draaiende gehouden
Het jaarbericht gaat ook in op hoe medewerkers in coronatijd hun werkzaamheden hebben kunnen voortzetten. Het is goed gelukt om de organisatie draaiende te houden, wordt opgemerkt. Nadat de lockdown op 13 maart 2020 inging, is binnen een week de internetcapaciteit zodanig vergroot dat alle 9.800 medewerkers vanuit huis konden werken.
Rijkswaterstaat is ook naar eigen zeggen er opvallend goed in geslaagd om de vele vacatures te vervullen. Zo’n 1.700 medewerkers zijn begonnen in een nieuwe functie: thuis maar wel bij Rijkswaterstaat.
MEER INFORMATIE
Online jaarbericht 2020
Oproep door infrapartijen
